Türkiyede Dinler Tarihi İle İlgili Eserler

4- Türkiye'de Dinler Tarihi İle İlgili Eserler

Tespit edilebilen en eski eser, Şemseddin Sami'nin 1878 yılında yayınlanan “Esatir” isimli kitabıdır. Bu kitapta, Japon, İskandinav, Amerika ve Eski Avrupa Efsaneleri yer almaktadır. Eser, mitoloji ile ilgili olmakla beraber, dinler tarihine yakınlığı sebebiyle anılmaya değerdir. Doğrudan doğruya dinler tarihini kendine konu alan ilk eser ise, Ahmed Mithat Efendinin 1911 yılında yayınlanan "Tarih-i Edyân"ıdır. Eser, Çin, Japon ve Hint dinlerini ihtiva eder. 1912-1915 yıllarında yayınlanan Mahmud Esad b. Emin Seydişebrî'nin Tarih-i Edyan'ı ise, dinler tarihine giriş mahiyetindedir. Özellikle dinlerin doğuşları hakkındaki teorilerden ve ilkel dinlerden bahseder. M. Şemseddin'in 1919 yılında yayınlanan Tarih-i Edyan'ı ise, özellikle ilkel dinler üzerinde durmaktadır. Kısaca Çin ve Japon dinlerine de değinir. Hilmi Ömer (Budda)'nın 1935 yılında İstanbul'da yayınlanan “Dinler Tarihi”, Hint ve Çin dinlerinden bahseden değerli bir eserdir. İçerik zenginliği bakımından henüz aşılamamıştır. Eserin ikinci cildinin yayınlanacağı planlanmış ise de gerçekleşemediği anlaşılmaktadır. Tarihteki belli başlı tüm dinleri ilk olarak kendine konu alan eser, Ömer Rıza Doğrul'un 1949 yılında yayınlanan “Yer Yüzündeki Dinler” isimli kitabıdır; Geniş halk kitlelerine sade bir dille ilk bilgileri vermesi bakımından faydalıdır.

1950'den sonra gelişen dini hayata ve din eğitimi ihtiyacına paralel olarak “Dinler Tarihi” ile ilgili çalışmalar ve yayınlarda da gelişmeler olmuş, sayılan artmıştır. Piyasada bulunabilen günümüz çalışmalar arasında ders kitabı ve el kitabı olabilecek en önemli bir çalışma merhum Günay Tümer ve Abdurrahman Küçük'ün birlikte hazırladıkları “Dinler Tarihi”, (Ankara, 1993, 472 sayfa) isimli eseridir. Tarihi dinlerin günümüz mezheplerine, mesihçî, sentezci yeni dini akımlara yer vermesi, Misyonerlik ve Dinler Arası Diyalog gibi dinler arası sorunlara değinerek Dinler Tarihini güncelleştirme girişimlerine katkıda bulunmuştur. Yine Mehmet Aydın'mn “Din Fenomeni”, Konya 1993, isimli çalışması, dinleri kendi mensuplarının dilinden öğretmeye özen göstermesi, metot bakımından ülkemiz için yeni bir yaklaşımdır.

Bunlar dışında ülkemizde yaşayan çeşitli din mensuplarının kendi inanç ve ibadetlerini cemaatlarına veya çevrelerine anlatabilmek için hazırladıkları, irili ufaklı telif veya tercüme çalışmalarının sayıları da her geçen gün artmakta, ülkemiz din bilimleri çalışmalarına yardımcı olmaktadır.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın