Söz

İnsan bazen derinden hissettiği şeyleri anlatamaz. Böyle anlarda hissedilen şeyi dışa vurmanın en emin yolu, susmaktır. Kalbin, yoğun hisler altında, hicranını iniltilerle anlatmaya çalışan müzmin bir hastaya dönüştüğü demlerde konuşmak, âşina eylemekten ziyâde örtmektir. Böyle anlarda susmak; çok uzaklardan gelen belli belirsiz bir sesi duymaya, onu ‘kelime’ denen kalıplara dökmeye ve anlamaya çalışmaktır. Biz insanlar kâh his tellerimize hafiften dokunan, kâh binlerce perdenin ardına gizlenen, yüreğimizi titreten, bizi kalemle kâğıdın bahçesinde bir gül-i rânâ hülyasıyla arayışlara sürükleyen, dahası cilt cilt kitaplar yazdıran, kütüphaneler kurduran bir şeyi arıyoruz: Söz. En çok da zamana direnen söz… Zamana direnen bu söz, hiç ummadığımız bir mekân ve zamanda ansızın çıkabiliyor karşımıza. Zaman, mekân ve eşyanın bizim mahiyetini anlayamadığımız, ancak Kur’ân vasıtasıyla haberdâr olduğumuz bir dili vardır. Bizim kadîm arayışımız, bu müphem dilin gölgesinde filizlendi. Nice eserin vücut bulmasını mümkün kılan kelâm, hep bu arayışın hikâyesidir. Söz bazen bir aynadır, güneşten aldığı ışık parçasını yansıtan; bazen de bir avuçtur, kuşu iki kanadından sımsıkı tutan. Ve söz bazen de resmini renkli bir kitabın sayfaları arasında gördüğü çiçeği bulmak için kırlara açılmaktır.
Sözler çeşitli yerlere yazılır: Duvar, kâğıt, akıl, kalb… Duvara yazılan sözler genelde bir slogandır, bir saman alevidir. Belki de bir ırmakta görünüp kaybolan su kabarcığıdır. Duvar sözlerinin arkasında kimse durmaz, öksüzdür onlar.
Kâğıda yazılan sözler ise, genellikle meçhule gönderilmiş mektuptur. Hiç tanımadığı, yüzünü görmediği kimselerle konuşma ve dertleşme arzusundan doğar kâğıda yazılan söz. Kâğıda yazılan her söz, kâğıtta kalabilir. Kâğıda yazılan söz, bir tohumdur yeşereceği toprağı arayan.. insanın içine tutulmuş bir aynadır. Biz bir kitap vasıtasıyla onu yazanın dünyasında seyahate çıkarız. Bu seyahatten ya güzel bir iklimde boy vermiş yediveren misâli nasihatlerle veya kurak bir iklimin kuşattığı bir çölden kırılgan yorgunluklarla döneriz. Bir sözün kıymeti kâğıda yazılmış olmasıyla takdir edilemez. Harflerin sonsuz şekilde yan yana gelmesi birbirine zıt dünyaları taşımalarını mümkün kılıyor. Ve kâğıtlar, faydasız sözlerin ağırlığına tahammül edebilir.
Akla yazılan sözler, içeri buyrulmak üzere bir evin eşiğinde bekletilen misafire benzer. Akıl sözleri tartar, onlara bir değer biçer. Fakat akıl, sözlerin nihaî tesirini, bu tartma, değer biçme faaliyetiyle kestiremez. Aklın hükmü, ilk bakış gibi sathî ve yanıltıcı olabilir. Akıl mânevîyata çoğu zaman kördür; imân nuruyla aydınlanmadığı müddetçe ‘meşûm bir âlet’ olmaya yakındır. Bediüzzaman Hazretleri’nin ifadesiyle akıl bazen ‘vasıta-i nakli hüzündür.’ Yani akıl varlık sebebini unutunca, hüznü nakleden bir âlete dönüşebilir. İnsan aklı vasıtasıyla hayatı yaşanır kılabildiği gibi yine akıl vasıtasıyla geçmişin elemleriyle ve geleceğin endişeleriyle hayatını hazan yemiş bir bahçeye çevirebilir. Akla yazılan sözler nisyan perdesiyle örtülebilir. Akla yazılmış söz, kabul edilmiş, hayata adapte edilmiş söz değildir. Tasdik makamı kalbdir çünkü. Bu sebeple kuru bilgi avcılığı ile akıl, değerli antikalarla işe yaramaz eşyaların iç içe istiflendiği bir depoya da dönüşebilir.
Kalbe yazılan sözler, akıl denen mihenge vurulduktan sonra, uygulamanın programlandığı odaya gönderilen sözlerdir. Kalb sözleri en nâdide sözlerdir. Çünkü bu sözler samimiyet, ciddiyet buutludur ve mes’ûliyetin ağırlığını taşır. Bu sözler ne duvar sözleri gibi sloganvaridir, ne kâğıda yazılmış sözler gibi âkıbeti belirsizdir, ne de akıl sözleri gibi hamdır. Kalbe yazılan sözler tefekkür, tezekkür kokar ve sezgi nakışlıdır. Söz, kalbe vicdan ve insaf kalemiyle yazılır. Hayatı şiirleştiren; onu insanın şanına uygun ve yaşanır kılan sözler, kalb sözleridir. Kalb Allah’ın arşıdır. Bu yüzden ‘Kalbler sadece Allah’ı anmakla mutmain olur.
Recep Özdemir

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın