Orucu Bozan Şeyler

Orucu bozan şeyler iki kısma ayrılırlar:

1. Hem kaza hem kefareti gerekli kılanlar.

2. Sadece kazayı gerekli kılanlar.[179]

Hem Kaza Hem Kefareti Gerekli Kılanlar

Orucu bozup hem kaza hem kefareti gerekli kılan hususlara ilişkin olarak mezheblerin değişik görüşleri aşağıda anlatılmıştır.

Hanefiler dediler ki: İki şey hem kaza hem kefareti gerekli kılar.

a. Oruçlu kimsenin şer’î bir özrü olmaksızın gıda veya gıda anlamında olan bir şeyi alması. Yemek, içmek gibi! Ki bu tür şeylere kişi tabiatı gereği meyleder ve iştahı da böylece tatmin edilmiş olur.

b. Kişinin tenasül organının şehvetini tam olarak tatmin etmesi.

Bu iki şeyden ötürü, bazı şartlarla hem kaza hem kefaret vâcib olur. Bu şartları şöylece sıralayabiliriz.

1. Ramazan orucunu edâ etmekte olan mükellef, oruca geceden niyet etmiş olmalıdır. Eğer oruca geceden niyet etmemişse, kefaret, gerekli olmaz. Geçmiş bir Ramazanda tutamadığı orucu kaza etmekte olan kişi, oruca geceden niyet etmiş olsa bile orucu bozduğu takdirde kefaret gerekmez. Başka bir oruç tutmuş olan kişi de bu oruca niyeti geceden yapmış olsa bile, orucunu bozduğu takdirde kefaret gerekmez.

2. Sefer veya hastalık gibi oruç tutmayı veya tutmamayı mubah kılan bir durum vukû bulmamalıdır. Oruçlu kişi, kendisinde hastalık hâlinin meydana gelmesinden sonra orucunu açabilir. Ama sefere çıkmadan önce orucunu açan kişi (bundan sonra sefere çıksa bile) kefaretten kurtulamaz.

3. Kişi, zorlanarak değil de kendi serbest iradesiyle, arzu ve isteğiyle orucunu bozmuş olmalıdır.

4. Kişi, kasıtlı olarak orucunu açmış olmalıdır. Unutarak veya yanılarak orucunu açan kişiye kefaret gerekmez. Kasıtlı olarak cinsel temasta bulunmak da yukarıdaki şartlar doğrultusunda hem edene, hem de edilene kefaret ve kazayı gerektirir. Bunun için ayrıca, edilen şahsın insan ve şehvet sahibi olması, canlı olması da aranan şartlardandır. Meni akmasa bile, kadınla erkeğin sünnet yerlerinin salt olarak karşılaşmaları hâlinde de kefaret gerekli olur. Kadın, küçük bir çocuğu veya deliyi kendi üzerine çekerse, kendisine kefaret vâcib olur ki, bunda ittifak vardır. Ama bir kadının, kendisi gibi bir kadını okşayarak menisi akarsa, kendisine kefaret değil de sadece kaza gerekir. Şehvetsiz küçük çocukla, ölü ve hayvanla cinsel temasta bulunmak kefareti gerekli kılmaz. Bu durumda meni akarsa sadece kaza gerekir. Sigara, afyon ve esrar içmek de yukarıda ‘a’ şıkkında bahsedilen şeylerdendir. Ki bunların iştahla içildikleri açıkça bilinmektedir. Lezzet almak için hanımının tükürüğünü yutan kişiye de hem kaza, hem kefaret gerekir. Çünkü bunlardan da lezzet alınmaktadır. Ancak buğday veya susam tanesini ağzında çiğneyip yutmayan kimsenin orucu bozulmaz. Azıcık tuz ve kilermeni yemek de böyledir.

Bir kimsenin gıybetini yapan oruçlunun, gıybet nedeniyle orucunun bozulduğunu sanarak kasten bir şeyler yemesi de kefareti ve kazayı gerekli kılar. Çünkü gıybet, orucu bozmaz. Bu şüphenin bir değeri yoktur. Hacamat (kupa) vurdurduktan veya bir kadını elledikten, ya da meni ak-maksızın kadını şehvetle öptükten sonra, orucun bozulduğunu düşünerek bir şeyler yiyen kimseye de kefaret ve kaza vâcib olur.

Şafiiler dediler ki: Sadece cinsel ilişki nedeniyle hem kaza hem kefaret gerekli olur ki, bunun da bir takım şartları vardır:

1. Kişi, orucuna geceden niyet etmiş olmalıdır. Geceleyin niyet etmemiş olan kişinin orucu sahîh olmaz. Ne var ki, yine de oruçlu gibi yeme içme ve benzeri oruç bozucu şeylerden uzak durması vâcib olur. Böyle bir kişi gündüzleyin hanımıyla cinsel ilişki kurarsa, gerçek oruçlu olmadığından ötürü kendisine kefaret vâcib olmaz.

2. Oruçlu, cinsel ilişkiyi kasıtlı olarak yapmış olmalıdır. Unutarak yapanın orucu batıl olmaz ve kendisine kaza ve kefaret de gerekmez.

3. Serbest olmalıdır. Cinsel ilişkiye zorlanan kişinin orucu bozulmaz.

4. Oruçluyken cinsel ilişkide bulunmanın haram olduğunu bilmeli, bilmediğine ilişkin kabul edilir şer’î bir mazereti de bulunmamalıdır. Meselâ İslâm’a yeni girmiş veya din bilginlerinden uzakta yaşamış bir kişi oruçlu iken cinsel ilişkide bulunursa orucu batıl olmaz.

5. Cinsel ilişki, Ramazan orucunu edâ ederken vukûbulmuş olmalıdır. Nafile, adak, kaza veya kefaret oruçlarından birini tutan oruçlu bir kişi cinsel ilişkide bulunursa, bu ilişki kasıtlı bile olsas kendisine kefaret vâcib olmaz.

6. Oruç, sadece cinsel ilişkiyle bozulmuş olmalıdır. Sözgelimi oruçlu kişi, cinsel ilişki esnasında bir şeyler de yerse kendisine kefaret gerekmez. Sadece bir gün kaza etmesi vâcib olur.

7. Oruçlu kişi, bu cinsel ilişkisi nedeniyle günahkâr olmuş olmalıdır. Yani bu işi yapan oruçlu, mükellef ve akıllı biri olmalıdır. Ama bu işi yapan oruçlu bir çocuk ise, kendisine kefaret gerekmez. Yine bu cümleden olarak seferî bir kişi, seferdeyken oruca niyet edip oruçlu olarak sabahlar da sonra cinsel ilişkide bulunarak orucunu bozarsa, sefer ruhsatı nedeniyle kendisine kefaret gerekmez.

8. Oruç tutan, orucunun sahîh olduğuna inanmış olmalıdır. Meselâ oruçlu bir kişi unutarak bir şey yer de bu nedenle orucunun bozulduğunu zanneder, bundan sonra da kasıtlı olarak cinsel ilişkide bulunursa, orucu bozulup kaza etmesi gerekse bile kendisine kefaret gerekmez.

9. Cinsel ilişkiden sonra ve gün batınımdan önce oruçluya delilik isabet etmemiş olmalıdır. Bu süre içinde delilik isabet ederse kefaret gerekmez.

10. Bu ilişkiye oruçlu erkek önayak olmuş olmalıdır. Ama diyelim ki uyuyan erkeğin üstüne hanımı çıkar ve cinsel ilişkide bulunursa, erkeğe kefaret gerekmez. Ama kadını bu işe erkek teşvik etmişse, erkeğe kefaret vâcib olur.

11. Yanılmış olmamalıdır. Fecrin henüz doğmadığını veya güneşin battığım sanarak cinsel ilişkide bulunur da, sonra fecrin doğduğu veya güneşin henüz batmadığı açığa çıkarsa kendisine kefaret vâcib olmaz. Ama yine de bundan sonra oruçlu gibi yeme-içme ve cinsel ilişki gibi şeylerden uzak durması ve bu günü de kaza etmesi gerekir.

12. Cinsel ilişki en azından penisin sünnet yeri veya sünnet yeri kesik olan penisin geri kalan kısmından bu kadarı karşıdaki kişinin tenâsül organına girdirilmiş olmalıdır. Penisin bu kadarı girdirilmez veya belirtilen bu miktarın bir kısmı girdirilirse oruç bozulmaz. Bu durumda me-nî akarsa sadece kaza gerekir. Yine de orucunun geri kalan kısmında oruçlu gibi davranılmalıdır. Aksi takdirde günaha girilir.

13. Cinsel ilişki menî akmasa bile ön veya arka organlardan biriyle yapılmış olmalıdır. Bu organlardan başka taraflarla yapılan cinsel ilişkiden ötürü kefaret gerekmez.

14. Oruçlu kimse, cinsel ilişkide fail durumunda olmalıdır. Yani edilen değil, eden olmalıdır. Meselâ oruçlu bir kişi bir kadınla veya başka biriyle cinsel ilişkide bulunursa, bu ilişkide fail durumunda olana kefaret gerekir. Bir kişi hanımı ile cinsel ilişkideyken fecir doğar da kendisi hemen bu ilişkiden çekilecek olursa orucu sahîh olur. Fecir doğunca hemen çekilmez de azıcık devam ederse ve fecrin doğuş vaktini de bilirse, hem kaza hem kefaret vâcib olur. Ama fecrin doğuş vaktini bilmezse, sadece kaza etmesi vâcib olur, kefaret gerekmez.

Hanbelîler dediler ki: İki şey hem kaza, hem kefareti gerekli kılar:

1. Ramazanda gündüzleyin ön veya arka organlardan biriyle cinsel ilişkide bulunmak. Edilen diri de olsa, ölü de olsa, akıllı da olsa, hayvan gibi akılsız da olsa, hüküm aynıdır. Eden kasıtlı da olsa unutmuş da olsa, bilen de olsa, bilmeyen de olsa, serbest ve keyfî de olsa zorlanmış ve yanılmış da olsa hüküm aynıdır. Meselâ fecrin henüz doğmadığına inanarak cinsel ilişkide bulunan kişi, sonra fecrin doğmuş olduğunu anlarsa hem kaza, hem de kefaret vâcib olur. Hanbelîler buna delîl olarak Peygamber (s.a.s.) Efendimizin Ramazanda gündüzleyin cinsel ilişkide bulunan kişiye hem kaza, hem de kefareti emretmiş olmasını ve cinsel ilişki esnasındaki durumunu da sormamasını gösterirler. Kişi gerçek oruçlu da olsa, gerçek oruçlu gibi yeme içme ve benzeri şeylerden uzak durması gereken bir kişi de olsa, cinsel ilişki nedeniyle kefaretle cezalandırılır. Meselâ oruca geceden niyet etmeyen kişinin orucu sahîh olmamakla birlikte oruçlu gibi davranması vâcib olur. Bu durumdaki bir kişi, cinsel ilişkide bulunursa, hem kefaret, hem de zimmetindeki kaza kendisine vâcib olur. Cinsel ilişkiden geri çekilmek de cinsel ilişki gibidir. Fecir doğarken cinsel ilişkide bulunan kişi geri çekilse bile, hem kaza, hem kefaretle yükümlü olur. Kendisine cinsel temasta bulunulana gelince o, bu işi kendi rızasıyla kabullenmişse ve aynı zamanda oruçla iligili hükmü biliyorsa ve ayrıca oruçlu olduğunu unutmamış ise, ona da hem kaza, hem kefaret vâcib olur.

2. Bir kadının, başka bir kadına çıplak olarak sarılması ve okşaması sonucunda menîsi akarsa, kaza ve kefaret gerekir. Oruçlu bir kişi sıhh...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın