Sayfayı Yazdır - Meleklere imanın öğretimi

Meleklere İmanın Öğretimi

Amentü metninde yer alan iman esaslarının ikincisi olan meleklere iman öğretimi hususu da, Allah'a iman konusu gibi hassas bir meseledir. Çünkü melekler de gözle görülemeyen soyut varlıklardır. Kur'an ve hadislerde, meleklerle ilgili verilen bilgiler ise daha ziyade yetişkinlerin anlayabilecekleri niteliktedir.

Bu durumda problem, meleklere iman öğretimi yapılırken öncelikle, çocukların zihin gelişimine uygun ifadelerle konunun anlatılıp, kavratılmasıdır.

Bu nedenle, önce, çocukların ilgisi konuya yöneltilerek onların meleklerle ilgili sorular sormasına zemin hazırlanmalıdır. Bunun için de, günlük hayatta zaman zaman bahse konu olan, "Melek gibi insan" / "Melek gibi kadın" / "Seni melekler korumuş" gibi ifadelerden yola çıkarak, meleklerin iyilik sembolü varlıklar olduğu ve onların özellikle çocukları kötülüklerden ve tehlikelerden korudukları anlatılabilir. Çocuklardaki egosantrik duygular, meleklerinde onlar için yardımcı olduğu, çocukları, Allah ile birlikte meleklerinde sevdiği düşüncesinde olumlu rol oynar, böylece çocuk Allah'ın,melekleri, çocukları kötülüklerden korusunlar diye yarattığı fikrine ulaşır. Özellikle küçük yaştaki çocuklar için bu düşünce oldukça normal ve aynı zamanda faydalıdır da.

Meleklere iman öğretiminin Allah'a iman öğretimiyle beraber başlatılmasında herhangi bir mahzur yoktur. Ancak bu süreci, özellikle çocukların hayal dünyasında bir genişlemenin, zenginleşmenin yaşandığı, çocuğun tabiatüstü güçlerin varlığına ilgi duyduğu, hikâye ve masallardan özellikle zevk duymaya başladığı 3-4 yaşlarında başlatmakta isabet vardır. Yaşına paralel olarak artık meleklerin Kur'an ve hadislerde zikredilen özelliklerinden de bahsedilebilir. Bu anlamda, meleklerin, yemek, içmek, evlenip çoğalmak, erkek ya da dişi olmak, uyumak, yorulmak, genç veya ihtiyar olmak gibi insana mahsus özellikleri olmadığı anlatılabilir. Ancak, onların "nur"dan yaratılmış olduklarını uzun açıklamalarla anlatmaya gerek yoktur. Zira çocuksu duyguları, meleklerin mahiyeti hakkında fikir yürütmek yerine, çocuğa bu tabiatüstü varlıkların varlığına inanarak rahatlamayı tercih ettirecektir. Bu nedenle, çocuklara, meleklerin Allah'a daimi olarak ibadet eden, ona hiçbir zaman karşı gelmeyen varlıklar olduğu anlatılmalı, eğer insanlar da ibadetlerine devam edecek olurlarsa, meleklerin derecesine yükselecekleri telkin edilmelidir.

Gerek Kur'an-ı Kerim'de, gerekse hadislerde, meleklerin bazı özelliklerinden bahsedilir. Onların, Allah'ın emri ve isteği doğrultusunda, istedikleri şekle girebilme ve tekrar eski hallerine dönebilme özelliğine sahip 45, ikişer, üçer, dörder kanatlı 46 ve uzun mesafeleri kısa sürede katedebilen, insanlar için zor olan işleri ise, kolaylıkla başarabilen varlıklar olduğu görülmektedir 47. Ancak, bu bilgilerin çocuklara anlatımında dikkat edilmesi gereken husus, onların melekleri antropomorfist (insanbiçimci) bir anlayışla algılamalarına fırsat verilmemelidir. Zira gerek bu duygu gerekse toplumumuzda var olan, meleklerin kanatlı kadın biçimindeki resimleri sebebiyle, çocuklar melekleri bu tarz bir biçimde algılama temayülü gösterebilirler. İşte bu noktada, onlara, meleklerin insanüstü varlıklar olduğu ve insanlara benzemeyeceği, insanlara benzediği takdirde, onların insanlardan farkı olmayacağı, halbuki meleklerin, insanları koruyan, onlara iyi ve güzel olan şeyleri ilham eden varlıklar olduğu anlatılabilir. Bu bilgilere ilave olarak, büyük melekler ve görevlerinden de kısaca bahsedilmelidir. Cebrâil, Mikâil, Azrâil ve İsrâfil adlı dört büyük melek, Kirâmen Katibîn, Hafaza ve Münker-Nekir melekleri ve görevleri, çocuklarla basit bir anlatımla anlatılmalıdır. Böylece onlara melekler konusunda temel bilgiler verilmiş olmalıdır.

Yukarıda zikredilen bilgilerin 3-7 yaş arası çocuklar için yeterli olacağı söylenebilir. Vicdan duygusunun gelişimiyle beraber, bir diğer ifadeyle, 7-8 yaşlarından itibaren melek kavramıyla beraber çocuklara şeytan kavramından da bahsetmek uygun olacaktır. Hz.Peygamber'in, melek ve şeytan ile ilgili hadisi, bu yaştaki çocukların anlayabileceği niteliktedir. Aynen aktarılabilecek hadis şöyledir: "Şeytan da melek de insanoğluna sokularak onun kalbine birtakım şeyler getirir. Şeytanın işi, kötülükle korkutup hakkı yalanlamaktır. Meleğin işi ise iyiyi tavsiye edip, hakkı tasdik etmektir. İçinde böyle bir şey hisseden, bilsin ki, o melektir. Bundan dolayı Allah'a şükretsin. Kim de içinde kötülüğe çağıran bir ses duyarsa bilsin ki, o şeytanın sesidir. O halde şeytandan koruması için Allah'a sığınsın" 47a. Bu hadis-i şerif’ten hareketle, ailede anne babalar çocuklarının okullarda da öğretmenler öğrencilerinin ayetler ve hadislerden bahisle, meleklerle ilgili bilgilerini pekiştirebilirler. Zaman zaman içimizde hissettiğimiz iyi duyguların ve düşüncelerin, bize Allah Teala tarafından ve melekleri yardımıyla ilham edildiği çocuklara anlatılabilir. Onlara, içlerinde iyi duygular, güzel düşünceler bulduklarında, meleklerin, kendileriyle ilgilendiklerini bilmeleri ve o duygu ve düşüncelerini mümkün olduğu kadar devam ettirmeye çalışmaları tavsiye edilebilir. Kötü düşünce ve hayalleredaldıklarında ise, kendileri ile şeytanın ilgilendiğini hatırlayarak, bir an önce bu duygulardan uzaklaşmaları ve arınabilmeleri için gayret etmeleri gerektiği anlatılabilir. Kötü duygu ve düşüncelerden arınabilmek için de, her işe başlarken, şeytandan Allah'a sığınmak maksadıyla "Eûzu besmele" çekmek gerektiği onlara sık sık telkin edilmelidir 48. Küçük yaşlardan itibaren Allah'a sığınmayı itiyad haline getirmiş ve bu amaçla Eûzu besmeleye dilini alıştırmış kimselerin, eşya ve olayları algılama ve değerlendirme noktasında daha isabetli davrandıkları da bir gerçektir. Bu alışkanlığın ise ancak ilk çocukluk yıllarında kazanılması mümkündür

Bir sıkıntısı olan insanın, yalnızca Allah'tan yardım dilemesi ve gönlüne ferahlık vermesi için dua etmesi halinde, Allah'ın kendilerine melekleri aracılığıyla yardımcı olacağı, Kur'an'daki çeşitli ayetlerden anlaşılmaktadır 49. O halde, çocuklara da aynı şeyler tavsiye edilebilir. Bir sıkıntıları olduğunda, Allah'a sığındıkları takdirde, O'nun, iyilik sembolü sayılan melekleri aracılığıyla kendilerine yardımcı olacağı anlatılabilir.

Dipnotlar:

46. Fatır, 35/1 ...47. Mearic, 70/4....47a.Tirmizî, Tefsir, 3. ...48. Öcal, age, s.107 ...49. Bkz. Enfal, 8/12; Ahzab, 33/43

๑۩۞۩๑ İslami İlimler Dunyası ๑۩۞۩๑ => Dini makale ve yazılar => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 07 Aralık 2010, 21:29:47