Emr-i bil-maruf nehy-i ani'l-münker...

Emr-i bil-maruf nehy-i ani'l-münker nedir

İslam toplumu dahilinde yapılacak cihatla, dışa karşı yapılacak cihad, elbette farklı olacaktır Dışa karşı, gerekirse sıcak savaş yapılır, zulme engel olunur Dahilde ise, müspet bir şekilde din tebliğ edilir, kötülüklere karşı mücadele edilir(1) Buna, emr-i bil-maruf nehy-i ani'l-münker denilir Yani, iyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak Şu ayet, ümmet içinde bunu yapacak bir topluluğun bulunmasını gerekli kılar:
" İçinizden, insanları hayra çağıracak iyiliği emredip kötülükten alıkoyacak bir topluluk bulunsun" (Al-i İmran Sûresi,104) Böyle bir topluluk, toplumun manevi asayiş muhafızları olacaktır Nasıl ki, maddi asayiş için emniyet teşkilatı görev yapar; hastalıkların tedavisinde sağlık bakanlığı mensupları çalışır; onun gibi, ülkenin manevi asayişi ve manevi yaralarının tedavisi için de böyle bir topluluk gayret gösterecektir

Resulullah, şu ifadeleriyle emr-i bil-ma'ruf, nehy-i ani'l-münker'in önemini vurgular: "Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki, ya iyiliği emreder kötülüğe engel olursunuz, ya da, Allah, yakında umumi bir bela verir O zaman dua edersiniz, fakat duanız kabul olmaz" (2)

İyiliği emir, kötülükten sakındırmayı kendine şiar edinen bir toplum; sağlam, dengeli, kuvvetli bir birlik meydana getirir, "fazilet toplumu" olur Böyle bir toplumda, zararlı akımlar boy gösteremez, yangınlar seyredilmez, yavru yılanların, birer kobra haline gelmesine göz yumulmaz Kamu vicdanı, duyarlı olur

Allah yoluna davet, muhatapların durumuna göre farklı metotlar gerektirir Şu ayette, buna dikkat çekilmiştir:
"Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle davet et ve onlarla en güzel bir şekilde mücadele et" (Nahl Sûresi,125)

İlim sahibi zatlar kesin delillerle, avamdan olan insanlar, güzel öğütlerle Allah'ın dinine davet edilirler Dine muhalif inatçı kimselerle ise, en güzel bir şekilde mücadele yapılır (3)

Ehl-i kitapla yapılacak mücadelede de, " en güzel bir şekilde mücadele" metodu emredilmiştir:
" Ehl-i kitapla , zalim olanlar dışında, en güzel bir şekilde mücadele ediniz "Biz, hem bize indirilene, hem de size indirilene iman ettik Bizim de, sizin de İlahınız birdir Biz, ancak ona teslim olan kimseleriz" deyiniz"( Ankebut Sûresi,46)

Görüldüğü gibi, ayette ehl-i Kitap iki kısma ayrılmıştır:
1- Zalim olanlar
2-Söz dinleyenler

" En güzel bir şekilde mücadele", onların sözden anlayanlarıyla yapılması gereken bir mücadeledir Mesela, muhataba yüklenmeden, onu kınamadan, ayıplamadan anlatmak Ta ki muhatap insafa gelsin, tebliğcinin gayesinin kendisini hakka ulaştırmak olduğunu hissetsin Zira, muhatabın kibir ve inadı, ancak yumuşak muameleyle aşılabilir (4)

"Ben İlahım" diyen Firavun'a, hakkı anlatmak için giden HzMusa ve Harun'a Cenab-ı Hakk’ın "Ona kavl-i leyyinle (yumuşak bir dille) anlatın Olur ki, öğüt alır veya korkar" (Taha Sûresi,43-44) buyurması meselemiz noktasından düşündürücüdür

Nitekim, günümüzde Avrupa'da çeşitli sebeplerle bulunan müslümanların, Hıristiyanlarla müspet bir diyalog içine girmeleri, pek çok Hıristiyan’ın, İslam'a girmesine vesile olmuştur Bu gün Avrupa'daki Hıristiyan asıllı müslümanların sayısı yüz binlercedir Eskiden kılıçla ancak Viyana önlerine kadar varılmışken, bugün tebliğ hareketleri sayesinde İslamiyet Avrupa'nın hemen her yerine ulaşılmıştır
Bediüzzaman, Kur'an'ın "ehl-i kitap" ifadesinin günümüzde " ehl-i mektebi" yani ilim tahsil eden kesimi de içine aldığını söyler (5) Son yıllarda memleketimizde görülen karşılıklı diyalog ortamı, daha önce din düşmanı olan nice ehl-i mektebin, İslam'a teslim olmalarını sağlamıştır Zira, "medenilere galebe çalmak ikna iledir Söz anlamayan vahşiler gibi, icbar ile değildir" (6)

"Dinde zorlama yoktur" (Bakara Sûresi, 256) ayeti, mühim bir gerçeği bildirir Kimse zorla Müslüman yapılamaz Fakat, dinde tebliğ vardır, dinin hakikatlerinin anlatılması vardır Kendisine hak din tebliğ edilen kimse, kabul etmekte veya etmemekte serbesttir

Kaynaklar:
1-Bkz Nursi, Emirdağ Lahikası, s, 481-482
2-Tirmizi, Fiten, 9
3-Razi, XX,138-139; Beydavi, I, 561
4-Kutub, IV, 2202
5-Nursi, Sözler, s, 378 - 379
6-Nursi, Hutbe-i Şamiye, s, 88

Şadi Eren (DoçDr)
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın