Bazı mülahazalar

Bazı Mülahazalar

Dış için aynası dış karedeki saniyelik görüntü, içteki saliselik akışın önüne geçilemez yansıması iç kıvrım kıvrım her bir kıvrım insanı cehenneme kadar götürecek nitelikte meseleyi sadece menfi yönüyle ele alırsak, çözümü "yalnızlık" düşüncesine terk edilemeyecek bir problem yara korkunç, yaranın kökü şaşırtıcı derinlikte bir inayet eli beklemekte yoksa; hem alıcı durumunda olup yararlı zararlı bütün şerareleri kaydeden, hem de vericilik özelliğiyle aldığı her şeyi değişik vesilelerle mutlaka dışa yansıtan bu iç dünyayı tamir kolay görünmüyor İçe göre şekillenen dış dünyamız da güçlü bir rakip olarak karşımızda duruyor kuvvetli bir iradeyle ta'dili, bitmeyen bir sabırla ıslahı ancak insana bir ışık yakıyor bunun da ne kadar zor olduğu malum tek başına insan gücünü aşan bir hadise cemaate ihtiyaç duyuyor beraber iş yapmayı ve sürekli meşgul olmayı gerektiriyor

"Küllün ya'melü alâ şâkiletih" "Herkes kendi karakterinin gereğini yerine getirir, ona göre davranır" ayeti, acaba yaratılıştan gelen bir karakteri mi kastediyor, yoksa sonradan kazanılan sıfatları mı? Veya her ikisini de mi? Eger birincisini kastediyorsa, mesuliyet de ona göre az olabilir, eğer kastedilen ikincisi ise, o zaman da insan mesuliyet altında kalır ezilir Yok eğer üçüncüsü ise, işte orada insan iradesi, sarp bir yokuşa sarmış demektir İçi kontrolle beraber dışı analiz etme, görülen, duyulan, okunan, hissedilen her şeyi süzgeçten geçirme, –sonradan da olabilirlik özelliğini taşısa da– fakat en başta işi sıkı tutmaya vabeste bu da sağlam bir aile, bizim dünyamıza ait bir çevre ve bizim atmosferimizde bir eğitim gerektiriyor Bu imkanlar içinde bulunulamamış ise ve hâl-i hazırda da başa dönülemeyeceğine göre, işin şu anki ve gelecekteki çözümünü düşünmek gerekiyor

Kızmalarımız, gülmelerimiz, sevmelerimiz, meyletmelerimiz, şüphelerimiz, kaçmalarımız, yaklaşmalarımız, başkalarını kendimiz gibi düşünmelerimiz bunların hepsi yıllardır içimizde biriktirdiğimiz düşüncelerin, inançların, adetlerin ya da –menfi ise– sapmaların bir yansıması olabilir İşte bu manada insan bir muamma Kendini tanımak uzun zaman istiyor, uzun zaman neticesinde tanımak ya mümkün oluyor ya da olmuyorİyi yönde olanlara zaten diyecek yok, fakat kötü yönde olanlara gelince, iş gerçekten de bir insan boyunu aşan hadise onun için de, problemler varıp son 'ân'a dayanmadan, dayanıp sıkıştırmadan, insanı imanından etmeden; cemaat, birlik beraberlik ve istişare ruhuyla bunların önüne geçilebileceği, hiç olmazsa ta'dil edilebileceği kanaatindeyim

"Ve li küllin vichetün" ayeti gereği, belki hiç kimse kendisinden tamamen vazgeçemeyecek, kendini bırakamayacak fakat zaten cemaat ruhu böyle oluşmuyor mu? Kendine rağmen başkasına ortak olma, kendini tutup başkalarıyla iş yapma, kendinin farkında olarak başkalarının fikrini dinleme bu tamamen insanın kendini reddetmesi demek değil elbette, kendi zenginliklerini işin içine katma, kendini başkalarının istifadesine açma da işin ayrı bir vechesi

Zamanımız hastalıklar asrı fikir hastalıkları bakış hastalıkları davranış hastalıkları Bu hastalıkları aşmak için iki yol görünüyor: ya her bir insan Gavs-ı Âzam olacak, ya da herkes, umûmî velayetin madeni olan 'cemaat ruhu'nun içinde kendini eritecek Teni ölse de ruhu yaşayacak, ameli bitse de sevabı devam edecek Rabbim yardımcımız olsun

Aynalar

Değişik duygu ve karakterlerin bulamacından oluşan insan, bu duygu ve karakterlerin sağa sola sapmasıyla kendisini türlü türlü aynalar karşısında görür Görür de bir türlü esas görmesi gerekeni göremez, olması gerekeni olamaz Duygu ve karaktere göre değişen bu mesele, gerçek değişirlik oranını inancın gölgesinde belirler Yani insan, inancının derecesine göre aynaların gösterdiği bu –çoğu yalancı– yüzlerden sıyrılarak, kendisine verilmiş payenin farkına varır, hakiki varlığını kavrar

Sayısı belirsiz aynalar vardır insanın beyninde veya kalbinde Sevdiği, düşündüğü her şeyin karşısında kendini bir yere koyar Bu bir yerlere koymalarda genellikle nefsin ağır basması görülür Vicdan, ruh, kalb gibi önemli mekanizmaların harekete geçmesi için büyük bir ikazcıya, rehbere veya bir iç sâike ihtiyaç vardır Âniden işitilen bir ayet gibi, en büyük vâiz ölüm gibi, gönlü gözü ötelerden sayfalar çeviren dost gibi veya insana arkadaşlık eden bir kitap gibi Ancak bunlar vesilesiyle insan içine girdiği vakumdan kurtulabilir Bir kere kurtulmak da yetmez Hayat boyu devam eder bu mücadele

Aynalar diyoruz çünkü bunlar insanın gerçek yüzünü aksettirir gibi görünür Fakat o yalancı çehrenin arkasında nice gerçek yüzler veya yüz vardır da, bundan kendisi de habersiz yaşar, başkaları da Mesela kendisini mükemmel bir öğretici olarak görür insan En iyi metod onunkidirYetişenler en iyi onun önünde yetişir Mesela çok iyi bir idarecidir Herkesi memnun eder Memnun ettiği kimseler nefsini sorgulamaya vakit bırakmayacak kadar oyalar kendisini En iyiyim diye düşünür Bazı gazetelerin yıl sonlarında yaptığı gibi, en iyiler seçilecek olsa, birinci geleceğinden şüphesi yoktur Kendisini hep birincilik aynasında görür İkinciliği aklından dahi geçirmez Bir komutan iken, asker olmanın ve hayatı boyunca asker yaşamanın mantığını kavrayamaz; kavrayamaz ve mantıksızlık olarak alır atar bir tarafa o değeri

Kendini unutmuştur, öz değerlerinden habersiz yaşamaktadır Hep başkalarının gözlüğüyle bakar kendisine ve dev dev aynalar karşısında görür o bîçare varlığını Teveccühler müthiş bir zehirli ağa düşürmüştür onu En kıymetli ve kıymeti yaşandıkça hissedilecek olan ahlâkî kaideler, insanı yücelten değerler, onun gözünde sadece başka başka görünmek istediği zaman kullandığı birer oyuncaktan ibarettirOynayarak alay eder onlarla Niyeti bozuktur Hem o kadar bozuktur ki, bozukluk onda karakter haline geldiğinden rahatlıkla yalan söyler de söylediğinin farkına bile varmaz Sıradan kabul eder her şeyi

Beyni, bir çok işlemin birden yapılmasıyla kafası karışmış ve durmuş bilgisayar gibidir Ne yapacağını bilemez, komut dinlemez ve yine bildiğini yapar O kadar işlem vardır ki, her insan, her hadise kafasındaki bir tuşa basmaktadır Kendi programını takib etmediğinden, başka girintilerin esiri haline gelmiştir Düşün desen düşünemez, çünkü kafası karışıktır İlerle desen ilerleyemez, çünkü kendisini zaten ilerde görmektedir

Teveccüh-ü nas, başını döndürmüştür Yalanı, yangından kurtulma vesilesi saymaktadır Ara-sıra muhasebe yapıyor görüntüsü vermektedir ama, o aynanın karşısına geçtiğinde de "ne güzel muhasebe ama, değil mi!" diye içinden geçirerek, Allah'ın rızasına uygun bir iş yaptığını hayal eder Bir ümit düzelecektir fakat bu kez de güzel ahlâkı kullanıyor olmanın gururuyla kendisini başka bir ayna karşısında görür

Hasılı insan, aynalar karşısında bir değil nice ömürler tüketir de, tüketilen ömür sahipleri bunun ancak yevm-i mahşerde farkına varırAynaların kırıldığı, kalplerin aynalaştığı, hayallerin gizlenemediği, hislerin birer kobra olup ortaya çıktığı ve insanın kendini renkli bir 'tam ekran'da gördüğü yevm-i mahşerde

Rasim Haner

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın