๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Dinler Tarihi => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 03 Kasım 2010, 00:39:17



Konu Başlığı: Katoliklik
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 03 Kasım 2010, 00:39:17
19. 1- Katoliklik


Kilise Teşkilatlarının en büyüğü, Roma Katolik Kilisesidir. 1970 istatistiklerine göre, dünyada yaklaşık 613 milyon mensubu vardır. Bunun 226 milyonu Lâtin Amerika'da, 250 milyonu Batı Avrupa'da, geri kalan rakamın %24'ü Kuzey Amerika, %14'ü Afrika ve diğer ülkelere dağılmış durumdadır. Arap Dünyasında %19, Asya'da %4 oranında mensubu olduğu tahmin edilir. [469] Vaftizi Katolikliğin ölçüsü kabul edersek, mensuplarının çoğu Kiliselerinin öngördüğü işleri yapmaktan uzaktırlar. Ancak nikâh ve cenaze merasimleri gibi olaylarda mezhep şuurları belirginleşir.

Katoliklik manevi bir hayat yolu değildir. O bir kilise ve Hıristiyanlığın ortaya koyduğu tarihi bir teşkilattır. Belirgin özelliği “Otorite ve idari yapısıdır”. Katolik Kilisesi, Papalık etrafında'çevrelenmiş merkezi bir birliğe sahiptir. Papa, piskoposluk bölgelerindeki idarecileri tayin eder. Bunlar bekâr ve kendini bu işe adamış papaz sınıfı ile desteklenir. Dünyada yaklaşık 268.000 (keşiş olmayan) papaz olduğu hesaplanmaktadır. Dağılımları ülkelere göre değişmektedir.

Katoliklere göre Kilise, İsa Mesih'in vücududur. Yani mümin Hıristiyanların görünen birliğidir.  Kilise, İsa'nın yaşayan vücudu olarak O'nun vekili Papada ve sınırlı bir şekilde piskoposlarda vücutlaşmıştır. Bütün Hıristiyanlığı ilgilendiren inanç ve ahlaki meselelerde Papa lâyuhtidir. Kilise kutsaldır. Kutsal öğreti ve kutsal gizemleriyle (sakramentleriyle) insanları kurtuluşa yöneltir. Cemaat hiyerarşik derecelenmiş ruhaniler ile sade halk olmak üzere iki sınıfa ayrılır. Ruhaniler Mesih'in koyduğu kutsal sakramenti idare ederler. Dağıttığı Kutsal Gizemle müminleri Mesih'in vücudu ile birleştirmekte ve inananların manevi kurtuluşlarına hizmet etmektedirler. Trient Konsili'nde Sakrament in yedi sayısı tespit edilmiştir. Bunlar: vaftiz, güçlendirme, nikah, ruhbanlık, tövbe, hasta yağlama, ejkaristiya’dır. Sakramentlerin İsa tarafından konduğuna inanılır. Gizemlerin tesiri, gizemin dağıtıcısına ve kabul edene bağlı değildir.

Reformasyon'dan bu yana tarikatların sayısı artmıştır. Çoğu misyonerlik ve eğitim faaliyetleriyle meşgul olurlar. Kendi içinde yenileşme ve modernleşme düşünceleri de gelişmektedir. Bu hareketi Trente Konsili'yle başlatırlar. II. Vatikan Konsili bu hareketi daha da belirginleştirmiştir. Konsiller temel inanç ve hareketleri çağın anlayışına göre yorumlarlar. Papa'nın başkanlığında toplanan konsiller bir nevi istişari role sahiptirler. Papa'nın dogmatik kararlar alma yetkisi vardır. 3854 yılında Papa Pİus IX. “Meryem'in İsa'ya bakire olarak hamile kaldığını”, 1950 yılında da Papa Pius XII. “Meryem'in cismen göğe çıktığını”, inanç esası olarak ilan etmiştir.

Papa'nın seçicisi olma şerefi Kardinallere aittir. İki kısımdırlar. Birinci kısmı, piskoposlukların başında bulunan kardinal unvanlı ruhanilerdir. Diğerleri Papalığın yönetim işlerinde Papa'ya yardımcı olanlardır. Günlük işleri organize ederler. Bir nevi papalık teşkilatının bakanlarıdır.

Vatikan Konsilinden buyana Katolik Kilisesinde 15 Patrik, 1340 Başpiskopos ve doğrudan doğruya Vatikan'a bağlı 70 yüksek kilise memuru, 12 havari idareci ve hepsinin başında Papa bulunur.

Mezhebin başlıca özelliklerini şöyle özetleyebiliriz:

1- Dinî başkan, Papadır. Papa, İsa'nın vekili, Petrus'un halefidir.

2- Papa, yanılmaz otoritedir. Roma, diğer Kiliselerin ruhani merkezidir ve hepsinden üstündür.

3- Kilise, evrenseldir (Katolik kelimesi, evrensel anlamına gelir), onun dışında kurtuluş yoktur. Kilise, Kutsal Ruh tarafından sevk ve idare edilmektedir. İncil'in yorumu Kilise eliyledir.

4- Kutsal Ruh, Baba ve Oğul'dan çıkar.

5- İsa'da, ilâhî ve insanî iki tabiat vardır.

6- Gelenek kabul edilir.

7- İsa gibi Meryem de günahsızdır, aslî suçtan uzaktır. Meryem, Tanrı yanında şefaat da bulunabilir. O, göğe yükselmiştir.

8- Azizler de Tanrı katında sözcü olur, şefaatte bulunabilir. Onların resimleri ve kutsal emanetlerine saygı gösterilir. Adlarına hemen her gün âyin düzenlenir.

9- İnsan aslî suçun içindedir. Kötülüğe temayül,   günaha sevk eder. Günahtan kurtulma önemlidir. Bu günah çıkarma hücresinde, papaza itiraf şeklinde olur. Ergenlik çağma giren her Hıristiyan'ın yılda en az bir defa günah çıkartması 1215'de toplanan Lateran Konsilinde karara bağlanmıştır.

10- Sakramentler (gizemler) yedi tanedir. Ruhban sınıfı evlenemez. Ruhban sınıfı dışında olanlardan evlenenler boşanamaz. Kilisede yapılmayan nikah, sahih sayılmaz. Boşandıktan sonra evlenme zina kabul edilir. Vaftiz, su dökülerek yapılır. Vaftiz olmadan ölen, cehennemlik sayılır. Efkaristiya Ayininde ekmeğe maya katılmaz. Efkaristiya'da   konfırmasyon (güçlendirme âyini), ilk komünyondan sonra her hangi bir vakitte yapılır.

11- Yirmibir konsil ve kararlarını kabul ederler.

12- Cuma günü et ve yağlı yiyecekler yemezler. Boğulmuş hayvanların etini ve kanını mubah görürler.

13- Son yargı gününü, cenneti, cehennemi ve a'rafı kabul ederler.

14- Ayin dili Latince'dir. (1965'deki II. Vatikan Konsili'nde değişik dillerde yapılmasına izin verilmiştir)."[470]