Ibadetlerin bazı fayda ve hikmetleri

İBADETLERİN BAZI FAYDA VE HİKMETLERİ

Makalemizin başında şu hususu önemle vurgulamalıyız ki, bizim ibadetlerimizin Allahü tealaya hiçbir faydası olmadığı gibi, O’nun da bizim ibadetlerimize ihtiyacı yoktur. Her insanın yaptığı ibadetin faydası, yalnız kendisinedir. Zaten böyle olduğu Fâtır suresinin 18. ayet-i kerimesinde açıkça haber verilmektedir. İnsanların ibadet ve isyanları, Cenab-ı Hakk’ın celali, azameti, büyüklüğü karşısında aynıdır. Bütün insanlar, cinniler ve diğer mahlukat Allahü tealaya, en mütteki bir kul gibi ibadet etseler, O’na herhangi bir faydası olmaz. Bunun tersine bütün mahlukat O’na küfretseler, bunun da herhangi bir zararı olmaz.

Bazı kimseler, ibadet yapanların, boşuna zahmet çektiklerini sanmaktadırlar. Yine bazıları, ibadetlerin Allahü tealaya faydası olduğunu ve bunun için insanların ve cinnilerin ibadetle emrolunduklarını zannediyorlar. Halbuki büyük alim ve veli Şerefüddin Ahmed bin Yahya Münìrì hazretleri buyuruyor ki: Böyle zannetmek çok yanlıştır. Bu şekilde yanlış düşünen kimse, perhiz yapmayan hastaya benzer. Bu hastaya, doktor perhiz tavsiye ediyor. Bu hasta ise, perhiz yapmazsam doktora hiç zararı olmaz diyerek perhiz yapmıyor. Evet, o kişinin perhiz yapmamamın doktora zararı olmaz demesi doğrudur. Fakat bu kişi, herkesçe bilindiği üzere, perhiz yapmayarak kendisine zarar vermektedir. Tabip, perhizi kendisine faydası olduğu için değil, hastanın hastalıktan kurtulması için tavsiye etmiştir. Bu hasta, doktorun tavsiyesine uyarsa şifa bulur; uymazsa ölür gider. Tabibin bunda da hiçbir zararı olmaz.

6 Ülü’l-azm Peygamber, 313 Resul ve 124 binden ziyade Nebinin gayeleri ile bunlardan bazılarına gönderilen -100′ü küçük, 4′ü büyük olmak üzere- 104 kitabın hedeflerine baktığımızda, iyi insan, iyi aile ve iyi cemiyet meydana getirmek maksadını görüyoruz. Başka bir ifade ile söylemek gerekirse, insanların dünyada huzur ve sükun içerisinde yaşamaları, ahirette de ebedi saadete kavuşmaları hedeflenmiştir. İşte Allahü tealanın ve Resul-i Ekrem’inin emir ve yasaklarında gaye, maksad, hedef budur.

Kur’an-ı kerimde Zâriyât suresinin 56. ayet-i kerimesinde:

“Ben, cinnileri ve insanları, ancak (beni tanısınlar, arz-ı ubudiyette bulunsunlar) bana ibadet etsinler diye yarattım” buyurulmaktadır.

Mahlukatın yaratılış gayesi, bir hadis-i kudside de şu şekilde beyan buyurulmuştur:

“Ben, gizli bir hazineydim, bilinmeyi istedim; bunun üzerine mahlukatı yarattım.”

Sevgili Peygamberimiz:

“Akıllı kimse, nefsini hesaba çeken ve ölümden sonrası için amel işleyen(hazırlık yapan)dir” buyurmuşlardır.

Yine kendilerine insanların en iyisinin kim olduğu sorulduğunda: “Ömrü uzun olup, ameli güzel olandır” cevabını vermiştir.

İnsanların en kötüsünün kim olduğu sorulunca da: “Ömrü uzun olup, ameli kötü olandır” buyurmuştur.

Allahü teala, Beyyine suresinin 6-8. ayetlerinde mealen buyuruyor ki:

“Kitap ehlinden ve müşriklerden inkara sapanlar var ya, onlar elbette, içinde devamlı kalacakları Cehennemdedirler. İşte onlar, yaratılanların en kötüleridirler. İman edip iyi amellerde bulunanlar ise, işte onlar, yaratılanların en iyileridirler. Onların elbetteki Rableri yanında mükafatı, altlarından ırmaklar akan, içinde devamlı kalacakları Adn Cennetleri’dir. Allah onlardan râzı, onlar da Allah’tan râzıdırlar. İşte bu (mükâfât ve rıza mertebesi), Rabbinden korkanlara mahsustur.”

Kur’an-ı kerimde, Mülk sure-i celilesinin 2. ayet-i kerimesinde ise:

“Hanginizin daha güzel amelde bulunacağını imtihan edip ortaya çıkarmak için ölümü de, hayatı da yaratan O’dur…” buyurulmuştur.

Demek ki, yaşamaktan maksat iyi işler yapmaktır. Bir kimsenin iyi veya kötü olduğu yaptığı işlerden anlaşılır. “Äyinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz” sözü de bunu ifade etmektedir. Bir kimse kötülüklerden kaçıyor, iyi işler yapıyorsa, o kişinin cennete gitme ihtimali çoktur. Onun için, kendisine bunu sağlayacak olan iyi kimselerle beraber olmaya çalışmalıdır.

Burada, konumuzla yakından alakası dolayısıyla, birazcık iyilerle beraber olmanın ve kötülerden kaçmanın fayda, lüzum ve ehemmiyetinden bahsetmeyi uygun görüyoruz.

Farsça bir beyitte: “Her kuş kendi cinsiyle uçar; güvercin güvercinle, karga da kargayla” denilmiştir.

Hadis-i şerifte buyurulmuştur ki:

“Allahü teala, bir kula hayır murad ettiği zaman, dinini kayıran kimseler yanında çalışmayı nasib eder. Şerri murad edilen kul da, dinini kayırmayan kötülerin yanında çalışır.” (Deylemi)

Bu vesile ile ifade edelim ki, bu mevzuda bizim çok güzel atasözlerimiz vardır. Bazılarını aşağıda arzetmeyi faydalı görüyoruz:

-Miscinin yanında duran mis kokar, iscinin yanında duran is kokar.

-Kıratın yanında duran, ya huyundan ya suyundan alır.

-Üzüm üzüme baka baka kararır.

-Körle yatan, şaşı kalkar.

-Arkadaşını söyle bana, kim olduğunu söyliyeyim sana.

Bunları daha da çoğaltmamız mümkündür. Fakat, eskilerimizin “zikr-i cüz, irade-i kül” dedikleri bir ifade vardır ki, bununla parçayı zikredip, bütünü kasdetmek manası verilmek istenmiştir.

Ayet-i kerimede şöyle buyurulmuştur:

“Ey iman edenler! Allah’tan korkup (kötülüklerden) sakının ve sadıklarla (doğrularla) beraber olunuz.” (Tevbe suresi: 119)

Hadis-i şerifte de:

“Kişi, arkadaşının dini üzeredir. Herhangi biriniz, kiminle arkadaşlık ettiğine baksın” buyurulmuştur.

Diğer bir hadis-i şerifte ise:

“İyi arkadaşın misali, misk satıcısına benzer; eğer sana ondan bir şey isabet etmezse, hiç olmazsa güzel koku siner. Kötü arkadaşın misali de, körükçüye benzer; eğer sana ondan kıvılcım sıçramazsa, kötü koku siner” buyurulmuştur.

İman edip salih amel işleyen kişilerle beraber olanlar, onlar gibi olurlar. Masiyetleri işleyen kişilerle yatıp kalkanlar da onlara benzerler. Şurası muhakkaktır ki, bir iyi ile bir kötü arkadaş olduğu zaman, ya kötü kimse iyileşir veya iyi kimse bozulup kötüleşir. Şayet iyi iyiliğinde, kötü de kötülüğünde ısrar ederse, bunların arkadaşlıkları uzun müddet devam etmez. Fizik kitaplarında okuduğumuz birleşik kaplar isimli aleti düşünecek olursak, bunu daha iyi anlarız.

RAMAZAN AYVALI
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın