|
Konu Başlığı: Hedy Gönderen: Eflaki üzerinde 02 Şubat 2010, 17:34:44 Tanımı: Hedy; efdâliyet sırasına göre deve, sığır ve davardan olmak üzere ha-rem´e gönderilen hayvandır. Ancak develerden beş yaşını tamamlayıp altıncı seneye girenler; sığırlardan iki yaşını tamamlayıp üçüncü seneye girenler hedy olabilirler. Mâlikîler bu görüşe muhaliftirler. Koyun olsun, keçi olsun, küçük başlardan hedy olabilecek hayvanlara gelince; mezheblerin bunlara ilişkin detaylı görüşleri aşağıya alınmıştır. (9) Mâlikîler dediler ki: Sığırların hedy olabilmeleri için üç yaşım tamamlayıp, bir günle de olsa dördüncü seneye girmiş olmaları şarttır. (10) Şâfiîler dediler ki: Koyunun hedy olanının esahh kavle göre tam bir seneyi doldurmuş olması veya öndeki dişleri düşmüş ise altı ayını tamamlamış olması gereklidir. Keçinin de iki yaşım tamamlamış olması gerekir. Mâlikîler dediler ki: Koyunun bir günle de olsa bir yaşım tamamladıktan sonra, iki yaşma girmiş olanı; keçinin de bir yaşını tamamladıktan sonra, bir ay gibi açık seçik bir süreyle iki yaşma girmiş olanı hedy olabilir. Hanbelîler dediler ki: Koyunların altı ayı doldurmuş olanı, keçilerin de bir yaşını tam olarak doldurmuş olanı hedy olabilir. Hanefîler dediler ki: Koyun veya keçi olsun, tam bir yaşını doldurmayan davar, hedy olamaz. Ancak koyunun altı ayı geçip de semizliği dolayısıyla bir yaşmdakiyle arasında bir fark görülemezse hedy edilmesi caiz olur. Kısımları: Hedy üç kısma ayrılır: 1- Temettü ve kıran hedyi (kurbanı) gibi hac ve umre amellerinden biri dolayısıyla vâcib olan hedy. Hanefîler buna "dem-i şükür" adtnı verirler. Hac veya umredeki vâciblerden birinin terki dolasıyla vâcib olan hedy de bu kısma girer. 2- Adak hedyi. Bu da vâcibtir. Ama adaktan ötürü vâcibtir. 3- Tatavvû hedyi. Bu da ihramlı kişinin kesmiş olduğu teberru mahiyetindeki kurbandır. |