Yahudilik

YAHUDİLİK

Literatür

1- Yahudilikte Kavram ve Değerler, Haz. Suzan Alalu, Klara Arditi, Eda Asayas vd. Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A.Ş. İstanbul 1997, 302 s.

2- Ali Sayı, Hz.Musa, İstanbul 1992, 322 s.

3- Hikmet Tanyıt,Tarih Boyunca Yahudiler ve Türkler, İstanbul 1977.

4- (Ahmet Çelebi) Yahudilik, İstanbul 1978.

5- Günter Lanczkowski, Heilige Schriften, Stuttgart 1956, s.20-27.

6- Cari Clemen, Die Religionen der Erde, C.1II, s.7-55.

7- H. von Glasenapp, Die Nichtchrisülichen Religionen,,Frankfurt 1963.

8- F.Heiler, Die Religionen der Menschheit, s.652-636.

9- H.J.Schoeps, Religionen, s.239-263.

10- Türkiye Başhahamlığı, İbrani Din Bilgisi,İstanbul, 1992,60 s.

11- Nisİm Behar, İbrani Tarihi, İstanbul 1979, 200 s.

12- Mehmet Aydın (Der.veÇev.), Din Fenomeni, Konya 1993.

13- Ahmet Hikmet Eroğlu, Osmanlı Devletinde Yahudiler (Dini ve Sosyal Durumu XVI-XIX. Yüzyıllar),Seha Yayınları, Ankara 1997 y. 250 s.

14- Abdurrahman Küçük, Dönmeler ve Dönmelik Tarihi, İstanbul 1979.

15- Isidore Epstein, Judaisın, G.B.1979.

16- Rolandde Vaux, The Early History oflsrael, Landon 1978, c.I-1I.

17- Zafer ül-İslam Han, Yahudilik'de Talmud'un Mevki ve Prensipleri, Çev.M.Aydın, İst.1981, 90 s.

Yahudilik yaşayan dinlerin en eskilerinden biridir. Kendi halinde din mi, ırk mı, millet mi olduğu pek belirli değildir. Dinler tarihinde kendine has bir yere sahiptir. Irk ve din İçice girmiştir, birbirinden ayırmak çok zordur. Tevrat'daki Balam hikâyesinde “İşte ayrıca oturan bir kavimdir ve milletler arasında sayılmayacaktır”, ifâdesi YuhudiIİğin durumuna ışık tutmaktadır.[257] Bu özel durumu modern bir deyimle ifâde edilirse, Yahudiliğin genelde aynı biyolojik soya ve dînî cemaata sahip ırk ve inanç birliği olduğu, söylenebilir. Dünyada yaklaşık 15-20 milyon kadar Yahudi olduğu tahmin edilmektedir. Bunların 3 milyon kadarı İsrail'de, 6 milyon kadarı A.B.D.de, diğerleri de küçük azınlık cemaatları olarak dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşamaktadırlar.

Rivayete göre, Allah Hz. İbrahim'e vaadi gereği onun soyundan gelen bu kavmi, dünya milletleri arasından seçmiş ve Sînâ Yarımadasına götürmüş, kendine muhatap edinmiş ve Tevrat'ı vermiştir.

Yahudi Kavramı:

Hz.Yakub'un 12 oğlundan 4.'nün adı Yuda veya Yahuda idi ve Yahuda kabilesinin soy atası oldu. Daha sonraları Hz.Süleyman'ın ölümünden sonra ikiye ayrılan devletin güney krallığına Yahuda ismi verildi. Bâbil sürgünü sonrası bu kabile ve krallık mensupları için kullanılmaya başlandı, zamanla gene! bir isim haline geldi.

İsrail:

Hz. Yakub'un lâkabıdır. “Tanrıyla uğraşan” anlamına kendisine “İsrail (Yisrael) adı verilmiştir.” [258] Daha sonra kabîle ve Hz. Süleyman sonrası kuzey devletinin de ismi oldu. Günümüzde 1948'de Filistin'de kurulan İsrail Cumhuriyeti'nin de adıdır. Tebalan da İsrailli veya İsrâilî olarak isimlendirilmektedir. Kur'an'ı Kerim'in çeşitli âyetlerinde de “Benî İsrail” (İsrail Oğulları) kelimesi sıkça geçer. Yahudiler kastedilir.

İbranî:

Bu kelime “İbrim” kelimesinden türemiştir. m.ö.XIV. yüzyılda Kenan'da (Filistin'de) yaşayan “İbri” veya “Hibri” isimli kabilelere dayanır. Çivi yazısı metinlerde “Hapiri” olarak geçer. Önce İsrail Oğullan İle anlaşmalar yapmış ve sonra da, “Eber” isimli bir soy atasına bağlanarak onlarla karışmıştır. Aynca Yahudilerin kendileri de yabancılar tarafından “Ürdün nehrinin öte tarafında oturanlar” anlamına “İbrim” (Eber) olarak adlandırılmışlardır. Tevrat'ın diline verilen isim de, “İbranca”da bu kökten türemiştir.

Musevî:

Yahudî dîninin kurucusu olarak bilinen Hz. Musa'ya mensup olanlar anlamına kullanılır.

Günümüzde her dört terim de aynı mânâda kullanılır. Hıristiyan ülkelerde yaşayanlara “Aşkenazim”, İslam ülkelerinde yaşayanlara “Sefardin” deyimi kullanılır. İsrail Devleti'nin kurulmasından önce bölgede 65.000 Yahudi varken, Aşkenazim ve Sefardin Yahudilerinin göçleriyle nüfus hızla artmış ve İsrail'in nüfusu bugün yaklaşık 3 milyonu bulmuştur. En fazla nüfus yoğunluğu A.B.D.'dedir ve sayıları 6 milyonu bulur. Onu Rusya ve Fransa takip eder.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın