> Forum > ๑۩۞۩๑ İslami İlimler Dunyası ๑۩۞۩๑ > Dini Konular > Dini makale ve yazılar  > Toplumsal değişme üzerine mülahazalar
Sayfa: [1] 2   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Toplumsal değişme üzerine mülahazalar  (Okunma Sayısı 2955 defa)
02 Aralık 2010, 14:51:28
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 02 Aralık 2010, 14:51:28 »



Toplumsal Değişme Üzerine Mülahazalar



Müslümanların içine düştüğü hatalardan birini, toplumsal ve tarihsel yasalar da diyebileceğimiz “sünnetullah”ı hakkı ile kavrayamamak, genellikle “sünnetullah”ı tabiat kanunları olarak görmek oluşturmaktadır. Hâlbuki sünnetullah kavramı Kur’an’da daha çok toplumlar için kullanılan, toplumsal ve tarihsel yasalardan bahseden bir kavramdır. Sünnetullah kavramı üzerinde Müslümanların içine düştüğü hatalar pek çok sıkıntıyı da beraberinde getirmiştir. Sünnetullah kavramı üzerinde müstakil bir çalışma yapan Ömer Özsoy kitabında sünnetullah kavramının zaman içerisinde Kur’an’daki anlamından uzaklaşarak tabiat kanunları ismi imiş gibi algılanır oluşunu şu şekilde anlatmaktadır. “Kur’an’ın insanlığa vermek istediği tarih bilincinde merkezi bir konumu bulunan Allah’ın tarih içerisindeki davranış tarzı -sünnetullah- fikri de Kur’an’ın anlaşılmasındaki bu yozlaşmaya bağlı olarak yıpranmış, dahası tamamen ilgisiz bir fikre yerini terk ederek tabiat kanunlarının Ku’ran’daki ismi olarak algılanır hale gelebilmiştir.” 1

Toplum kavramının, üzerinde ittifak edilmiş bir tanımını yapmak zordur. “…genellikle toplum belirli bir coğrafyada yaşayan, sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için etkileşen ve ortak bir kültürü paylaşan çok sayıda insanın oluşturduğu birlikteliğin ortak adı olmaktadır.”2

Toplumsal değişme ise toplum üzerinde zamana bağlı olarak meydana gelen, toplumun aile, cemaat, ekonomi gibi alanlarında kalıcı etkiler bırakan bir durumu anlatır. Bu sebeple geçici olarak etki bırakıp sonra varlığını hissettirmeyen moda tarzı değişimler toplumsal değişme değildir. Toplumsal değişme kavramı nötr bir kavramdır. Bu sebeple toplumsal değişme iyi yönde de kötü yönde de olabilir. Ancak en radikal değişimler dahi toplumun bazı sabitelerini değiştirmez. Çünkü bir toplumun baştan sona her şeyi ile değişmesi, o toplumun yok olması demektir. Bu sebeple kuşaklar arası değişim olmakla birlikte önceki kuşakların sonraki kuşaklara aktardıkları “gelenek” toplumlarda varlığını korur. Toplumsal değişmeyi savaş, göç, istila, din, karizmatik liderler gibi pek çok etken gerçekleştirebilir. Ancak toplumsal değişmeyi etkileyen etmenlerden hiçbiri “toplumsal irade” kadar etkili değildir. Çünkü sayılan olaylar karşısında toplumun alacağı tavır toplumun geleceğini belirleyecektir.

Kur’an bireylerden oluşan toplumun aynen birey gibi yapmış olduklarından sorumlu olduğunu ve birey gibi, toplumların da amellerinin yazılı olduğu kitaplarının olduğunu bize haber verir. (Casiye 28) Toplumu bireyler oluşturur. Dolayısıyla toplum bireylerden etkilenir ve aynı zamanda toplum bireyi etkiler. Toplum ve birey birbirlerini tamamlayan unsurlardır. Birini diğerinden ayrı düşünemediğimiz içindir ki bazen toplumda birkaç kişinin davranışları sebebi ile toplum helaka sürüklenirken -ki Semud kıssası buna örnektir-; bazen de toplumda birkaç kişinin ıslah çabaları sebebi ile tüm toplum helaktan kurtulabilir. (Hud 117)

Kur’an sünnetullah’ı tarihin değişmez yasaları olarak takdim eder. “Allah ezelde tarih içerisinde nasıl davranacağını belirlemiş ve bu davranış tarzını değiştirmeyeceğine dair söz vermiştir. Tarihin başlangıcından beri verdiği söz gereği Allah değişmez bir tavır sergilemektedir -sünnetullah- ve bu tavır ileri de de aynı kalacaktır.”3 Kur’an toplumların yok oluş nedenlerini “sünnetullah” kelimesi ile anlatır. Sünnetullah Kur’an’da –birkaç ayet hariç- olumsuz anlamda, yani toplumların yok olması/cezaya çarptırılması manasında kullanılır. “Allah'ın sünnetinde asla bir değişme bulamazsın. Sen Allah'ın sünnetinde asla bir başkalaşma da bulamazsın” (Fatır 43) ayeti gereği toplumsal ve tarihsel yasalar belirli bir kanun çerçevesinde cereyan eder. Yine aynı yasalara göre toplumsal değişme ve çöküş gerçekleşir. Dolayısıyla toplumlar sünnetullah çerçevesinde helaka da gidebilir; gelişmeye de. Bu tamamen toplumun tercihi ve sünnetullahın işleyişi ile ilgili bir durumdur. Toplumda Allah’ın yarattığı bir değişim var ise bu toplumun kendinde olan bir şeyi değiştirdiğine işaret eder. Kur’an bu ilkeyi Rad Suresi 11. ayette “Gerçekten Allah, kendi nefislerinde olanı değiştirip bozuncaya kadar, bir toplulukta olanı değiştirip-bozmaz” buyurarak kesin bir şekilde ifade etmiştir. Zaten Kur’an maddi ilerleme ve gerileme problemlerini ele alırken meseleye dini ve akidevî bir problem olarak yaklaşmaz; aksine tüm insanlığı ilgilendiren ancak dinle de ilgisi olan bir problem olarak bakar. Dolayısıyla sünnetullah hem Müslümanlar hem de Müslüman olmayan toplumlar için geçerlidir.

Kur’an geçmiş ümmetlerin başına gelen olaylardan haber verirken Allah’ın değişmeyen kanunu olan toplumsal ve tarihsel yasaları hakkında ve Allah’ın bu yasalarında bir değişme olmayacağı konusunda Müslümanları uyarır. Bu uyarıyı doğru bir şekilde okuyup kendi konumunu doğru bir şekilde değerlendirebilen bir mü’min ne gereksiz bir kibre kapılır; ne de zillete duçar olur. İçinde bulunduğu konumu değerlendirir ve yapmış olduğu en küçük bir faaliyetin bile değerli olduğunu bilir. Ancak toplumsal yasaları/ sünnetullahı bilmeyen bir mü’min olayları değerlendirirken daha çok gereksiz bir güven içinde kibirlenir. Bu kibri onu zillete düçar eder. Ancak içine düştüğü zilletin sebepleri konusunda da sağlıklı bir değerlendirme yapamaz.

Toplumsal çöküş, toplumsal değişmenin son aşamasıdır. Toplumsal çöküş, toplumların daha çok kendi iradeleri ile yaşam tarzlarını, davranışlarını değiştirmeleri sonucu toplumsal planda yıkılmalarını, bağımsızlık, kültür ve egemenliklerini kaybetmelerini anlatan toplumsal bir değişimdir.

Kur’an’daki toplumsal çöküş nedenlerini dört başlık altında toparlamak mümkündür. Bunlardan birincisi itikadî nedenlerdir. Şirk, küfür, fısk, dini yalanlama, kibirlenme, peygamberleri ve vahyi alaya alma, ataların dinine tabi olma, toplum olarak dinden uzaklaşma/çıkma ve nifak, toplumsal çöküşün itikadi sebepleri olarak sıralanır. İkincisi siyasi nedenlerdir. Kötülüğün ve fesadın yaygınlaşması, zulüm, yöneticilerin müstekbirleşmeleri ve kendilerine mutlak itaat edilmesini beklemeleri ve toplumun bunlarla mücadele etmeyip durumu kabullenmeleri toplumsal çöküşün siyasi nedenleridir. Üçüncü sırada, günahın toplumsallaşması, haddi aşma, fitne ve fesat, bencillik, toplumda ortaya çıkan ihtilaf ve tefrika ve bütün bu ahlaki çöküş karşısında ıslah çalışmalarının/emr-i bi’l ma’ruf nehy-i ani’l münkerin yapılmaması toplumsal çöküşün ahlaki nedenlerini oluşturur. Son olarak ise nimetler karşısında nankörlük, zenginlik ve maddi refah sonucu azma, ticari ilişkilerde adaletten ayrılma ve israf tüm topluma sirayet ederek toplumsal çöküşün ekonomik nedenlerini oluşturur. Kur’an bütün bu toplumsal çöküş nedenlerini bir birbirinden ayrı olarak ele almaz. Kur’an’da her bir toplumsal çöküş nedeni bir diğeri ile bağlantılı olarak anlatılır.(Daha geniş bilgi için Kur’an’da Toplumsal Çöküş 108–162) Ancak Kur’an’dan anlayabildiğimiz kadarı ile toplumsal çöküşe neden olan her şey önlenebilir niteliktedir.

Bir toplumdaki iyi insanlar, toplumu fitne ve fesattan alıkoymaya çalışmıyorsa o toplumla birlikte iyi insanlar da helak olurlar. Ancak toplumu uyardıkları halde toplum kendini iyi yönde değiştirmiyorsa toplumu uyaran iyi insanlar kurtarılır, toplumun geri kalanı ise helak edilir. (Araf 164)

Kur’an’a göre insanı hariçten kuşatan bir zulüm yoktur. İnsanın başına gelen her şey kendi eliyle yaptıklarının bir sonucudur. Her Müslüman var olan problemlerin sünnetullah çerçevesinde cereyan ettiğini bilmek; bu problemlerin çözümünü sünnetullah çerçevesinde aramakla mükelleftir. Böyle olmayan bir tavır sünnetullahı tanımamak, problemlerin bağlı olduğu yasaların keşfedilebilir, insan için mümkün yasalar olduğu gerçeğini göz ardı etmektir. Toplumsal değişim yasalarını bilmeden yapılan her çalışma güvensizlik, acizlik, bıkkınlık gibi bir takım olumsuzlukları da beraberinde getirecektir. Değişim için, toplumsal değişimin yasalarını; değiştirmemiz gereken şeyleri ve değişecek toplumu bilmek şarttır. Bu gerçekleri göz önüne almadan yapılan her türlü mücadelenin hüsranla sonuçlanacağı unutulmamalıdır.


 
1 Ömer ÖZSOY, Sünnetullah –Bir Kur’an İfadesinin Kavramlaşması- Fecr Yay. 2. Baskı Ankara 1999 s. 184

 

2 Ejder OKUMUŞ, Kur’an’da Toplumsal Çöküş, İnsan Yay. 3. baskı İstanbul 2007, s. 17

 

3 Ömer ÖZSOY, Sünnetullah s. 133



Ömer Karataş

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Toplumsal değişme üzerine mülahazalar
« Posted on: 29 Mart 2024, 01:41:12 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Toplumsal değişme üzerine mülahazalar rüya tabiri,Toplumsal değişme üzerine mülahazalar mekke canlı, Toplumsal değişme üzerine mülahazalar kabe canlı yayın, Toplumsal değişme üzerine mülahazalar Üç boyutlu kuran oku Toplumsal değişme üzerine mülahazalar kuran ı kerim, Toplumsal değişme üzerine mülahazalar peygamber kıssaları,Toplumsal değişme üzerine mülahazalar ilitam ders soruları, Toplumsal değişme üzerine mülahazalarönlisans arapça,
Logged
03 Kasım 2015, 19:43:28
Zehra 8/C
Öğrenci Grubu
***
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 288


« Yanıtla #1 : 03 Kasım 2015, 19:43:28 »

İnsan yaratılışı itibarıyla yalnız yaşayamaz. Yaşamını sürdürebilmesi için diğer insanlara yani topluma ihtiyacı vardır.Toplum içerisin de yaşamak insanın doğasın da bulunan bir özelliktir.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
03 Kasım 2015, 21:55:02
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #2 : 03 Kasım 2015, 21:55:02 »

Esselamu aleyküm.Rabbim bizleri sunnetullha uygun yaşayan ve peygamber efendimizin yolunda ve sosyal varlık olma bilinci ile yaşayan kullardan olalım inşallah...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

13 Eylül 2019, 14:57:30
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #3 : 13 Eylül 2019, 14:57:30 »

Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

13 Eylül 2019, 19:22:08
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #4 : 13 Eylül 2019, 19:22:08 »

Esselamu aleyküm.Rabbim razı olsun bilgilerden kardeşim....
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1] 2   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes