İlk olarak Aziz Mahmud Hüdayi Hazretleri ile başladığımız maneviyât büyüklerimizi rahmetle yad etmeye Abdullah bin Zeyd ile devam ediyoruz. Bir çok maneviyat büyüğümüzü yazılardan, duyduklarımızdan az çok tanır olduk. Şahsım adına sizlerle birlikte ben de, tanımadığımız, duyup okumadığımız ya da unutmuş olduğumuz o güzel hayatları, kutlu şahsiyetleri tanımaya/hatırlamaya çalışacağım. İnanıyorum ki, biz onları yad etmeye çalıştıkça, onlar da himmetleriyle, sevgileriyle bizlerle olacaktır. Duâmız budur. Buyrun Abdullah bin Zeyd’i tanıyalım:

Tabiîn devri velilerinden. İsmi Abdullah bin Zeyd bin Amr el-Cevmi. Künyesi Ebu Kilabe’dir. Basra’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektir. 722 (H. 104) senesinde Şam’da vefat etti. Abdullah bin Zeyd, Ashab-ı Kiramdan Sabid bin Kays, Enes bin Malik ve tabiînden büyük âlim Katade’den ders alıp ilimde yükseldi. Hadis-i şerif ilminde Sika, sağlam, güvenilir bir zat oldu. Bir hadis-i şerifi öğrenmek için uzun süre seyahat ederdi. Hadis-i şeriflerin toplanıp yazılması için uğraşırdı. Abdullah bin Zeyd helâl kazanmaya tevşvik etmiş bir zattı. Bir gün Eyyub-i Şahtiyani’ye “Çarşıya git, iş ara. Zira en büyük huzur insanlara muhtaç olmamaktır” buyurdu. Pek çok nasihat ve sözleri vardır.

* Bir gün “Hem dünya hem de ahirette yaşayan kimseye ne saadet” buyurunca; “Ahirette nasıl yaşandığı?” kendisine soruldu. Cevabında; “Böyle bir insan dünyada Allahu Teâlâ’yı hatırından çıkarmadı, daima O’na yalvardı ve bu sayede ahirette O’nun rahmetine mazhar oldu” buyurdu.

* “Kimlerden uzak duralım?” diye soruldu. Cevaben “Arzu ve istekleri peşinden koşanlarla beraber oturup kalkmayınız. Onlarla konuşmayınız. Çünkü sizi kendi sapıklıklarına düşürmelerinden, zihninizi karıştırmalarından korkuyorum” dedi.

* İlim sahipleri sorulduğunda;

“Âlimler üç kısımdır. Bir kısmı, ilmi ile amel eder. Diğer bir kısmı, ilmi ile amel eder, fakat insanlar onun ilmiyle amel etmez. Üçüncü kısım ise ilmiyle kendisi amel etmediği gibi insanlar da amel etmez” buyurdu. Rahmetullâhi aleyh.

Kaynak: Türkiye gazetesi Evliyalar Ansiklopedisi, c. 1, s. 185

ARZU KONAN