Şimdiki gençler tam bir çetin ceviz

Şimdiki gençler tam bir çetin ceviz

Ebeveyn yazıları devam ettikçe, ebeveyn telefonları, mailleri de devam ediyor. Her yazı, pek çok ebeveyn dramını canlandırıyor. Ve hatta bazı ebeveyn hakkındaki yazılar bir bir ebeveynlerin hatalarına temas ettikçe, kulağımıza gelen o ki, kendisini hatasız kabul eden bazı ebeveynler, ‘Nereden çıktı bu adam? Sanki içişlerimize müdahale ediyor, gençlerimizi kışkırtıyor gibi; hak-hukuktan bahsederek gençleri anne babalarına karşı bir duruş koymaya sevk ediyor. Bu olacak şey değil, eskiden böyle şeyler mi vardı. Baba, anne ne derse olur, ne yaparsa doğru olurdu. Bu konularda istişare-mistişare olmazdı. Ne güzel yaşayıp gidiyorduk. Öyle gençlere söz hakkı vermekler, gençleri dinlemekler, onları önemsemekler… Alışık olmadığımız kavramlar…’ farklı söylemler gençleri farklı uyandırıyor…’ diyorlar gibi.

Geçenlerde bir dost şaka yollu bir konuyu gündeme getirdi. Genciyle de tanıştığımız dost, eğitim ortamındaki genci ile kendisi arasında biraz küçük çaplı tartışmalar olmuş. Doğrusu baba kendisinin biraz haksız olduğunu kabul etmiş, ama işte biraz da alışkanlığın vermiş olduğu yatkınlıkla ‘haksız da olsam’ diyerek, genciyle tartışmayı devam ettirmiş. Genç de, oldukça olgun bir şekilde babasıyla birebir konuşmuş. Bana da bu cümleleri baba aktarıyor. İşte gencin cümleleri; ‘Evet baba, ben sana saygısızlık edemem. Haksızlık da yapsan ben, katlanırım. ‘Öf bile’ demem. Neticede Rabbimiz bunu emretmiş. Ama siz de bu yaptığınızda mes’ul olursunuz. Evlât da olsak, dinimiz evlât hakkı diye bir kavram koymuş.’ demiş.

Evet, ne gençler eski gençler, ne de yaşananlar eskiden yaşananlar. Zaman beraberinde pek çok yenilikleri de taşıyor. Bu değişim ve yenileşmeye de dinin özü olan esastan taviz vermemek kaydıyla, ölçüsü içerisinde ayak uydurmak gerekiyor. Hazret-i Ali Efendimizin; çocuklarınızı, sizin yaşadığınız döneme göre değil, onların yaşayacakları dönemin şartlarına göre hazırlayınız, ifadesi bunu telkin ediyor olsa gerek.

Görüyorsunuz, artık gençlerin farklı bilgilere hemen ulaşma ve kafaya takılan konularla ilgili hemen bilgi alma imkânı çok daha yüksek. Neticede günümüzde “GOOGLE abi” diye bir kavram var. Ne sorsan, evet, zaman zaman sunduğu bilgileri ayıklamak gerekse de, ama doğrular da var içinde.

Hatta kıymetli dostun ifade ettikleri bununla da bitmiyor.

Yirmili yaşlar aşamasında olan evlâdı, babayı biraz da şaka yollu tehdit etmiş. Demiş ki, ‘Baba, istersen bu aramızda geçen konuyu Pozitif Pencere’ye yazayım, Sebahattin Abi de cevap versin, var mısın?’ demiş.

Baba, durumun iyiye gitmediğini fark edince, ‘tamam tamam’ diyerek konuyu tek taraflı kapatmış.

Ama kendi ifadesiyle de, bu gençlerle artık baş edilecek gibi değil. Yani ya o seni ikna edecek ya da sen onu ikna edeceksin. İkna etmek için ise, onlara onların anlayacakları bilgi ve donanımla ulaşmak en sağlıklısı diyor.

Hemen söyleyelim ki, zaman sürekli bir değişim içerisindedir.

Özellikle de gençler bu değişim sürecinde zamana daha çabuk ayak uyduruyorlar. Onun için büyükler gençlere çokça kulak vermek durumunda kalıyorlar. Çünkü gençlerin olaylara, teknolojiye, zamanın bilgilerine intibakları çok daha kolay. Bu büyüklerin derin tecrübelerinin göz ardı edilmesi anlamına gelmiyor. Çünkü Peygamber Efendimizin de (asm) attığı bazı adımlar ve uygulamalar, sadece yaşın öncelenmesini uygun bulmuyor. Yaşın, bilgi ve beceri ile desteklenmesi durumunda anlamı yükseliyor.

Bir de, artık herkes her şeyi çok yönlü bilir hale geldi.

Eskiden her şeyi büyükler bilirdi.

Dolayısıyla büyük ne derse o doğru kabul edilirdi.

Öyle teknoloji-meknoloji de yoktu.

Kitle iletişim vasıtaları diye bir şey de yoktu.

Yani en son şehre kim gidip gelmişse, köyde konuşan, sözü dinlenen o olurdu. Bu da daha çok ağalar olduğundan ağaların sözü geçer ve ağalar dinlenirdi. Onun için de, ‘ağam bilir’ anlayışı had safhada idi.

Bediüzzaman Hazretleri de, zamanında, Güneydoğu’da çiftçilere sorduğu sorulara, çiftçiler, ‘ağamız bilir’ deyince, onlara, ‘O zaman ben de sizin ağanızın cebindeki aklınıza hitap ediyorum’ diyerek, yaşanan duruma dikkatleri çekmişti.

Bediüzzaman, büyüklüğün tevazuda olduğuna işaretle, eğer büyükleriniz haksızlık, adaletsizlik, baskı ve zulüm yapıyorlarsa, onları büyük tanımayınız diyerek, bireysel bir duruş sergilemenin yolunu göstermiş olmaktaydı.

Tabiî bütün bu adımlarda, hiçbir zaman, her iki tarafın tavırlarının iletişimde saygısızlık boyutlarına varmamasına özen göstermek gerekiyor. Bir de değişim ve davranışlarda adım atmak çok da öyle hemen olacak bir şey değildir. Hele hele büyüklerde adım atmak çok daha zordur. Bu durumu da dikkatlerden kaçırmamak gerekiyor. Yani yaş ilerledikçe değişime olan direnç artar.

Ama teknoloji çağı dediğimiz günümüzde, artık herkes, her türlü bilgiye, her türlü şekilde ulaşabiliyor. Büyükler bilir, ağam bilir, başkaları düşünsün gibi cehaleti çağrıştıran yaklaşımlar artık gerilerde kaldı.

O zaman, evet bilmek iyidir, hoştur; ama bir o kadar da o bildiklerini önce bireysel dünyanda, sonra da aile ve çevre hayatında yaşamak aranan özellik olmaya başlamış bulunmaktadır.

Büyüklerinin çok defa gençlere verdikleri nasihatlerini kendilerinin yaşamadıklarına dikkatleri çeken gençler, şunu söylüyorlar; ‘Yaşanmayan bir şeyin yaşansın diye söylenmesi’ pek etkili olmuyor. Bu sefer daha kötü bir şey oluyor, o da, babamızın, annemizin, büyüklerimizin yanında ayrı bir tavır içerisinde oluyoruz, onlardan uzaklarda veya onların görünmedikleri yerlerde daha ayrı bir dünya içerisinde oluyoruz. Bu da pek sağlıklı değil. İnsanı ikiyüzlülüğe itiyor. Oysa her türlü konu oturup güzelce, saygı ve sevgi ölçüleri içerisinde konuşulsa, çok daha verimli olacak ve güzel neticeler alınacak.’

Görüldüğü üzere maillere yansıyan veya bizzat zaman zaman kendi cümleleriyle görüştüğümüz gençlerin ortaya koydukları tavırlar ve cümleler çok makul. Yani gençler doğrusu makul ve mantıklı açıklamalara, uygulamalara açıklar. Ama mantıklı olmayan, akla hitap etmeyen ve kalbi de tatmin etmeyen yaklaşım ve cümleler çok da isabetli olmadığı gibi, böyle cümleler ve davranışlar gençlere de hitap ediyor değil.

Tam da bu konuyu konuştuğumuz günlerde, odamıza zaman zaman uğrayan bir genç kardeşimizin konuyla ilgili bir görüşüne başvurmak istedim. Bana aynı durumun kendi çalıştığı iş yerinde de olduğunu, patronun çok şeyler söylediğini, ama doğrusu, artık kendilerinin onun konuşmalarından yüzde elli fire verdiklerini söylüyor. Ve genç çok yerinde, tam kitabın orta yerinden bir nasihatle konuyu noktalıyor, “İnsanlar helâk olur; ancak, bilenler hariç. Bilenler de helâk olur; ancak, bildiklerini yaşayanlar hariç. Bildiklerini yaşayanlar da helâk olur; ancak, ihlâslı olanlar hariç. İhlâslı olanlar da her an onu kaybetme tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. (Keşfü’l-Hafa, 2: 312)”

Evet, görüyorsunuz gençler, karşılaştığı problemlere karşı âyetlerle, hadislerle cevap veriyorlar. Öyle, kuru kuru itiraz da, kuru kuru kabul de yok. Müzakere var.

Gençler, ‘Bizi ikna ederseniz, dinleriz’ diyorlar. Bu, gençlerle muhatap olanların biraz daha derslerine çalışmalarını gerekli kılacak.

Gençler haklı.

Büyüklere, büyük davranışlar yakışır. Büyüklerde büyük davranışlar yoksa, sadece yaşına hürmet edilir, ama sözlerine, davranışlarına büyüklük atfedilmez. Ama tabiî ki saygısızlık da yapılmaz.

Büyükler, yaşlarının da getirdiği davranışlarıyla büyüktür.

SEBAHATTİN YAŞAR
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın