Ferhadiye Camii, dualarla yeniden ibadete açıldı

Bosna’daki savaşta Sırplar tarafından yıkılan Ferhadiye Camii, Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez'in katılımıyla gerçekleştirilen törenle dualarla ibadete açıldı.

Bosna Hersek'in Banya Luka şehrindeki en önemli Osmanlı eserlerinden biri olarak kabul edilen ve Bosna savaşında Sırplar tarafından yıkıldıktan sonra Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Türkiye Diyanet Vakfının (TDV) destekleriyle yeniden inşa edilen Ferhadiye Camii, Balkan ülkelerinden on binlerce kişinin tekbirleri eşliğinde ibadete açıldı.

Gözyaşları ve dualar eşliğinde açılışın gerçekleştiği törende konuşan Diyanet İşleri Başkanı Görmez, Ferhadiye Camiinin sadece yıkılmış ve yeniden açılmış bir caminin açılışı olmadığını belirterek, "Bizler bugün burada sadece 5 asır önce inşa edilmiş, yıkıldıktan sonra yeniden inşa edilen Ferhadiye Cami'nin açılışında bulunmuyoruz. Bu sadece yeniden inşa edilen bir caminin açılış töreni değildir. 23 sene önce bu topraklarda insanlara karşı işlediğimiz günahların tövbesi için yaptığımız bir toplantıdır" dedi.

Yeryüzünün tamamının Allah'ın olduğunu, ancak yeryüzündeki iki mekanın Allah’ın evi olduğunu aktaran Başkan Görmez, şunları söyledi;

“Bir müminin kalbinin hürmeti, saygınlığı Kabe’den daha yücedir…”

Yeryüzünün tamamı Allah’ındır. Ama yeryüzünde iki mekan Allah'ın evi olarak tarif edilmiştir. Allah'ın birinci evi Kabe ve onun şubesi olan tüm mabetlerdir. Allah'ın ikinci evi de her müminin kalbidir. Sevgili Peygamberimiz Kabe'ye şöyle hitap etmiştir: 'Ey Kabe! Ne kadar hoşsun. Kokun ne kadar güzel. Şanın ne kadar yücedir. Bir müminin kalbinin hürmeti, saygınlığı senin saygınlığından daha yücedir.' demiştir. Bu sözden ilham alan Hazreti Mevlana şöyle demiştir: 'Kabe, Azer oğlu İbrahim'in inşa ettiği bir binadır, fakat kalp Allah'ın inşa ettiği, celil ve ekber olan Allah'ın nazargahıdır. 23 sene önce burada, Allah'ın bir evi olan Ferhadiye'yi yıktık ve şimdi ise hep birlikte inşa ettik, ancak binlerce insanı, Allah'ın kalbini evi olarak tarif ettiği binlerce mümini kaybettik, şehit verdik. Bütün insanlık birleşse onlardan birini yeniden hayata getiremez.

“Birlikte öyle bir dünya inşa etmeliyiz ki, hiçbir kalbin sahibi, hiçbir cinayete kurban edilmemeli…”

Birlikte öyle bir dünya inşa etmeliyiz ki artık hiçbir kalbin sahibi, hiçbir cinayete kurban olmamalı, yok edilmemeli. Bu vesileyle bütün şehitlere Allah'tan rahmet diliyorum. 'Onursuz bir zafer kazanacağıma, onurlu mağlubiyeti kabul ederim' diyen Aliya İzzetbegoviç'i rahmetle anıyorum. İnşa ettiğimiz bütün camilerin kapısına yazılan bir ayeti hatırlatarak sözlerimi bitiriyorum. Camilerin kapısına, cennetin kapısına yazılmış bir ayeti nakşetmeyi gelenek haline getirmişiz. O ayet, 'Buraya selamla, barışla, emanla, güvenle giriniz.' Bosna topraklarından, bütün Balkanlar'dan ve bütün gönül coğrafyamızdan selam ve eman, barış ve güvenlik asla eksik olmasın.

Başbakan Ahmet Davutoğlu ise, törende yaptığı konuşmada, "Bugün Ferhadiye'nin tekrar açılması aslında bütün Bosna Herseklilere, Müslümanlara, Ortadokslara, Katoliklere ve bütün dünyaya bir barış mesajıdır. Bu barış mesajının doğru okunması lazım” dedi.

Açılışın "insanlık vicdanı" açısından önemli olduğunu belirten Başbakan Davutoğlu, şöyle konuştu;

“23 yıl önce bu camiyi yıkanlar sadece bir camiyi değil, insanlığın vicdanını yıkmışlardı. Bugün biz bu camiyi inşa ederken, aslında insanlığın vicdanını inşa ediyoruz…”

23 yıl önce Ferhadiye Camisi'ni bombalayanlar, yıkanlar sadece bir camiyi değil, insanlığın vicdanını yıkmışlardı. Bugün biz yeniden bu camiyi inşa ederken, aslında insanlığın vicdanını inşa ediyoruz. Buradaki Müslüman, Hristiyan, Yahudi dini temsilciler de aslında insanlığın vicdanının burada inşa edildiğinin canlı şahitleri. Bilinsin ki bu cami burada kaldıkça, burada ezan duyuldukça insanlığın vicdanı da Banya Luka'da semaya seslenecektir. Bugün ezan sesini Ferhadiye'de duyduğumuz gibi en kısa zamanda da Alaca Camisi'nde de ezan sesini duyacağız. Allah bize Aliya İzzetbegoviç'in emanetini korumayı nasip eylesin.

"Yıkılan her camiyi yeniden inşa edeceğiz…"

Davutoğlu, konuşmasının sonunda Aliya İzzetbegoviç'e seslenmek istediğini belirterek, "Ey bilge insan, ey büyük lider, mekanın cennet olsun, ruhun şad olsun. Uğrunda insanlık dersi vererek yürüttüğün mücadelenin bugünkü sahipleri bizleriz. Bil ki bu emanetine sonuna kadar sahip çıkacağız. Yıkılan her camiyi yeniden inşa edeceğiz. Yıkılan her yüreği yeniden kazanacağız ve Bosna Hersek senin istediğin gibi kıyamete kadar bir ve bütün kalacak. Allah Bosna'yı aziz eylesin ve Türkiye'yi her zaman Bosna'nın yanında kılsın.

Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başlayan ve tekbirler eşliğinde gerçekleşen açılışa Başbakan Davutoğlu ve Diyanet İşleri Başkanı Görmez’in yanı sıra Başbakan Yardımcıları Tuğrul Türkeş, Yalçın Akdoğan, Lütfi Elvan, TİKA Başkanı Serdar Çam, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı İzzetbegoviç, Bosna Hersek Bakanlar Konseyi Başkanı Denis Zvizdiç, Bosna Hersek İslam Birliği Başkanı Hüseyin Kavazoviç, Banya Luka Müftüsü Kozliç, Bosna Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik ve Bosna Hersek'in yanı sıra tüm Balkan ülkelerinden on binlerce kişi katıldı.

Ferhadiye Camisi…

Osmanlı Devleti'nin Bosna Beylerbeyi Ferhat Paşa tarafından 1579'da yaptırılan ancak Bosna'daki savaş sırasında 7 Mayıs 1993'te Sırplar tarafından yıkılan Ferhadiye Camisi, 2001'de Bosna Hersek İslam Birliğince yeniden inşa edilmeye başlandı. Kaynak yetersizliği nedeniyle duran çalışmalar, TİKA'nın destekleriyle tamamlandı.

Ülkedeki en önemli Osmanlı miraslardan biri olarak nitelendirilen ve UNESCO Dünya Miras Listesi'ne adaylık süreci devam eden Ferhat Paşa'nın türbesinin de bulunduğu cami, yıkılışından 23 yıl sonra yeniden faaliyete geçti.