Eğitim Öğretim Amacıyla Kadının Erkeklerle Bir Arada Bulunması (Karma Eğitim)

Eğitim Öğretim Amacıyla Kadının Erkeklerle Bir Arada Bulunması (Karma Eğitim)

1. İlim Gayesiyle Kadınlarla Erkeklerin Bir Arada Bulunduğu Yerler:

Aişe radiyallahu anhâ'dan: "... Bundan sonra Hatice, Rasulullah'la birlikte Varakatu'bnu Nevfeli'bni Esedi'bni Abdi'1-Uzza İbni Kusayy'a gitti. Varaka, Hatice'nin amcasının oğlu, yani babasının yeğeniydi.

Bu zat, cahiliyet döneminde Hristiyan dinine girmiş bir kimseydi. Arapça yazı yazmasını bilir ve İncil'den bazı şeyleri de Arapça yazardı. Varaka, gözlerine körlük gelmiş bir yaşlı ihtiyardı. Hatice Varaka'ya: "Ey amcamın oğlu! Dinle de bak, kardeşinin oğiu ne söylüyor?" dedi. Varaka:

"Kardeşimin oğlu, ne görüyorsun?" diye sordu. Bunun üzerine Nebi (s.a.v.) gördükleri şeyleri (vahyin başlangıcındaHiradağındagördüklerini) anlattı. Sonunda Varaka ona şunları söyledi: "Bu gördüğün Allahu Teala'nın Musa'ya indirdiği nâmusdur (yani vahiy sırrının sahibi Cebrail'dir). Ah keşke senin davet günlerinde yaşasaydım! Kavmin seni çıkaracakları zaman hayatta bulunaydım." Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v): "Onlar beni çıkaracaklar mı ki?" diye sordu. Varaka: "Evet, çünkü senin getirdiğin şeyi getirmiş olan herkes muhakkak düşmanlığa uğratılmıştır. Şayet senin davet günlerine yetişirsem sana son derece büyük yardım ederim, cevabını verdi."

İbni Abbas'dan: "Allah'ın Peygamberi (s.a.v.) ile birlikte fıtır bayramı namazında hazır bulundum... Allah'ın Peygamberi hutbeden sonra minberden aşağıya indi (cemaat dağılmadan, bilhassa kadınlar çekilmeden erkeklerin çıkmaması için) eliyle oturun diye işaret edip erkekleri oturtur-kenki hali şu anda dahi gözümün önündedir. Sonra erkeklerin saflarını yara yara kadınların saflarına kadar gitti. Peygamber: "Ey Peygamber, inanmış kadınlar sana gelip Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamaları, hırsızlık etmemeleri, zina etmemeleri, çocuklarım öldürmemeleri, elleriyle ayaklan arasında bir iftira uydurup getirmemeleri (başkasının doğurduğu veya başka erkekten gayri meşru kazandıklarıbir çocuğu, kocalarına nisbet etmemeleri), iyi bir işte sana karşı gelmemeleri hususunda sana biat ederlerse onların biatlarını al ve onlar için Allah'tan mağfiret dile. Şüphesiz Allah, çok bağışlayan, çok esirgeyendir" ayetini okuyup bitirdikten sonra;

- Sizler bu biat ( bey'at) üzere sabit misiniz? diye sordu. İçlerinden kim olduğu ravice bilinmeyen yalnız bir kadın cevab verdi.

- Evet.

İbni Cüreyc'den: "Ata Cabir İbni Abdillah bana haber verdi ve şöyle dedi: "...Rasulullah (s.a.v.) kadınların yanına geldi. Bilal'ın eline dayanarak kadınlara va'z ve tezkirde bulundu. Bilal elbisesini açmıştı. Kadınlar sadakalarını atıp duruyorlardı. îbni Cüreyc Ata İbni Rebah'a:

- Kadınların bu verdikleri Ramazan bayramı zekâtı mı îdi? diye sordum. O da:

- Hayır, lakin o vakit verdikleri bir sadaka idi. Kadın taifesi yüzüklerini atıyor ve atıyordu, dedi. (Yine İbn Cüreyc) Ata'ya:

- Bugün de imamın, hutbeyi bitirince kadınlar tarafına gidip onlara hatırlatmada bulunmasını bir hak olarak görüyor musun? diye sordum. Ata:

- "Bu onlar üzerinde bir haktır. Bunu neden yapmazlar bilmem ki?" cevabını verdi.[123]

Buhari bu hadisi (imamın bayram günü kadınlara vazı) babının içerisinde zikretti.

Hafız İbni Hacer: (Buhari'nin kadınlara imamın va'z etmesi babı sözü, Buhari bab başlığını bu [124]şekilde koymakla önceden geçen mendub şeylerden olan aile eğitiminin sadece ailenin görevi olmayıp, büyük imama ve onun yerine vekalet edenin üzerine de mendub olduğuna dikkat çekiyor.'[125]

Iyad, Peygamberin kadınlara va'zının hutbe esnasında olduğunu, aynca bunun İslam'ın ilk dönemlerinde ve sadece Peygambere mahsus bir şey olduğunu zannetti. Nevevi ise vaazın hutbe esnasında değil de hutbeden sonra olduğunu ortaya koyan rivayeti getirdi. O ise Peygamber (s.a.v.)'in şu sözüdür: "Hutbeyi bitirdikten sonra indi ve kadınların yanına geldi." Hususiyetler ihtimal ile sabit olmaz... Onun (Bu onlar üzerinde bir haktır) sözünün zahiri, gerçekten Ata, bunun vacib olduğu kanaatindedir. Bu sebepten dolayı Iyad şöyle dedi. Bunu ondan başkası söylemedi. Nevevi'ye gelince bunu istishab olarak kabul etmiştir. Ve akabinde: "Fesada yol açmadığı müddetçe imamın vaaz etmesinde bir sakınca yoktur" dedi.[126]

Burada Kadı Iyad'ın: "Gerçekten Peygamber'in kadınlara vaaz etmesi İslam'ın başlangıcında idi" sözüne cevab olarak, Mekke'nin fethinden sonra hicret eden İbni Abbas'm bu bayram namazında orada bulunduğunu ilave edebiliriz.

Ebi Said Hudrî'den bir rivayette şöyle dedi: "Rasulullah (s.a.v.): 'Ey kadınlar, ben ateş ehlinin çoğunun kadınlar olduğunu gördüm, onun için tasadduk ediniz1 dedi. Kadınlar: 'Niçin ey Allah'ın Rasulü?' dediler."

Müslim'in rivayetinde ise; Onların içinden zeki bir kadın; Ya Rasulul lah niçin biz ateş ehlinin çoğunluğundan oluyoruz? dedi.[127]

Rasulullah; Sizler çokça lanet okuyorsunuz ve kocalarınızın sizlere karşı olan harcamalarını inkâr ediyorsunuz. Ayrıca dini ve aklı noksan olan sizlerden birinizin, akıllı, basiretli, zeki bir adamın aklını giderdiğinizi (onu geçtiğinizi) hayretle gördüm dedi. Kadınlar: 'Ey Allah'ın Rasulü, bizim aklımızın ve dinimizin noksan olması ne demektir? "Rasulullah: 'Bir kadının şahitliği bir erkeğin şahitliğin yansı değil mi?' deyince onlar da: 'Evet, öyledir' dediler. Rasulullah: 'İşte bu onun aklının eksik olmasındandır, yine kadın hayızlı halinde oruç tutmaz, namaz kılmaz, öyle değil mi?1 Kadınlar: 'Evet, öyledir' deyince Rasulullah: 'İşte bu da onların dininin noksanlığın-dandır'dedi."[128]

Ebu Said Hudri'den: "Bir kadın, Rasulullah'a geldi de:

- Ya Rasulullah! Senin sözlerini hep erkekler alıp gidiyorlar. Diğer bir rivayette: "Seni dinleme konusunda erkekler bizim önümüze geçti." (Yani seni erkekler bizden daha çok dinliyor.) Binaenaleyh bize de kendiliğinden bir gün tahsis et ki o günde sana gelelim, sen de Allah'ın sana öğrettiği şeylerden bizlere Öğretirsin! dedi. Rasulullah (s.a.v.):

- Şu günde ve yerde toplanınız, buyurdu. Kadınlar toplandılar. Rasulullah da geldi ve onlara Allah'ın kendisine öğrettiği şeylerden öğretti. Sonra da:

- İçinizden hiç bir kadın yoktur ki evladından üç tanesini kendinden evvel ahirete yollasın da bu çocuklan kendisi için cehenneme karşı birer siper olmasınlar, buyurdu. Bunun üzerine bir kadın:[129]

- Ya Rasulullah iki tanesi de öyle değil mi? Bunu iki kere tekrar etti, dedi. Rasulullah: İki tanesi de, iki tanesi de, iki tanesi de Öyledir, buyurdu."[130]

Hafız İbni Hacer: ...Hadis sahabe kadınlarının din ile ilgili konuları öğrenme hakkındaki hırs ve isteklerinin seviyesini gösteriyor.[131] Şunu ilâve etmek gerekir ki kadınlara ayrılan bu gün onların erkeklerle beraber mescidde Rasulullah'ın hutbelerini dinledikleri günlerin dışında idi.

Ümmü Fadî binti Haris'den: Nebi (s.a.v.)'in orucu hakkında Arafat gününde onun yanında insanlar mücadeleye başladılar. Bazısı; o oruçtur, dedi. Onlardan bazısı da: 'Rasulullah oruçlu değildir' dedi. Bunun üzerine Rasulullah'a bir bardak süt gönderdim. Kendisi devenin üzerinde olduğu halde sütü içti.[132]

Hafız İbni Hacer: "Hadiste bazı faydalar vardır... Kadın ve erkekler arasındaki tartışma... Ayrıca Ümmü Fadl'ın içinde bulundukları hale uygun güzel bir yolla şer'i hükmü açığa çıkarmak için gösterdiği ustalığı, çünkü bu olay öğleden sonra sıcak bir günde idi."[133]

Cabir İbni Abdillah'dan, şöyle dedi: "Nebi (s.a.v.)'in şöyle dediğini duyduğunu Ümmü Şüreyk bana haber verdi. İnsanlar Deccal'dan dağlara kaçacaklar." Bunun üzerine Ümmü Şüreyk: "Ya Rasulullah, o gün Araplar nerededir?" Rasulullah (s.a.v.) ise: MOnlar o gün azdır" dedi.124

Abdullah îbni Mes'ud'un hanımı Zeyneb radiyallahu anhuma'dan: "Abdullah'ın hanımı Zeyneb, Abdullah'a ve evindeki yetimlere infak ediyordu. Abdullah'a: Rasulullah (s.a.v.)'a; benim sana ve evimdeki yetimlere yaptığım infak (harcama) sadaka yerine geçer mi? onu sor' dedi. Abdullah 'sen Rasulullah (s.a.v.)'e sor', dedi. Bunun üzerine ben de Nebi (s.a.v.)'e gittim. Rasulullah'ın kapısında Ensar'dan bir kadını bekler buldum. Onun isteği de benim isteğim gibi idi. Yanımıza Bilal uğradı. Biz kendisine: 'Nebi (s.a.v.)'e kocama ve evimdeki yetimlere yaptığım infakm sadaka yerine geçip geçmediğini sor bizim kim olduğumuzu söyleme' dedik.

Bilal, Rasulullah'ın yanına girip bu hususu ondan sordu. Rasulullah Bilal'e:

- Kim onlar? dedi. Bilal:

- Zeyneb, dedi. Rasulullah:

- Hangi Zeyneb? diye sordu. Bilal:

- Abdullah'ın hanımı, dedi. Bunun üzerine Rasulullah ona:

- Evet onun sadakası için iki ecir vardır. Biri akrabalık ecri, diğeri de sadaka sevabıdır, buyurdu.'[134]

Aişe (r.a.)'den (şöyle demiştir):

Ebu Huzeyfe'nin azadlısı Salim, Ebu Huzeyfe ve ailesi ile beraber onların evinde bulunuyordu. Derken Süheyl'in kızı Peygamber'e gelip:

- Salim, büyüdü kocaman adam oldu ve erkeklerin düşündüğünü de düşünür oldu. Halbuki kendisi bizim yanımıza girip çıkıyor. Ben ise Ebu Huzeyfe'nin gönlünde bu girip çıkmadan dolayı bir rahatsızlık olduğunu zannediyorum, dedi. Peygamber kadına:

- Sen Salim'i sütünden emzir. Hem sen ona haram olursun, hem de Ebu Huzeyfe'nin nefsindeki şey (yani kıskançlık) gider, buyurdu. Diğer bir rivayette ise kadın:

- Büyük bir delikanlı halinde bulunan Sâlim'i ben sütümden nasıl içirebilirim? dedi.

Bunun üzerine Rasulullah tebessüm ederek:

- Ben, onun büyük bir delikanlı olduğunu biliyorum, buyurdu. Bunun üzerine kadın dönüp gitti ve sonra: Ben onu (yani Salim'i) emzirdim. Ebu Huzeyfe'nin nefsindeki düşünce de yok oldu, dedi."[135]

Esma (r.a.)'dan, şöyle dedi:

- Ya Rasulullah, Zübeyr'in evime getirdiği şeylerden başka benim hiç bir şe...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın