Secde ayetleri

B-Secde Ayetleri

Okunurken secde edilmesi gereken âyetlerin sayısına gelince: İmam Mâlik Muvatta"da «Okunması mutlaka secde etmeyi gerektiren

âyetlerin sayısı bizce onbir olup bunların hiçbiri mufassal denilen kısa sûreler değildir» demiştir.

Mâlikîler bu âyetleri şu şekilde sıralamışlardır:

1- A'raf (7/206)) sûresinin son âyeti;

2- Ra'd (13/15) sûresinin;

3-Nahl (16/50) sûresinin

4- Isrâ (17/109) sûresinin;

5- Meryem (19/58) sûresinin

6- Hac (22/18) sûresinin;

7- Furkan (25/60) sûresinin ile son bulan âyeti;

8- Nemi (27/26) sûresinin sonu olan âyeti;

9-Secde (32/15) sûresinin ile son bulan âyeti;

10- Sâd (38/24) sûresinin ile son bulan âyeti;

11-Fussilet (41/38) sûresinin sonu olan âyeti.

Burada kimisi "Secde yeri, bundan sonraki âyetin sonu olandır"' demiştir.

İmam Şafii «Ondörttür» demiştir ki üçü -înşikâk, Necm ve Alâk sûreleri olmak üzere- kısa sûrelerdedir.

tmam Şâfıi, Sâd sûresinde tilâvet secdesi bulunduğunu benimsemez. Çünkü ona göre bu sûredeki secde şükür secdesidir. İmam Ahmed ise, Hacc sûresinin 77. nci âyetindeki ikinci secdesi ile Sâd sûresi secdesine de yer vererek «Onbeş'tir» demiştir. îmam Ebû Hanife ile tabilerine göre ise secde âyetleri onikidir.

Tahâvî «Tilâvet secdeleri, Kur'an-ı Kerim'de secde emrinin haber lafzıyla bulunduğu âyetlerin secdeleridir» demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, Kur'an secdelerinin tesbitinde ulemanın çeşitli delillere dayanmış olmalarıdır.

Kimisi, bunda Medine halkının ameline, kimisi kıyasa, kimisi semaa dayanmıştır. Medine halkının ameline dayananlar îmam Mâlik ile tabileri-dir. Kıyasa dayananlar da, îmam Ebû Hanife ile tabileridir. Zira bunlar «Görüyoruz ki, üzerinde icma' edilen A'raf, Nahl, Ra'd, îsra, Meryem, Furkan, Nemi ve Secde sûrelerinin secdeleri ile Haşr süresindeki birinci secdenin hepsi haber lafzı ile gelmiştir. Şu halde, Sâd ve înşikak sûrelerinin secdelerini de bunlara kıyas etmek gerekir. Çünkü onlar da haber lafzı ile gelmişlerdir» demişlerdir. Bu duruma göre Hanefilerce, emir lafzı ile gelen Necm ve Alâk sûrelerinin secdeleri ile Hacc sûresinin ikinci secdesi sakıt olurlar Semaa dayananlara gelince: Çünkü onlar, Înşikak, Aîâk ve Necm sûre-, lerinin secdelerinde, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in bu secdeleri yaptığına dair Müslim'in kaydettiği rivayete dayanmışlardır [574].

Esrem «İmam Ahmed'e: Hacc sûresinde kaç tane secde vardır? diye sorulmuş, İmam Ahmed -Uk'be b. Amir'in hadisini sıhhatli bulduğu için- iki secde vardır demiştir ki bu, Hz. Ömer (r.a.) ile Hz. Ali (r.a.)'nin de görüşüdür» demiştir.

(Kadı -İbn Rüşd- diyor ki): Ukbe b. Amir'in hadisi Ebû Dâvûd tarafından rivayet olunmuştur [575]. îmam Şâfîi de, Ebû Davud'un kaydettiği bu hadise dayanarak Sâd sûresinin secdesini iskat etmiştir. Ebû Said el-Hudrî'den rivayet olunan bu hadise göre, Peygamber (s.a.s) Efendimiz bir gün minberde Sâd sûresinin secde âyetini okumuş ve inip secde etmiştir. Fakat bir başka günde bir daha bu âyeti okuduğunda secde etmemiş ve halkın secde etmeğe davrandığını da görünce,

«Bu, ancak bir peygamberin ettiği tevbenin kabulüdür. Geçen sefer sizin secde etmeğe davrandığınızı gördüğüm için inip secde ettim» [576]buyurmuştur.

Eğer sebep bu ise, Fussılet Sûresinin secdesi de emir lafzı ile geldiği için Hanefilercı onun da sakil olması ve dolayısıyla secde sayısının onbirc düşmesi lâzım gelirdi. Bu hadiste, tilâvet secdesinin vücubunu benimseyen İmam Ebû için bir çeşit hüccet vardır. Çünkü Peygamber (s.a.s) Efendimiz bu hadiste Sâd sûresi secdesini niçin yapmadığını açıklamıştır ki bu sebep, diğer secdelerde yoktur. Bundan ise, bu sebebin bulunmadığı diğer secdeleri terk etmenin caiz olmadığı anlaşılmaktadır. Ne varki bu çeşit istidlalin -Delilül-Hi-tab'ın delâletini benimsemek kabilinden olduğu için- cevazında ihtilâf vardır. «Mufassal denilen kısa sûrelerde tilâvet secdesi yoktur» diyenlerden kimisi, Ebû Davud'un îkrime'den rivayet ettiği İbn Abbas'm* hadisi ile ihticac etmiştir [577].

Zira bu hadiste, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in Medine'ye hicret buyurduktan sonra kısa sûrelerde secde etmediği bildirilmektedir. Ebû Ömer «Bu doğru bir haber değildir. Zira Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in kısa sûrelerde secde ettiğini söyleyen Ebû Hüreyre (r.a.), Medine'ye hicret etmezden önce Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yanında kalmamıştır. Halbuki kuvvetli raviler kendisinden, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in Vennecm'i sûresinde secde ettiğini rivayet etmişlerdir» der. [578]

[574] Müslim, Mesâcid, 5/20, no: 578.

[575] Ebû Dâvûd, Salât, 2/328, no: 1402.

[576] Hâkim, 2/431; Beyhâkî, 2/318.

[577] Ebû Dâvûd, Salât, 2/329, no: 1403.

[578] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/428-431.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın