Sevmek ama nasıl

Sevmek Ama Nasıl?

De ki: “Eğer babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, aşiretiniz,
kazandığınız mallar, kötüye gitmesinden kaygılandığınız ticaret ve hoş-
landığınız konutlar size Allah’tan peygamberinden ve onun yolunda ci-
hattan daha sevimli ise, artık Allah’ın emri gelinceye kadar bekleyin!
Allah günaha dalmış bir topluluğu asla doğru yola erdirmez
(Tevbe, 24)

İnsan seven bir varlıktır Bu duygu onun en tabii yönü ve ihtiyacıdır Ona sevme deseniz de,
canlı veya cansız, insan veya hayvan muhakkak bir şeyleri sevecektir Ancak kimleri ve nele-
ri ne kadar sevmeliyiz? Gönlümüzde hangi varlıklara daha fazla yer vermeliyiz? Bu soruyu bel-
ki yanlış bir soru olarak düşünebiliriz Zira sevgi, somut, ölçülebilir bir şey mi diye aklımıza ge-
lebilir Bu tespitin doğruluk payı vardır Çünkü sevgi, ölçüleri, birimleri hacimleri aşan bir duy-
gudur Ancak yine de belirtmek gerekir ki, sevgi konusunda Kur’an’ın öncelikleri var ve bun-
lar doğrultusunda muhataplarını yönlendirmeye çalışmaktadır
Bugün bir dine ve kültüre mensup insanlar olarak bu konuda sanki bir kafa karışıklığı içerisin-
deyiz Aslında Kur’an nazarında sevgi bir bütünlük arz etmektedir Çünkü müstakil olarak in-
sana, şu veya bu varlığa karşı bir sevgi söz konusu değildir Aksine bu İslam’ın değerler sis-
temiyle uyuşmayan bir durum ortaya koymaktadır Zira Allah sevgisini bir tarafa bırakarak in-
san veya bir başka varlığın sevgisinden bahsetmemiz doğru değildir Yine peygamber sevgi-
sini bir tarafa bırakarak insan sevgisinden bahsetmemiz uygun değildir Bizim peygamber
sevgimiz O’nun Allah’ın elçisi olması dolayısıyladır Yine biz yaratılanı Yaratan’dan dolayı se-
veriz Aynı şekilde diğer canlıları ve tabiat varlıklarını sevmemiz de, Allah’ın varlığına onların bir
işaret ve ayet olmalarından kaynaklanmaktadır Tıpkı Yunus Emre’nin şu dizelerinde belirtildi-
ği gibi: Dağlar ile taşlar ile çağırayım Mevlam seni/Seherlerde kuşlar ile çağırayım Mevlam se-
ni Şu halde demek ki, bütün sevgiler geçerliliklerini Allah sevgisinden almaktadır Yani O’na
bağlandığı takdirde bir anlam ifade etmektedirler Diğer bir anlatımla olgunlaştırıcı ve erdirici
sevgi ancak O’nun sevgisiyle tamamlanmaktadır
Bilindiği gibi, tarih boyunca gelen bütün peygamberler insanları Allah’a ibadet etmeye ve kul-
luk yapmaya çağırmışlardır Aslında bizler bunu şu şekilde de ifade edebiliriz: Gönderilen bü-
tün peygamberler, aslında insanlara neleri ve kimleri ne kadar çok seveceklerini öğretmek için
gelmişlerdir Bu açıdan kulluğun sevgiyle çok yakından bir ilişkisi vardır Bir anlamda insan ne-
yi fazla seviyorsa ona kulluk etmektedir Çünkü O’nu hayatının amacı haline getirmekte, ha-
yat enerjisini onun uğrunda tüketmektedir
Biraz daha açacak olursak biz Kur’an’ın sevgi tasavvurunu bir piramide benzetebiliriz Bu pi-
ramidin en zirve noktasını Allah sevgisi oluşturmaktadır Bu bütün sevgilerin kaynağıdır Da-
ha alt sırada peygamber sevgisi vardır Üçüncü sırada Allah yolunda cihat sevgisi gelmekte
dir Bu sıralamayı makalenin başlığında verdiğimiz ayetten çıkarıyoruz Bu sevgilerin hepsi Al-
lah sevgisine dayanmaktadır Dördüncü sırada ailenin bireyleri olan anne-baba, eş ve çocuk
sevgisi vardır
(İsrâ, 23; Rûm, 21)
Onun alt sırasında müminlere karşı olan sevginin geldiğini söy-
leyebiliriz
(Hucurât, 10; Haşr, 9; Enfâl, 63)
Tabii bunlar arasında yakın akraba ve komşulara karşı
olan sevgi ayrı bir özellik ortaya koymaktadır En alt sırada da diğer canlılar ve tabiat varlıkla-
rı gelmektedir
Kur’an’ın sevgi piramidinde sıralama bu olmakla beraber, oluşma süreci açısından baktığımız-
da sevginin maddi olandan manevi olana bir gelişme gösterdiği anlaşılmaktadır Maddi olanı
sevmekle başlar, manevi olanla kemale erer Kendini ve kendine ait olanları sevmekle başlar,
kendisinin dışındakileri, doğadaki güzellikleri ve nihayet bütün bu güzelliklerin yaratıcısı olan
Yüce Allah’ı sevmekle kemale erer
(Karaman vdğr, Kur’an Yolu, II, 743)
Tarih boyunca gönderilen peygamberlerin, insanlara bahşedilen sevgiyi verilen ölçüler çerçe-
vesinde öğrettikleri anlaşılmaktadır Bu anlamda onun seçkin elçileri insanları bir sevgi eğiti-
minden geçirmişlerdir Dolayısıyla bu sıralama bozulunca yeni bir eğitime tabii tutmak için ye-
ni peygamberler gönderilmiştir Bu itibarla eğer insanlar kimleri sevecekleri ve ne kadar seve-
cekleri konusunda hata etmemiş olsalardı, Yüce Allah’ın birçok peygamber göndermesine
gerek kalmayacaktı
Ne var ki, böyle olmamıştır Çünkü onlar bazen en az sevilecek varlıkları en fazla, en fazla se-
vilecek varlıkları da en az sevmişlerdir Böyle olunca da sevgi konusunda ilahî değerler siste-
mi bozulmuş; bir anlamda insan şirke bulaşmıştır Şu halde sevgi insanın yaratılışında mev-
cuttur Dolayısıyla bir şekilde bir yerlere bağlanacak ve bu psikolojik ihtiyacını giderecektir An-
cak görüldüğü üzere insan bu enerjiyi zaman zaman gelişigüzel kullanmış, böylece kulluktan
sapmıştır İslam’ın da geliş amacının, sevgi konusunda bozulan değerler sistemini yeniden
kendi esas mihverine yerleştirmek olduğunu söyleyebiliriz Tabir yerinde ise, taşları yerine
oturtmuş; böylece insan zihniyetini ilahî değerler bazında köklü bir değişikliğe uğratmıştır
İfade ettiğimiz şekilde, İslam’ın dünya görüşünde ilahî sevgi zirve noktasını temsil etmektedir
Nitekim Bakara suresinde müminlerin en fazla Yüce Allah’ı sevdikleri belirtilir “İnsanlar arasın-
da Allah’ı bırakıp da O’na ortak koşanlar vardır Onları Allah’ı severcesine severler Halbuki
inananlar Allah’ı başka her şeyden daha çok severler”
(Bakara, 165)
Görüldüğü gibi ayet Allah
sevgisi konusunda insanları iki kısma ayırmaktadır Her iki grupta aslında Yüce Allah’ı sevmek-
tedir Ancak bu sevginin mahiyeti konusunda aralarında farklılıklar vardır
Birinci sınıf Allah’ı sever Ancak en az O’nun kadar ortak kabul ettikleri diğer varlıkları da se-
verler Burada dikkati çeken husus, insanların şu veya bu şekilde bir Allah sevgisine sahip ol-
malarıdır İnsanlar tarih boyunca değişik varlıklara kulluk etmişlerdir Bu kimi zaman herhangi
bir taş, maden, ot, gök cisimleri, lider, veli, peygamber, servet gibi somut varlıklar olmuş; ki-
mi zaman da büyüklük, kuvvet, makam, şöhret, itibar gibi soyut olgular olmuştur Bugün
Müslümanlar açısından baktığımızda, somut varlıklara kulluk edilmemektedir Ancak bir sap-
ma olarak soyut varlıklara bağlanma, onları amaç edinme, bütün hayat aktivitesini bu uğurda
harcama, imani bütünlüğümüzü her zaman tehdit edebilecek bir durumdur
İkinci grubu ise müminler oluşturmaktadır Bunlar diğer varlıkları da severler Bu bağlamda in-
san birçok sevgiye sahip olabilir Ebeveynini, eşini, çocuklarını, arkadaşlarını, evini, barkını, va-
tanını, bayrağını ve diğer canlıları sevebilir Bu anlamda insanın çevresinde beraber bulundu-
ğu aynı mekânları paylaştığı varlıklara karşı kendisinde bir ülfet bir muhabbet oluşabilir Bu fıt-
rî bir eğilimdir İslam bunları meşru hatta yerine göre gerekli kabul etmektedir Ancak birinci
gruptan farklı olarak her şeyden daha fazla Allah’ı severler Şu halde bu ayetten çıkaracağı-
mız mesaj, diğer varlıklara karşı olan sevginin Allah sevgisi seviyesinde olmaması veya onun
yerine geçmemesidir Dolayısıyla sevginin odak noktası olarak Allah sevgisini aldıktan sonra
diğer varlıkların sevilmesinde herhangi bir sakınca görülmemektedir Ancak belirtmek gerekir
ki, Allah sevgisi de tek yönlü değildir Başka bir ifadeyle sadece kuldan Allah’a yönelik bir ça-
bayı değil; aynı zamanda Allah’tan kula yönelik bir süreci de ifade etmektedir Dolayısıyla Yü-
ce Allah’la aramızdaki ilişki aslında bir sevme ve sevilme ilişkisidir “Allah onları sever onlar
da Allah’ı severler”
(Mâide, 54)

ALINTI
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın