Hali pür melalimiz

Hali Pür Melalimiz

Davranışlarımızı, düşüncelerimizi, inanış biçimlerimizi sorgulamadan hakiki birer Mü’min olmamız pek de mümkün gözükmüyor. Müslümanlar olarak hayatımızın temelini oluşturan, bize Müslüman kimliği kazandırdığını düşündüğümüz pek çok davranışımızın Kuranın ve dolayısı ile İslam’ın ruhu ile bire bir çelişiyor olması; bidatların ve hurafelerin namazımıza, orucumuza, toplumsal münasebetlerimize, hemen hemen bütün ibadetlerimize karışması ve daha kötüsü bunlara İslam’ın kendisi imiş gibi sarılıp bunları eleştiren biri çıktığında karşısına dikilmemiz ve onu sapıtmış olmakla suçlamamız ne durumda olduğumuzun resmidir sanırım.

Hz Peygamber “Hiç şüphesiz siz, kendinizden önceki milletlerin yoluna adım adım, karış karış, tıpatıp uyacaksınız. Öyle ki onlar keler deliğine girseler, siz de girmeye kalkışacaksınız. Bunun üzerine sahabe Rasulullah'a Hıristiyan veya Yahudileri ima edip etmediğini sorunca, Rasulullah (s) da sesini yükselterek ya kim olacaktı? diye cevap vermiştir.” (Buhari.Tecrid 9/1410.) Bu hadiste bahsedilen sapma İslam topraklarının hızla genişlemesi, Müslümanların pek çok kültürle münasebet içine girmesi, yeni Müslüman olan kavimlerin İslam’ı bir bütün olarak kavrayıp eskiye ait inanış biçimlerini ve davranış kalıplarını birden bire söküp atamamaları neticesi meydana gelmiştir. Yahudiler ve Hıristiyanların hak dinden uzaklaşarak pek çok batıl inancı, yaşayış biçimini hak dinin kendisi gibi görmeye başlamaları gibi; Müslümanlarda, Müslüman olmadan önceki pek çok inanç biçimini İslam’ın kendisi gibi algılamaya ve yaşamaya devam etmişlerdir. Adeta cahiliyeden kalma pek çok alışkanlığı İslam kılıfı ile süslemişlerdir.

Türbe ziyaretleri, evliya kerametleri, yediler, kırklar, mehdi- Mesih inancı, mevlit merasimleri, Kuranın kutsanarak hayatın dışına itilmesi, kuranın normal insanlar tarafından anlaşılamayacağı düşüncesi ve Allah ile kul arasına illa da aracılar koymaya çalışmak, Kuran’daki bazı ayetlerin bilmem kaç defa okunduğunda ne gibi hastalıklara deva olacağı inancı ve daha sayamayacağımız pek çok şey İslamın kendisi gibi algılanmış ve yüzyıllardır İslam toplumlarında revaç bulmuştur ve bulmaya devam etmektedir.

Tabi bütün bunların temelinde Kurandan ve sahih sünnetten uzaklaşmamız yatmaktadır. Tabi kuran okunmuyor demek istemiyorum. Değişik makamlarda insanı mest edercesine okunuyor ama onun ne demek istediği üzerinde kimse kafa yormuyor, yormak istemiyor. Kuranın emirlerini öğrenmek ve yaşamak yerine onunla mest olmak, ölülerimizin arkasından hatimler göndermek daha kolayımıza geliyor. Halbuki bakın ne diyor Allah-u teala:“ Bu Kur'an, âyetlerini düşünsünler ve akıl sahipleri öğüt alsınlar diye sana indirdiğimiz mübarek bir kitaptır.” (Sad,29) Kuranın ne dediğini anlamadan ayetler üzerinde düşünmek, onun söylediklerinden ibret almak hiç de mümkün olmasa gerek.

İslam’da bir şeyin ibadet olması kuran ve sahih sünnetle mümkün iken pek çok şeyin ibadetmiş gibi yapılıyor olması da ayrı bir mesele. İslamın bize emrettiği gibi ve emrettiği kadar şeyle mükellef iken kendimizi neden yeni ibadet şekilleri buluruz ki? Hâlbuki bu iki sebeple Müslümanlara sıkıntıdır: Birincisi İslam’da ibadet koyma yetkisi Allah’ındır buna muhalefet etmiş oluruz. İkincisi daha kolayı ve fıtrata uygunu var iken kendimizi boş yere sıkıntıya sokarız. Hakiki Müslümanlık kendimizi gereksiz yere sıkıntıya sokmak değil, Allah neyi ne kadar emretmişse o kadar yapmaktan geçmektedir. Bu manada Kuranın bize emretmediği ve Resülullah’ın da hiçbir zaman yapmadığı ve yapılmasını emretmediği pek çok nafile ibadet, dans ederek ve yüksek sesle zikretmek, rabıta, ölülerden, yatırlardan, evliyalardan medet istemek, toplumdan el ayak çekip münzevi bir hayat yaşamak… İslam’a sonradan dâhil edilmeye çalışılan bid’atlardan başka bir şey değildir.

Dini parça parça etmek kendimizde olanı da dinin kendisi imiş gibi düşünmek de bir başka sapmadır aslında. Kurana bütüncül yaklaşmak onun bir ayetini diğer ayetlerden bağımsız hakkı ile anlaşılamayacağını bilmek, sahih sünnetten bağımsız kuranı anlamaya çalışmanın beyhude bir tavır olduğunu anlamak lazım aslında. Ayrıca kuran ile onun tefsirini (yorumunu) birbirine karıştırmamak lazım. Bir İslam alimi kuranı okur ve anladığı kadar tefsir eder. Bu yorumun doğru olma ihtimali olduğu kadar yanlış oma ihtimali de vardır. Böyle iken bir âlimin yorumunu tek doğru kabul edip diğerlerini göz ardı etmek, ya da bundan daha güzel bir yorumun getirilemeyeceğini düşünmek hatta daha da ileri giderek bu yorumu İslamın ta kendisi gibi düşünmek pek de doğru bir davranış olmasa gerek.

Bir de kuranı okurken niyetimize uydurma yoluna gitmemek gerekir. Kendi düşüncemizi onaylatmak adına ayetleri eğip bükmenin ve dolayısı ile hiç de ayetten çıkarılması mümkün olmayan manalar çıkarmanın elle tutulur bir tarafı yoktur sanırım. Doğru olan kuranı samimi bir şekilde okumak, anlamaya çalışmak ve emirlerine itaat etmektir.

Başka çıkar yolumuz da yoktur zaten.

Ömer Karataş

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın