Pervaneler Meclisi

Pervaneler Meclisi

Bu seneki ABD gezimizde Beşir Ensari Bey ile tanıştık... Afganistanlı yazar, bir dönem Afganistan'ın Libya büyükelçiliğini yapmış.

Şimdi Pakistanlılara ait büyük bir komplekste Arapça dersleri veriyor. Farsça kitapları var. Zaman zaman El-Cezire televizyonu tarafından görüşlerine müracaat ediliyor. Soyu Ebu Eyyub el Ensari Hazretleri'ne dayanıyor.

Afganistan'daki cehalet ve tefrikadan şikayetçi... "Bir iki kitap bitiren hoca oldum havasına giriyor. En ufak bir ayrılıkta birbirlerini tekfir etmeler başlıyor." diyor. Amerika'daki eğitim gönüllülerimizin eğitim ve kültür faaliyetlerini çok takdir ediyor. "Afganistan'da yüz civarında gazete çıkıyor. Neredeyse her grubun bir gazetesi var ama, kendi bültenleri gibi... Hiçbir ağırlıkları yok. Acaba Zaman Gazetesi'nin Farsçası neşredilebilir mi? Pek bir şey ifade etmeyen o gazetelere karşı Zaman çok şey ifade edecektir." diyor. Beşir Ensari Bey bana Afgan şair Halilullah Halili'nin (1908-1987) Sami C. Onaran tarafından Türkçeye tercüme edilen "Pervaneler Meclisi" isimli şiir kitabını hediye etti. Halili, Afganistan'ın büyükelçilerindendir. Halili'nin dostlarından Amerikalı antropolog Dr. Whitney Azoy, bu şiir kitabının Türkçe baskısı için yazdığı takdimde şöyle diyor:

"Kitapta değişmeyen sadece iki unsur mevcut. Bunlardan birisi Halilullah Halili'nin yapmış olduğu orijinal süslemeler, diğeri de gelini Süheyla'nın yapmış olduğu fevkalade güzel resimlerdir. (...) Halili kış mevsimini geçirmek için gittiği New Jersey (Hackensack)'de "Horasan Efsaneleri" adlı eserini yazmıştır. (...) Roma ziyareti sırasında Halili, babasını idam ettiren sürgündeki eski Kral Emanullah'ı görmüş ve yaşlı adamı affetmiştir. Emanullah'ın çalışma odasını ziyaretinde eski Kral'ın yatağının başucunda kendi şiir kitabını görmüştür. Daha sonra ileri bir tarihte Halili, Tahran'da Emanullah'ın kızına rastlamış, ona hüsnü teveccüh göstermiş ve "Gel, iki insanız, birimiz babası idam edilen bir oğul, birimiz de babası sürgündeki bir Kral'ın kızı!.." demiştir. (...) Afganistan'daki 1978 Marksist darbesinden sonra, önce Almanya'ya bilahare ABD'ye iltica etmiştir. (...) Halili, her şeyden önce hüzün ve elemi dile getiren şairdir. Bu açıdan eserleri mistik (sufi) Farisi tradisyonunu izler. Buna göre âşık acı çeker ama bu acıyı sinesine gömer. Halili'nin şiirlerinde kaybedilen şey (maşuk) daha ziyade ana yurdu Afganistan gibidir. Ama derine inildiğinde bunun Cenab-ı Hak olduğu anlaşılır. Hak ile bir olmayı iştiyak ile özleyen âşık kendisini; öksüz, sürgünde, hapiste ve garip düşmüş hisseder. Halili, şiirlerinde bütün bu hallere düşer, çektiği acı Hakk'a kavuşma özleminin figüratif şekilde izahıdır. Mesela: 'Akşam kervanından düşmüş kırık bir çıngırak gibiyim' mısraında çektiği acının şeklini anlatmaktadır... Yaşadığı süre zarfında, on Afgan hükümdarının katlini, idamını, sürgüne gönderilmesini izlemiştir. Güçlü olanların yıkılmaları da daha fazla gürültülü ve zor olmuştur. Halili, minik bir kuş olarak yüce ve küstah bir dağ ile alay etmiştir. Kurtların karşısında ceylanı temsil ettiği gibi; zalim iktidarın gücünün ve hain hesapların karşısına kimsesiz çobanları ve çöl dikeni toplayan fakirleri dikmiştir. Başkan Kennedy'ye Beyaz Saray'da okuduğu şiir buna misal teşkil eder. Aslanlarla tilkilerin anlaşması, kuvvet ile kurnazlığın birleşmesidir. Genç lider Kenndy'ye karşı; 'Tam bir insan gibi davran, ikisinden de kurtul' mesajını vermiştir. Nihayet maneviyat açısından insanın kendi benliğini feda etmesi İslam tasavvufunun ana temasıdır. Bu konudaki külliyatın baş şiiri 'Pervaneler Meclisi'dir. Pervaneler (hakiki mü'minler), mum ateşinin üzerine (İlahi nura) korkusuzca atılırlar ve fani benliklerini Hakk'a ulaşma uğruna feda ederler. Birçoğumuz uzaktan seyreder ve gördüklerimizi dengeli bir şekilde anlatırız. Halilullah Halili ise uzaktan seyretmemiş, eski devir kültürü ile yetişmiş bir şair olarak büyük talihsizlikleri aşmasını bilmiş, şiir tradisyonuna hayat getirmiş, kamu görevlerini ifa ve ifade etmiş ve Afganistan'ın eski benliğini kazanma mücadelesinin sembolü haline gelmiştir."

Biz de kendi Nur sembollerimiz etrafında pervaneler gibi olmaya çalışmalıyız.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın