Önemsiz mi?

Önemsiz mi?

Kaba saba, soluk, yıpranmış giysiler içindeki yaşlı çift, Boston treninden inip utangaç bir tavırla rektörün bürosundan içeri girer girmez, sekreter masasından fırlayarak önlerini kesti... Öyle ya, bunlar gibi ne idüğü belirsiz taşralıların Harvard gibi üniversitede ne işleri olabilirdi?

Adam, yavaşça rektörü görmek istediklerini söyledi. İşte bu imkansızdı.. Rektörün o gün onlara ayıracak saniyesi yoktu.. Yaşlı kadın, çekingen bir tavırla; "Bekleriz" diye mırıldandı... Nasıl olsa bir süre sonra sıkılıp gideceklerdi.. Sekreter sesini çıkarmadan masasına döndü.. Saatler geçti, yaşlı çift pes etmedi.. Sonunda sekreter, dayanamayarak yerinden kalktı. "Sadece birkaç dakika görüşseniz, yoksa gidecekleri yok" diyerek rektörü ikna etmeye çalıştı. Anlaşılan çare yoktu.. Genç rektör, isteksiz bir biçimde kapıyı açtı. Sekreterin anlattığı tablo içini ulandırmıştı. Zaten taşralılardan, kaba saba köylülerden nefret ederdi. Onun gibi bir adamın ofisine gelmeye cesaret etmek, olacak şey miydi bu? Suratı asılmış, sinirleri gerilmişti.

Yaşlı kadın hemen söze başladı. Harvard'da okuyan oğullarını bir yıl önce bir kazada kaybetmişlerdi. Oğulları, burada öyle mutlu olmuştu ki, onun anısına okul sınırları içinde bir yere, bir anıt dikmek istiyorlardı.

Rektör, bu dokunaklı öyküden duygulanmak yerine öfkelendi. "Madam" dedi, sert bir sesle, "Biz Harvard'da okuyan ve sonra ölen herkes için bir anıt dikecek olsak, burası mezarlığa döner..."

"Hayır, hayır" diyerek haykırdı yaşlı kadın.. "Anıt değil... Belki, Harvard'a bir bina yaptırabiliriz". Rektör, yıpranmış giysilere nefret dolu bir nazar fırlatarak, "Bina mı?" diyerek tekrarladı, "Siz bir binanın kaça mal olduğunu biliyor musunuz? Sadece son yaptığımız bölüm yedi buçuk milyon dolardan fazlasına çıktı..."

Tartışmayı noktaladığını düşünüyordu. Artık bu ihtiyar bunaklardan kurtulabilirdi.. Yaşlı kadın, sessizce kocasına döndü: "Üniversite inşaatına başlamak için gereken para bu muymuş? Peki, biz niçin kendi üniversitemizi kurmuyoruz, o halde?"

Rektörün yüzü karmakarışıktı.. Yaşlı adam başıyla onayladı. Bay ve bayan Leland Stanford dışarı çıktılar. Doğu California'ya, Palo Alto'ya geldiler. Ve Harvard'ın artık umursamadığı oğulları için onun adını ebediyen yaşatacak üniversiteyi kurdular.

Amerika'nın en önemli üniversitelerinden birini STANFORD'u.

Alıntı

SECEM rumuzlu ziyaretçimize katkısı sebebiyle teşekkür ederiz.

İnternetin ilk kurulduğu yıllardan beri pek çok yerde rastladığımız bir hikaye var. Hikayeye göre, Stanford, taşralı bir karı koca tarafından, ölen oğulları anısına yaptırılmış. Peki bu hikaye doğru mu?

Şey… Hayır. Evet, hikayenin doğru olan bir tarafı var, ancak hemen her etkileyici şehir efsanesi gibi, bu hikaye de oldukça abartılmış ve film senaryosu haline sokulmuş.

Hikayenin aslı şu:

Stanford Üniversitesi, Kaliforniya valisi ve demir yolu patronu olan Leland Stanford ve eşi Jane Stanford tarafından, 16. yaş gününden hemen önce tifodan ölen tek çocukları Leland Stanford, Jr. anısına kurulur. Leland Stanford’ın, üniversiteyi kurarken eşine “Kaliforniya’nın çocukları bizim çocuklanımız olmalı!” dediği söylenir.

Peki nasıl olur da, Kaliforniya valisi, hikayede “taşralı ve kötü giyimli ama inanılmaz derecede zengin” bir insana dönüştürülür? Hem şu Harvard’a bina yaptırma mevzusu da nereden çıkmıştır? Böyle bir hikaye yazmak kimin aklına gelmiştir?

Birinci sorunun cevabını veremeyeceğiz. Ancak ikinci sorunun, yani rektörü yerinde ziyaret ederek bina yaptırma isteğinin iletilmesi detayının nasıl ortaya çıktığını söyleyebiliriz.

Leland Stanford ve eşi Jane Stanford, üniversiteyi yaptırmaya karar verdikten sonra düşünür taşınır, yeni bir üniversite kurarak herşeye sıfırdan başlamaktansa, başarılı bir üniversitenin benzerini yaptırmakta karar kılarlar. Öyle ya, başarılı üniversitelerin yüzlerce yıllık geçmişleri ve yerleşmiş eğitim anlayışları vardır, işe sıfırdan başlayan bir üniversitenin bunlarla aşık atabilmesi imkansızdır.

Başarılı bir üniversiteyi kopyalamaya karar veren çiftin önlerinde, cevabı verilmesi gereken 2 soru daha vardır:

1. Hangi üniversitenin benzerini inşa etmelidirler?

2. Üniversiteyi inşa etmenin maliyeti ne kadar olacaktır?

Aradıkları üniversiteyi bulmaları çok da zor olmaz. 1636 yılında kurulmuştur ve ABD’nin en eski yüksek öğrenim kurumu olmakla övünen meşhur Harvard‘da karar kılarlar.

Şimdi sıra 2. soruya cevap vermeye gelmiştir: Harvard’ın bir benzerini Palo Alto’ya inşa etmek, acaba ne kadara mal olacaktır? Elbette bu sorunun cevabını Harvard’ı yönetenler bilebilirler.

Yerlerinde durmaz, kalkar Harvard’a, üniversitenin başkanı Elliot’ı ziyarete gider, durumu anlatırlar. Elliot, Harvard’ı yeniden inşa etmenin 15 milyon dolara mal olabileceği bilgisini verir.

Hikaye, Leland Stanford ve eşi Jane Stanford‘ın, Palo Alto’ya, hayallerindeki üniversiteyi yaptırmalarıyla son bulur.

Ancak üniversiye kurucu başkan seçme konusunda zorlanırlar. Ivy League’in (Amerika’nın en tanınmış 8 üniversitesi) tanınmış eğitimcilerinden birini bu göreve seçmeyi çok isteseler de, çaldıkları her kapıdan geri çevirilirler. Sonunda bu hedeflerinden ümidi keser, Indiana Üniversitesi başkanı David Starr Jordan’ı kurucu başkan yaparlar. Halbuki daha önce Ivy League liderlerine, Jordan’a verdiklerinin 2 katı kadar ücret teklif etmişlerdir.

Taklitler asıllarını yaşatsalar da, Stanford kısa sürede başarılı üniversitelerin arasındaki yerini alır. Belki başarılı üniversiteler sıralamasında Harvard’ın tahtını hiçbir zaman eline geçiremez ama, (Harvard, “America’s Best Colleges 2009″a göre ABD’nin en başarılı üniversitesidir.) bugün ABD’deki en başarılı üniversiteler sıralamasında 4. sırada yer almaktadır.

Hewlett-Packard, Cisco Systems, Nike, NVIDIA, VMware, Yahoo!, Google ve Sun Microsystems gibi başarılı şirketler, Stanford mezunları tarafından kurulurlar.

Yani?

Hikayenin kahramanları taşralı bir çift değil, Kaliforniya valisi ve eşiydi.

Harvard’a maliyet hesaplaması için gitmişlerdi.

Harvard’ın sadece son yapılan binası bile 7,5 milyon dolara malolmuş değildi, tamamı 15 milyon dolara mal olabilirdi.

Çiftin oğulları, Harvard’da okumamıştı.

Sözün özü, Leland Stanford ve eşi Jane Stanford‘ın görünüşleri, giyinişleri, memleketleri, Harvard’a gidiş sebepleri, oğullarının yaşı, Harvard’ın maloluş fiyatı gibi bazı ufak (!) detaylar haricinde, hikaye gerçeğe çok yakındı.

Bir üniversitenin kuruluş hikayesi, işte bu şekilde şehir efsanesine dönüştürülmüştü.

Ne hikaye ama!

ALINTI
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın