Müzeyyen hanımlara karşı zeytin sever gerillalar

Müzeyyen hanımlara karşı zeytin sever gerillalar

Elif TUNCA • 70. Sayı / SİNEMA

Tam da anayasa değişikliğine yönelik referandum öncesi internette efsaneleşen bir video vardı. Adı: Kâğıt. Videoda, kâğıtlarla kaplı bir mekânda genç bir adam, mahallenin meraklı ve müzevir teyzesi edalı, koca gözlüklü bir hanımı karşısına oturtmuş, sorular soruyordu:
- Bir sabah uyandınız ve birileri diyor ki size, sabah kahvaltısında zeytin yemek yasak! Ne olurdu?
- Sabah kahvaltısında zeytin yemeyiz.
- Yanlış! Her yasak kendi isyancısını yaratır! Zeytin severler bir örgüt kurarlardı, üzerinde zeytin dalı amblemi olan bir bayrakları olurdu. Zeytinlere özgürlük diye bir marşları olurdu belki! Şimdi soruyorum size; zeytin severler ayaklanıp dağa çıksa dağa çıkan mı suçlu yoksa zeytini yasaklayan mı? Fransa’da domuzlara Napolyon adını vermek yasak!
- Eeee yasaksa yasak! Kanunsa uygulanacak!
- Yasalar her zaman masum değildir Müzeyyen hanım…
Özgürlükçü ve kuralcı zihniyetin, tecessüm ettirilip karşı karşıya oturtulduğu bu konuşma, yıllardır fikri sorulmayan, her özgür adımı o veya bu şekilde engellenen kitleler için adeta bir intikam, katharsis, rövanş –nasıl adlandırırsanız- anlamına geliyor ve video internette yayıldıkça yayılıyordu. Bu esnada bu görüntüleri çeken yönetmen Sinan Çetin de referandumda “evet” diyeceğini açıklamış ve Kâğıt neredeyse referandumda “evet” diyenlerin resmî propaganda filmi oluvermişti.

Toz duman arasında benim asıl merak ettiğimse aklımda en son Romantik faciasıyla kalan Sinan Çetin’in gerçekten bir film çekip çekmediği, çektiyse bile bunu görüp göremeyeceğimiz (zira Sinan Çetin filmleri ya yıllar sonra gösterime girmeleri ya da çekilip izlenememeleri ile şöhret buldu son dönemlerde) ve görsek acaba neye benzeyeceğiydi. Bir zaman sonra Kâğıt’ın Altın Portakal için yarışan filmler arasında olduğunu öğrendik ve nihayet –olaylı!- Altın Portakal Film Festivali’nde Kâğıt’ı izlemek nasip oldu.

Böylece jeneriğinden itibaren ilk başlarda hayli yenilikçi bir dil ve üslupla karşılaşınca neredeyse Sinan Çetin’in yönettiğinden şüphelendim filmi. Baştanbaşa üzeri yazılı kâğıtlarla kaplanmış dört duvar arasına, demir merdivenle inen iki kişi; genç hademe ve meşhur Müzeyyen hanımımız. Müzeyyen hanım, bir süre bu gencin mekânında kalmak zorunda ve genç adam, Müzeyyen hanımı yerleştirdikten sonra hemen döneceğini söyleyip çıkıyor. Geri döndüğünde üzerindeki kıyafetin bir takım elbiseyle değiştiğini, başına bir fötr şapka taktığını ve köylü aksanının da birden düzeldiğini Müzeyyen hanım da bizimle birlikte bir anda fark ediyor. Ve ardından, sözünü ettiğimiz o diyalog gerçekleşiyor. Müzeyyen hanım bildiklerinden, hayatından, kararlarından gayet emin; kanunlar uygulanacak, her şey kuralına uygun işleyecek; “insan”, “inisiyatif”, “akıl yürütme” gibi kavramların, bunların önüne geçmesi söz konusu bile olamaz! Peki ya bütün bunlar insanların hayatını organize edip kolaylaştırmaya değil de zorlaştırmaya hatta mahvetmeye sebep oluyorsa? Müzeyyen hanıma sorsanız durum değişmez tabii; emir demiri keser diyecektir kuvvetle muhtemel ve devletçi yapımıza pek de uygun düşen bu söylem belki çoklarımızı da rahatsız etmeyecektir. Şeyh Edebali’nin “insanı yaşat ki devlet yaşasın” sözünü hatırda tutmak elbette lüks kaçar!

Ve bu noktadan itibaren artık adının Emrah olduğunu öğrendiğimiz genç, Müzeyyen hanımla ilk tanıştıkları zamanı ona da hatırlatmaya çalışır. Emrah ilk sinema filmini çekmeye çalışmaktadır. Emekli gümrük muhafaza müdürü olan babası Mehdi Bey, oğlunun eczacı olacağına inanıyordur. Arkadaşları ve annesi Şahane Hanım’ın da desteğiyle yapımcılardan para bulan Emrah’ın karşısına önce çakal yapımcılar, sonra da bürokratik çarklar çıkar. Hayalleriyle Emrah arasında, sansür kurulu başkanı Müzeyyen hanımdan alacağı son bir imza kalmıştır. Ama Müzeyyen hanımı ikna etmek o kadar da kolay değildir.

Müzeyyen hanımın kör inadının nasıl felaketlere yol açtığı, film boyunca bir flashback’le anlatılıyor. Ama bu flashback’in, başta ve finaldeki mekân, ışık, teknikle aynı tonda ilerlemesinin bir dikkat dağınıklığına yol açtığını da söylemek gerek. Uzun zamandır yapımcılık, programcılık ve reklamcılığa ziyadesiyle vakit ayıran Sinan Çetin’in, sinema filmine yoğunlaşmada zorluk yaşadığı da gayet net anlaşılıyor; üstelik bizzat kendi hikâyesi olmasına rağmen. Kâğıt, merkeze oturttuğu ve bu ülke için de çok temel olan bir derdi enine boyuna ele almak yerine sorunun birkaç fiyakalı cümleyle hesabını kolayca görebilmeyi ümit etmiş bir film maalesef. Oysa yalnızca “kâğıt yarası” üzerine bile biraz daha gitse çok daha fazla şey yapabileceği kesinmiş…

Kâğıt
Yönetmen: Sinan Çetin
Oyuncular: Öner Erkan, Asuman Dabak, Ahmet Mekin, Ayşen Gruda
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın