Konu Başlığı: Tatlı bir ağlayış Gönderen: Safiye Gül üzerinde 19 Ekim 2010, 12:57:08 1215. Denizden gebe kalmış olan bulutlarda, baba evinden ayrılan gelinin gözündeki ağlayışa benzer tatlı bir ağlayış var. Mefülü, Mefa'îlün, Fe'ulün (c. VI, 2735) • Ne oturuyorsun? Haydi sıçra, kalk! Bahar mevsimi geldi. Herkesi çağırıyor, sen de bu çağrıya uy, seher vakti esen rüzgar gibi salına salına bahçeye gir! • Hafîf sabah rüzgarı ile, neşeli neşeli sallanan ağaç dallarından oynamayı öğren, sen de içindeki sıkıntıları at, onlara katıl, oynamaya başla! Kulağından gaflet pamuğunu çıkar. Bahçedekilerin konuşmalarını dinle! Çok yakınında bulunan lalelerden ve çok uzaklardaki dağdan gelen sesleri duy! • Dikkat et reyhan boş durmuyor. Yeşilliği bir sır fısıldıyor. Bülbül ötmeyi bırakmış "Biraz da sen öt hep ben ötecek değilim ya!" der gibi gülden bir nağme bekliyor. • Çayırlar, çimenler esen hafif, tatlı rüzgarla dalgalanıyorlar, coşuyorlar, deniz tarafından da bir aşinalık, bir dostluk havası esip gelmede. • Denizden gebe kalmış olan bulutlarda, baba evinden ayrılan gelinin gözündeki ağlayışa benzer bir ağlayış var. • Bulutun ağlayışından, şimşeğin ışıklı gülüşünden güç aldıkları için sünbül boy atmış, selvi de göklere doğru yücelmiş. • Dedi kodudan hoşlanan kumru, söz kapmak için kulağını adeta tuzak gibi kurmuş, bütün dikkatiyle etrafı dinliyor. Bir şeyler öğrenmek istiyor. • Bu sırada nergis söze karışıyor, süsene "Haydi" diyor "Sessiz durma, sen de bir şeyler söyle! Ya birisini öv, yahut da kına, çekiştir! • Haydi ey yüzlerce dili olan süsen; hiç olmazsa kuşlara şu meşhur zümrüd-i anka(=devlet kuşu)'nun hikayesini anlat!" • Süsen, "Sus!" diyor, "Değeri çok pahalı olan bir kadehle içtim, sarhoş oldum. • Ben öyle sarhoşum ki, kendimde değilim, olur ya dilimden yanlış bir söz çıkar, istemediğim halde durup dururken bir gönül kırmış olurum." • Süsen, nergise diyor ki: "Sen, dedikoduyu bırak da, çiçeklere, ipek elbiseler giydiren o büyük padişaha yüzünü çevir, niyazda bulun!" • Söğüt ağacı da, kendini tutamadı, söze karıştı, başını sallaya sallaya: "Biz kış ejderhasının elinden kurtulduk. Bahara tekrar kavuştuk." diye söylendi ve selviye dedi ki: • "Ey selvi; yaradanın bu lütfuna şükr ederek, başını göklere kaldır, ayağını yere vurarak oyna, oyna!" 1216. Bugün aşkın tam dostuyuz. Mef'ülü, Mefa'îlün, Fe'ulün (c. VI,2728 ) • Bahar var, bağ var, bahçe var, uzun boylu, nazlı nazlı sallanan selviler var Biz burayı bırakıp başka yerlere gidemeyiz. • Bugün aşkın tam dostuyuz, hiç bir şey düşünmeden, sevgi kadehini elimize alalım. • Ey güzel sesli çalgıcı, ey hoş sesler çıkaran ney; bugün sen de yüksek sesle feryad etmelisin, yüksek sesle inlemelisin. • Ey neşe, ey muradına ermiş sakî, durma! Hemen bize aşk şarabı sun! • Sun da onu hoşça içelim, sonra da zevalsiz olan, o eşsiz varlığın lütfu gölgesinde yatıp rahatça uyuyalım. • Bu sunduğun şarabı biz, boğaz yolu ile değil, gönül yolu ile içelim, içelim de gecelerin getirmediği, gecelerin bilmediği başka türlü bir uykuya dalalım. • Ey gönül! Senden bir ricada bulunacağım: 0 kadeh, başka kadehlere benzemediği için eline alır almaz onu hemen içme, ona sevgi ve saygı göster! Onu öp, yüzüne gözüne sür! • Sen gönül yolu ile içilen şarapla mest olunca tam olgunluğa ulaşacaksın, işte o zaman kamil insan olacaksın. • "Rabbleri onlara tertemiz bir içki içirmiştir."79 sırrına erer de o mana şarabı ile ölümden, yok olmadan kurtulursun. 79 İnsan Suresi, 76/21. ayetten iktibas var. 1217. Mutlu Güne Methiye Mefa'îlü, Mefa'îlü, Fa-lün (Bir yazma nüshadan alınmıştır. ) • Ey gün; sen bugün pek güzelsin, pek hoş bir günsün. Ey gün; sen ne çeşit bir günsün, sen binlerce yıldan daha değerlisin. • Ey gün; bütün günler sana kul olsun, köle olsun. Başka günler hicrandır, ayrılıktır, ama sen vuslatsın. • Ey gün; senin gerçek yüzünü kim görebildi? Ey gün; bugün senin pek büyük bir güzelliğin var. • Ey gün, aslında senin kendi güzelliğini, kendi yüzünü ancak sen kendin görebilirsin. Seni daha iyi görmesi için gözümün kulağını tuttum, çektim, "Kendine gel!" dedim, "îyi bak, dikkatle bak da şu günün güzelliğini gör!" 80 80 Fransız şairlerinden La Martine(1790-1869)'in Göl başlığını taşıyan bir şiirinde sevgilisi ile göl kenarında otururken; "Ey zaman sakın geçme dur!" diye zamana bir yalvarışı vardır-Fransız Akademisi azası edib ve münekkid Emile Faguet Lamartine'nin şiirindeki bu buluşa, bu duyguya hayran olmuş, şairi pek meth etmiştir. Münekkid Faguet, Mevlana'nın hiç bir şairin düşünemediği ve tahayyül edemediği bu güzel ve içli duygularına aşina olsaydı acaba ne söylerdi? Bırakalım yabancıları, biz kendi büyüklerimizden habersiz yaşıyoruz • Ey gün sen gündüzün meydana gelen, güneşin aydınlattığı bir gün değilsin. Hiç bir güne benzemeyen, bambaşka bir günsün sen! Pek büyük olan, tek olan, eşsiz olan Allah'ın nurundan meydana gelmiş bir günsün. • Her akşam güneş batarken senin ayağına kapanır, sana secde eder de, ay'a der ki: "Ey ay; ben gidiyorum; karanlık geceyi hoş, tatlı ışıklarınla aydınlat ve saygı ile, iştiyakla günün gelmesini bekle!" • Ey günler içinde gizlenmiş olan mutlu gün! Ey zevalsizlik, sonsuzluk aleminde oturmakda olan gün! * Artık fazla söylemeyeyim ve senin büyüklüğünü, değerini belirten olgun sözlerden vazgeçeyim, susayım. Çünkü sen her olgunluğun, her derin düşünenin, her hoş sözün, içli duyguların ilerisinde, ötesindesin. • Olgunluğun sözle anlatılamaz ki, sen sözden, sesten daha açık olarak meydandasın. • Sözden hayal belirir, halbuki sen vehimden de, hayalden de, tasavvurdan da yücesin. • Ey sulara tatlılık, duruluk veren aziz varlık! Vehim de, hayal de sana susamıştır. Onlar da seni aramaktadırlar. • Vehim de, hayal de; ikisi de can suyuna dalmış. Fakat hem seninle dolu, hem sensiz olan şu alemde ikisinin de ağzı kupkuru. • Bu gazelin (bu şiirin) arta kalan kısmı da, perdenin arkasına girdi, senden gizlendi. Çünkü çok söyledin, usandın, yoruldun. 1218. Peygamberimize övgü. Müfte'ilün, Fe'ulün, Müfte'ilün, Fe'ulün (c. VI, 2892) • Ey ebediyyetin, sonsuzluğun padişahı! Ey gökyüzünün ay'ı! Sen yaşayışın kaynağısın, sen mekansız alemin gül bahçesisin. • Senin tatlı, berrak suyunu görünce can hikayesini duydum, can gibi mana aleminin derinliklerine daldım, görünmez oldum. • Hoş kokulu misk aşığı olan kişi, misk ahularını avlamak için onları kovalarken, ahular sarhoşlar gibi koşarak göbeklerindeki misk kokusunu etrafa yayarlar. • Senin insana canlar bağışlayan, şeker gibi gülüşün yüzünden şeker bile sana kul köle olmuş. Diri olan can senin aşkınla dirilik denizine batmış, kaybolmuş. • Ey dünya sevgisine kapılmış, gaflet sarhoşları! Peygamber mübarek yüzü ile bilgisizlik karanlıklarını aydınlattı. Gündüz oldu, uyanın, kalkın, Hak bülbüllerinin gül bahçelerinden gelen gönül alıcı seslerini işitin, mest olun! • Yaseminler gibi cilvelen, manevî neşe ile başını oynat, salla! Etrafa şekerler dağıtmak, ağızları manen tatlılandırmak istiyorsan, evini ballarla doldur! • Nergis gözlerin mest oldu. Sen perî misin, yoksa melek misin? Şekerlerle yoğrulmuşsun, sen gül bahçesinin goncası mısın? • Kardeşim, gece gündüz mest olmak, kendinde olmamak çok hoş bir şeydir. Aklını başına al da büyükler büyüğü Allah'ın aşkıyla mest ol, bu halden daha iyi hal düşünülemez. Bir ikincisi yoktur. • Onun mübarek adı, canlara candır. Onu anmak, zikr etmek, madenlere la'ldir, yakuttur. Onun aşkı ruhlara hem güvenlik, hem de emellerin özüdür. • Adını andığım zaman bahtım yeşerir, kutlu bahta kavuşurum. İsminin anlamını yaşamış olurum. • Bu kadehteki şarap, sizi bulmak, ağızsız bir yoldan size ulaşıp gönülde, canda parlamak, sizi sizden alıp götürmek için acele ediyor, çırpınıyor duruyor. • Ey anlayışı olan akıllı kişi! Manen kör olmuş kişinin körlüğünü gider! Bundan başka yapacak bir şey yok. İmtihana kalkışma! • Bundan başka bir yol yoktur. Bundan başka bir padişah yoktur. Bundan başka bir ay da yoktur. Bundan başka ne varsa hepsi fanîdir, gelip geçicidir. • Hayır sus, artık sus! Yalancıktan yüzünü ekşit, akıllı kişileri bırak da gizlice mansur şarabı iç! 1219. Güzellerin testilerinden su içenler, suyun kaynağından haber alırlar. Mefa'îlün, Fe'ilatün, Mefa'îlün, Fe'ilün (c. VI, 3080) • Sen ya can gözüsün, nurusun, yahut da bizim iki gözümüzsün. Çünkü parıl parıl, şule şule gözümüzün nuruna nur katıyorsun. • Sanki sen, çok parlak bir güneşsin de, gönlüm peşinde bir gölge. İki gözünü de şana dikmiş, her tarafa gidip duruyor. • Dünya güzelleri senin güzelliğinin ırmağından testilerini doldurdular da aşk yolunun susuzlarına bardak bardak su verdiler. • Ne mutlu o aşk susuzlarına ki, güzellerin testilerinden su içtiler de o tatlı duru suyun kaynağından haber aldılar. • Artık onlar şekil testilerini taşa vurup kırarlar da, senin ab-ı hayatını içmek susuzluklarını gidermek için yücelere, ötelere giderler. • Ey Tebriz'in iftihar ettiği, övündüğü Şemseddin; tekrar Konya'ya gelirsen gerçekten de bizler yüzlerce murada erişiriz. 1220. Devesini kaybeden kürd. Mefa'îlün, Mefa'îlün, Mefa'îlün, Mefa'îlün (c. V, 2544) • Bir ovada Kürdün birisinin devesini kaybettiğini duydum. Kürd ovanın her yanında devesini aradı. • Deveyi bulamayınca, gönlü devenin hasreti ile dolu, düşüncesi darmadağın, perişan ve gamlı bir halde yolun kenarında yattı, uyudu. • Sonunda gece geldi. Ortalığı kapladı, her tarafı karanlıklara boğdu. Kürd gece yarısı, gönlü gamla dolu bir halde uykudan uyandı. Bir de ne görsün? Yusyuvarlak, parlak bir ay gökyüzünde parıl parıl parlamada, etrafa nurlar saçmada... • Ay ışığı ile etrafına bakınca Kürd devesinin biraz ötede yolda durduğunu gördü. Sevincinden nisan yağmuru gibi gözyaşları dökmeğe başladı. • Yüzünü, nurlar saçan ay'a doğru çevirdi de: "Ben seni nasıl anlatayım? Senin vasıflarını nasıl dile getireyim?" dedi. "Sen güzelsin, hem iyisin, hem hoşsun, alımlısın, hem de nurlar saçmadasın." • Allah'ım şuracıkta, şu dünyada kerem et de, nurunu artır, artır da insanın aklı başına gelsin, nefsine uyup kaybettiği insanlığını tekrar bulsun! 1221. Ah ne olurdu ben Şems-i Tebrîzî'nin kapısında bir aşk tercümanı olsaydım? Müfte'ilün, Mefa'îlün, Müfte'ilün, Mefa'îlün (c. V, 2493) • Ben tamamıyla can gibi olmasaydım, sana yüzümü gösterirdim. Benim bir belirtim, bir nişanım olsaydı, belirtimi sana gösterirdim. • Ey Allah'ım senin lütfun beni bırakmıyor, yoksa senin sevdana kapılırdım da, zamanı hesaba katmadan, sonsuza kadar seninle kalabilmem için, bütün zamanları sinek gibi kovar dururdum. • Can, gül fidanı aşkına kapıldı da; "Aşkın sırlarını açığa vurmaktan korkmasam, susam gibi baştan başa dil olurdum." diye söylendi. • Halk bana "Sen akıllı bir kişisin." diyor. "Bir an için kendine gel, bu sevdadan vazgeç!" Onlara dedim ki: "Evet, her ne kadar akıllı idiysem de, şimdi böyle aşk delisi oldum." • Geceleri ay gittiği zaman, hoş ışıklar saçan gümüş kaftanı sana layık bir kaftan olsaydı, elimi uzatır, onun kemerinden tutardım, çeker sana getirirdim. • Senin aşkının havasının dalgası, beni bir an için bıraksaydı, ateşler haline gelirdim de, aşıkların aşkını artırma çaresi arardım. Onları yakar, yandırırdım. • Kıskançlık oku ile korkutup zamanenin gözünü yumdurmasaydı, o zaman apaçık görürdü ki; ben onun elinde bir yaydan başka bir şey değilim. • Bu söz ancak Tebrîzli Şemseddin'e bir işarettir. Ah ne olurdu ben onun kapısında bir aşk tercümanı olsaydım. 1222. Kendinde bulunan defineden haberi olmayan ağır canlı olur, tenbelleşir. Müfte'ilün, Mefa'îlün, Müfte'ilün, Mefa'îlün (c. V, 2492) • İki dünyada da gönlünü kötülüklerden, günahlardan temizleyen, saf, tertemiz bir hale gelen insan ezeldeki "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" sesine karşı "Bela" (=Evet) demesinin yokluk olduğunu görmüş, anlamıştır. • Şu topraktan yaratılmış dünya, bir tepecik gibidir. Yokluk ise onun altına gömülü bir defınedir. Tepenin altında ne olduğunu bilmeyen çocuklar, onun üstünde koşuşurlar, eğlenirler, neşelenirler. • Kimin gözü gafletle perdelenirse, onun hakîkati arama isteği yatışır, defineden haberi olmayan kişi ise ağır canlı olur, tenbelleşir. • Ay gibi parlak bir güzellik defınesi var. Can onu gördü de, "Aman ne kadar da güzel, nazar değmesin!" dedi. Bu define, ne kadar da büyük; o elde edilmesi gereken çok değerli bir şey. • Sevgilinin dudağını överdim, onun can yüzünü açarak güzelliğini anlatmak isterdim. Fakat onu anlayacak, ona ulaşmak için gereken gayreti sarf edecek kişi nerede? • İki köyde de, yani iki dünyada da, ona layık kimsecik yok. Yok ama, varsın olmasın, sen aklını başına al da onun yoluna canını da, bedenini de at gitsin! Onun yolundan baş çekme, başını yere koy da, ona secde et! • Ey tanınmış Tebrîz şehri! Sen de hizmet etmek için kemer bağla, Şemseddin'in kapısına git, başını yere koy! Çünkü başın büyük bir velînin ayağına kapanması kutlu bir şeydir. 1223. Gel Mansur şarabını iç de, kendinden geç! Mefa'îlün, Fe'ilatün, Mefa'îlün, Fe'ilün (c. VI, 3073) • Gel, gel bizden ayrı düştüğün, uzakta kaldığın için sonunda pişman olacaksın, biz sana tatlılıkla, diller dökerek "gel" diye yalvarıyoruz. Sen ise köpürüp duruyorsun. Bunun sebebi nedir? • Gel ki bu toplulukta hayat var, yaşama zevki var. Sanki yaşayış dalga dalga köpürüyor. Allah lütf ediyor, bizlerden yardımını esirgemiyor. Bu yüzden her tarafta mana şarabı, Mansur şarabı var.81 81 Mansur şarabı ilahî hazînenin, Allah'a karşı duyulan hayranlığın verdiği manevî zevk. İlahî bilgiye mazhar olan, kendinden geçen, mest olan ve kendinde Hakk'ın varlığını hisseden, "Ene'l-Hakk" (=Ben Hakk'ım) diyen Hallac-ı Mansur hazretlerini darağacına götüren aşkın doğmasına sebep olan manevî şarap. Onun adına nisbetle Mansur şarabı adı verilmiştir. Lutfen (R) harfindeki gazeller arasında bulunan (1135) numaralı şiiri okuyunuz. • Ey ümitsizliğe düşen kişi! Buraya gel, gel de binlerce mutluluk kadehini eline al afıyetle iç! Binlerce mana altınları al, güçlen! • Burada binlerce çeşit Züleyhalar, binlerce çeşit Yusuflar var. Mana şarabı cana canlar katıyor, tanburlar çalınıyor. • Burada bulunan herkes, bal denizinden yararlanmakta; "Haydi siz de gelin, biz başka türlü bir bal bulduk, artık bal arısının balından kurtulduk." diye bağırmaktalar. • Kıyamet kopmuş, bütün sırlar, bütün yapılan işler, hadiseler meydana çıkmış, ortaya dökülmüş. Sur sesi, boru sesi ölüleri diriltmekte. • Ey çürümüş, erimiş, dökülüp gitmiş kemik yığını; ey yılanlara, çıyanlara, karıncalara gıda olmuş beden! Haydi diril; kalk, topraktan baş çıkar! • Ey zavallı beden! Sen vaktiyle Hakk'ın (Kün=) "Ol !" emrine uyarak şu fanî dünyaya gelmiştin. "Ol" emrini veren o yüce varlık şimdi seni yılanlardan, karıncalardan satın aldı. Onun emrine uyduğun için beden halindeki beylik elbiseni tekrar giy, ortaya çık! • Farkında değilsin ama zavallı insan, inci mücevher hazinesi sendedir, senindir. Aklını başına al, dükkan derdinden kurtul, tertemiz nurla gıdalan! Nur elbette tandır ekmeğinden iyidir. • Mansur şarabını meydana getiren ilahî aşk çiçekleri açıldı, artık solmaya mahkum olan çiçekleri de, üzüm şarabının mahmurluğunu da bırak gitsin. • Ey yere ekilen tohum! Topraktan baş kaldır, boy ver, ağaç ol! İznimizle bizim halîfemizsin. 82 82 Bu beyitte Bakara Süresi'nin şu mealdeki 35. ayetine işaret var: "Bir zamanlar Rabbin meleklere: 'Ben yeryüzünde bir halîfe yaratacağım' diye buyurmuştu." Böylece insanın yeryüzünde Rabbin temsilcisi, Rabbin sıfatlarının mazharı olarak yaratıldığına işaret var. • Kıyamet gününü; böyle bir günü kim görmüştür? 0 gün öyle bir gündür ki her şeyi, herkesî gecenin karanlığından kurtarmış, İnsanları körlükten, görmemezlikten halas etmiştir. • Hz. Musa'nın eli gibi parıl parıl parlayan bir el, keremler etmiştir de, dünya Tur-ı Sîna'ya dönmüş, her şeyi apaçık gösteren nurlarla dolu bir sîne, bir gönül haline gelmiştir. • Ey gönül! Sen şimdi canlar meclisinde otur. Canlar evinde, o ma'mur, güzel evde oturanların ev sahibi sensin. • Gönül meyhanesinde Mansur şarabı içerek elde ettiğin sarhoşluğa bağlanıp kalma, büsbütün yıkıl, harap ol; şunu iyi bil ki, ma'murluğun aslı harap olmaktır.83 83 Bu beyit, 1630 senesinde vefat eden Azmî-zade Haletî merhumun şu ruba'îsini hatırlattı: "Mahzun oluruz, kaçan ki dilşad olsak Vîran kalırız eğer ki abad olsak Ol mürg-ı cefa perver aşk biz kim Dama düşeriz kafesten azad olsak." • Nerede hasta varsa, gelsin can sağlığına başvursun. Hastalığın sözü mü olur? Sen ölünün dirilmesini seyret! • Şiiri sen söylüyorsan ben o şiirin kuluyum, kölesiyim. Çünkü sen İsrafil'in canına cansın surun üfürülüşüsün! • Vay bu uzaklıktan, vay bu ayrılıktan, mademki söz ok'a, dil de yay'a benzer. Elbette söz er geç bir gün hedefe varır, • Can sözü, harfle, sesle söylenemez. Yarlığayıcı olmazsa, yarlıganmış olamaz. • Çünkü öte tarafta, öyle gönüller vardır ki, onlar ne Rum diyarındandır, ne Türk'tür, ne de Nişaburlu. Onlar dilsiz ve dudaksız söylenen sözleri du- yarlar .84 84 Hz. Mevlana gerek Mesnevî de gerekse Dîvdn-ı Kebîr'de "dilsiz, dudaksız konuşmaya" temas eder. Mesela Dîvan-ı Kebîr'in III. cildinin 1540 numaralı gazelinde şöyle buyurur: "Gel de birbirimizle candan konuşalım, kulaklardan, gözlerden gizli olarak söyleşelim, gül bahçesi gibi dudaksız, dişsiz gülelim, düşünce gibi dudaksız, dilsiz görüşelim." • Gel seninle beraber Tur Dağı'na kadar Hz. Musa'ya yoldaş olalım. Musa'ya "Tur Dağı'nda Allah ile konuştu." denmedi mi? 85 85 Bu beyitte, Bakara Süresi 2/253. ve Nisa Suresi 6/164. ayetlere işaret var. Eşrefoğlu Rumî hazretleri de' bir şiirinde şöyle buyurur: "Aşıklar dost dîdarını kande baksalar göreler Musa gibi münacata Tur'u tayin etmeyeler Tur ne hacet, aşıklara çün her yerde ma'şuk bile Daim münacat edeler bir dem ayrı olmayalar!" • Acayip bir aşk benim eteğimi tutmuştur da, aç adamın yemek kabını tutup çekmesi gibi beni çekip durmadadır. • Aşkın elinden kim kurtulmuştur ki, benim gönlüm de kurtulabilsin? Gönülleri yaralayan o uzun kılıcın kabzası ancak aşkın elindedir. 1224. Şu toprak perdesinin ötesinde gizli bir zevk var. Mef'ulü, Mefa'îlün, Mef'ülü, Mefa'îlün (c. VI, 2573) • Ey benim canım! Şu toprak perdesinin ötesinde gizli bir zevk, gizli bir mutlu yaşayış vardır. Her şeyi gizleyen bu örtünün ardında yüzlerce güzel Yusuflar vardır. Bu ten, bu görünen beden ortadan gidince, asıl varlığın olan ruhun kalır. Ey sonsuz olan ruh, ey fanî olan ten! • Bu halin nasıl olduğunu anlamak istersen, her gece kendine bak! Uykuya dalınca tenin ölmüş gibidir, ruhunsa cennet bahçelerinde kanat çırpmaktadır. 1225. Mevlana bu şiiri hasta yatağında yatarken Konya'da olan depremler esnasında söylemiştir. Mef'ülü, Mefa'îlün, Fe'ulün (c. VI,2729) • Allah'ım bu kadar sevgi ile, bu kadar merhametle beraber yine de bana şiddet ve hiddet gösteriyorsun, fakat ne olursa olsun ben sana gönül vermiş değil miyim? • Seni görebilmemiz için bütün bu can şişelerini kırıp durmadasın. Bütün bu kırılmalar, dökülmeler, senin "Beni göremezsin." sözünden ötürü değil midir? • Dünya evi deprem içinde sarsılıp duruyor. Çünkü evden eşya taşınıyor, ötelere göç var. • Yüz binlerce hasta, senin aşkından ağlayıp inlemede. Sen de çok iyi bilirsin, onlar sensiz yaşayamazlar. • Dünya gece gibidir. Sen ise bir güneşsin. Halk bütün suretten, şekilden, tenden ibaret. Sen ise cansın. • İnsanlar kazanca, isteklere düşmüşler, didinip duruyorlar, candan gafletteler. Fakat can yerinden oynayınca, yani ölüm gelince feryad ve figana başlarlar. Can gidince, hayat güneşi tutulunca ne geçim kalır, ne neşe. İnsan sağken, hayatta iken kimse canı aklına getirmez. Fakat can gizlenince eyvahlar olsun, neler olur neler! • Ey meclisin neşesi, parlaklığı, ey pazarın canı, hayatı! Ey evin de dükkanın da tatlılığı, lezzeti; sus! Çünkü söz ortada duran manalar denizine bir perdedir. 1226. İçli gönüllere, iman sahibi ruhlara seher vaktinde sunulan can şarabı. Mefa'îlün, Fe'ilatün, Mefa'îlün, Fe'ilün (c. VI, 3056) • Sana can şarabı içirsem de artık gam yeme; kedere kapılma! Gamın da yeri mi? Artık her neşeli kişiden rehin olarak neşe al! • Can şarabı içireyim de, seni iki yüz kanatlı bir melek yapayım. Bütün beşeri kirliliklerden, günahlardan temizlenesin. Böylece insanın işlediği suçları, kötülükleri, vasıfları, huyları üstünden atarak, insan şeklinde bir melek olasın. • Daha hayatta iken, ruhun bedenden kurtulması, insanın kendinden kaçması nasıl olurmuş, eteğinden canlılık tozlarını silkerek, daha yaşarken ölen kişi ne hale gelirmiş, onları, o halleri sana göstereyim. • İçli gönüllerin, iman sahibi ruhların halis ve Özel şarap içtikleri seher vaktinde, seni öyle bir mest edeyim ki, artık günleri ve geceleri saymaktan kurtulasın. • Kaza ve kader, yaşadığın hayat şartları gereği karşına çıkardığı hadiselerin, belaların oklarını atar durur da sonra sana acır, yardım eder, işini kolaylaştırır. • Rüzgar buluşma şeker kamışlığından esip gelmede, o rüzgar öyle tatlı bir rüzgar ki tadına bakıyor da şeker bile, şekerim diyemiyor. • Sevgili lütfetti. Seher vaktinde güneş gibi bir kadeh sundu. 0 Mansur şarabını içtim, öyle kendimden geçtim, öyle mest oldum ki, bedenimin her cüz'ü, her zerresi duyduğu heyecandan oynamaya başladı. • Ben çok mest oldum. 0 vakit "Dur." dedi. "Sana bir kadeh daha sunayım da şu ayrılık artık aramızdan kalksın." • Ey cihan sakîlerinin canı! Sun, sun!.. Kerem sahibi, keremlerde bulunur, ay da aylığını yapar, gökyüzünde ışıklar saçarak mahzun mahzun dolaşır durur. • Eşi benzeri olmayan Allah'ın Celal güneşine and olsun ki, şu başımızın üstünde dönüp duran, gezip dolaşan gök kubbesi, yaratıldığından beri senin gibi bir güzeli bulamadı, göremedi. • Güzellikte kusursuz, edada eşsiz olan sevgili; ben susuyorum. Söylediklerimin tamamını sen söyle! Çünkü seher vaktinde sunduğun can şarabının mestliği beni benden aldı götürdü. 1227. İnsanlık güneşi çok yükseldi. Mefa'îlün, Fe'ilatün, Mefa'îlün, Fe'ilün (c. VI,3076) • İnsanlık güneşi çok yükseldi. Bu ne tatlılık, bu ne aşk, bu ne mestlik, bu ne kolaylık. • Dünya senin parlak nurun karşısında değersiz kaldı. Adeta görünmez oldu. Sen nesin? Gönül kapan büyücü müsün? Yoksa güzelliğin definesi mi? • Seni böyle çok hoş ve gönül alıcı bir şekilde çizen kalem, ne güzel kalemdir. Sen herkesin mektubunu yazılmadan okuyorsun. • Sen artık altı cihet çadırından dışarı çık! Çünkü canlarda can kalmadı. Onlara aşktan haber ver, biraz göster! • Ey gönül; padişahlar padişahının doğanı seni avladı. Sen artık kuşların dillerindeki sırrı anlayan bir tercüman oldun. • Tercüman da nedir? Sen şimdi yücelerden yüce bir devlet kuşu oldun. Yüzlerce Süleyman'ın can bakışlarına afet kesildin. • Ey insanlık güneşi; her seher vakti doğup parlayınca can horozu ötmeğe başlar. "Gel!" der, "Can da sensin, cihan da" • Mademki Tebrîzli Şems canıma can kattı, ben şu dünya gül bahçesini bırakarak, canımı aldım, onun gülleri solmayan gül bahçesine götürdüm. 1228. Gizli defineyi yeryüzünde arama; gönüllerde ara! Müstef'ilün, Fe'ulün, Müstef'ilün, Fa'ilün (c. VI, 2931) • Gözlere görünmeyen, her zaman gizlenip duran o sevgiliden eğer bir can kokusu alırsan, ondan bir iz, bir eser bulur, onun varlığını hissedersen, yüzlerce cihana sığmaz olursun. • Can güneşini manen görebilirsen, orduları olmayan bir padişah gibi olursun. Hem gayb alemini elde edersin, hem gizli sırları bilene kavuşursun. • İşittiğin, duyduğun ve sevdasına kapıldığın o gizli hazîneyi yeryüzünde bulamadınsa, onu, artık yeryüzünde arama da göklerde ara! • Aşkta eğer emniyet kazandınsa, Çin ülkesinin nice güzellerini hem kolayca görür, hem kolayca elde edersin. • 0 mübarek gönül aynasında, o şeksiz o şüphesiz saf, tertemiz aynada, daha bu dünyada iken cennetteki güzelleri ve güzellikleri bir bir bulursun, görürsün! • Aşk oku seni ise, sevgili senin aklını başından aldı ise ve can elder gıtti ise üzülme! Onun gibi yüzlerce can elde edersin. 1229. Gök kapılan geceleyin açılır. Mef'ülü, Fa'ilatün, Mef'ülü, Fa'ilatün (c. VI,2932) • Ey kardeşim! Bir gececik de olsa uyumazsan ne olur? Mum gibi diri olsan, kıvılcım gibi uyunlasan... • Gök kapılan geceleyin açılır. Talihler, bahtlar uyanır. Sen de ay gibi uyuma da tali' yıldızın parlasın, güzelleşsin. • Sen gökyüzüne mensup bir kişi isen, elbette o alemi, gökyüzünü özlemek vardır. Bu kirli dünyada, gökyüzünden aşağılarda kalamazsın, yücelerden başka bir yerde yatıp uyuyamazsın. • Geceleyin yürü ki, yollar geceleyin alınır, menzillere geceleri varılır. Eğer sen eşsiz padişahı istiyorsan, onun yoluna düşmüş, sefere çıkmışsan, seferde uyumamak gerekir. • Ey insanlar! Bahtlı kişiler, Allah'ın merhameti ve sevgisi gölgesinde uyurlar. Kardeş; sakın sen de başka bir yerde uyuma! 1230. Sen büyük bir alemsin. Fe'ilatün, Fe'ilatün, Fe'ilatün, Fe'ilatün (c. VI, 2821) • Sen bedeninin her zerresinden bir feryad duy, bir inilti işit! Çünkü sen büyük bir şehirsin, hem de bir şehir değil, belki binlerce şehirsin. • Senin bedeninde cüz'lerin, hücrelerin hepsi susarlar ama, senin gizli şeylerini görüyorlar ve çalışmalarını senden gizlemiyorlar. Onlar bütün gün; "Gel bakalım, senin neyin var?" diye coşup köpürüyorlar. • Sen ölümsüz, uçsuz bucaksız bir deryasın! 0 deryada sayısız balık var Bilgisizlik yüzünden, sende bulunan değerleri, meziyetleri reddetme! Ne diye inkar başını kaşıyıp duruyorsun? • Evet görünüşte senin bedeninde bulunan hücreler susmada ama, onların hepsi de gizli işler yapıyorlar, hepsi de kalleşçesine varlığınla kumar oynuyorlar, hepsi de hem görünüyor, hem gizli. Hepsi de birbirini yemekle meşgul birbirlerinin hem avı, hem avcısı. • Bedeninin bütün zerreleri sana sesleniyorlar, diyorlar ki: "Sana ne oldu" Bütün istediğin, söylediğin sözler boş sözler. 0 sözlerde sevgiden, dostluktan hiç bahsedilmiyor." • Varlığın sonbahar gibidir. Fakat o sonbaharların içinde bir ilkbahar gizlidir. İçindeki ilkbahar canlanınca gönül bahçesi içten içe güler durur. • Sen mana balından yediğin halde, ne diye şu fanî dünya mumunun etrafında pervane gibi döner, durursun? Ne diye kanatlarını yakarsın? Bilmiyor- musun; sen kendin nurdansın, hak nurundansın, sen nardan, şeytanın yaratıldığı ateşten değilsin. |