Kültür Sanat

Kültür Sanat

Enes ÖZEL • 56. Sayı / KÜLTÜR SANAT

Sarkis “site”siyle İstanbul’da

İstanbul Modern, yeni sergisi “Site” ile çağdaş sanatın önde gelen isimlerinden Sarkis’in Türkiye’deki en kapsamlı sergisini sunuyor. “Site”de Sarkis, 50 yıllık sanat hayatının tüm evrelerini yeniden yorumluyor.

Küratörlüğünü Levent Çalıkoğlu’nun üstlendiği, 11 Eylül 2009’da açılan ve 10 Ocak 2010 tarihine dek sürecek olan sergi, müzenin tüm mekânlarını birbirine bağlayacak biçimde tasarlanmış. Sergide Sarkis, 100’den fazla sergisinden çektiği fotoğraflar, Avrupa müze koleksiyonlarından davet ettiği çalışmalar ve yıllardır atölyesinde biriktirdiği objelerden oluşan, geçmişinin izleriyle dolu bir kent kuruyor.

1938 İstanbul doğumlu Sarkis’in tüm sanat disiplinlerini içeren sanatını yakından tanıma olanağı veren “Site” sergisi süresince, İstanbul Modern’de Süreli Sergiler Salonu’nun yanı sıra, Sürekli Sergi Salonu, Fotoğraf Galerisi ve Eğitim Bölümü’nde çeşitli etkinlikler gerçekleşecek. Fotoğraf Galerisi’nde Sarkis’in fotoğrafları sergilenecek, çektiği filmler gösterilecek.

Ayrıca İstanbul Modern Sinema’da Sarkis’in seçtiği filmlerden oluşan bir program sunulacak. İstanbul Modern Sinema, “Site” sergisine paralel olarak, 1-11 Ekim tarihleri arasında “Site Filmleri” isimli bir film programı sunuyor. “Site Filmleri”, Sarkis’in kendi sanatıyla ilişkilendirdiği filmlerden oluşan bir seçki. Programda Federico Fellini’nin Sekiz Buçuk, Jean Marie Straub - Danièle Huillet’nin Anna Magdalena Bach’ın Güncesi ile Musa ve Harun, Sergei Paradjanov’un Narın Rengi, Robert Kramer’in Buz, Andrei Tarkovski’nin Stalker, Amos Gitai’nin Vaat Edilmiş Topraklar ve Zeki Demirkubuz’un Kader isimli filmleri yer alıyor.

Yücel Çakmaklı’yı kaybettik

Milli sinemanın öncü ismi, Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibi yönetmen Yücel Çakmaklı 23 ağustos tarihinde Hakkın rahmetine kavuştu. Çakmaklı bir sinema emekçisi ve dava adamıydı. Ölümüne kadar yol gösterici olma özelliğini korudu.

Yücel Çakmaklı İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü’nden mezun olduktan sonra önce sinema üzerine yazarak ve daha sonra da ünlü yönetmenlere yardımcılık yaparak sinema kariyerine başladı. 1969 yılında Elif Film şirketini kurdu. Bu tarihten itibaren “milli sinema” adı verilen akımın hem beyni hem de öncüsü oldu. Çektiği bütün filmlerde belirgin olan kaygısı yaşadığı yerle irtibat kurabilen bir sinemayı, sinemada yerli bir dil ve yerli bir duyarlığı hayata geçirebilmekti. Bunu yaparken de popüler sinema dilini kullanmaktan vazgeçmedi. O dönemin hâkim sinema dilini dönüştürmek yerine beslenme kaynaklarını dönüştürmeyi tercih etti. Filmlerini millet şuurunda ve Türk milletinin geleneğinde köklendirdi. Yeşilçam melodramlarını yerlileştirmesi, hikâyesini dinî ve milli motiflerle işlemesi kendi kimliğini perdede görmek isteyen, kendini ifade etme arzusundaki insanlar tarafından çabucak benimsendi. Yaptığı dizilerle aynı tavrı televizyonda da devam ettirdi. Bütün bu yaptığı önemli işler o dönem ciddi bir ihtiyaca karşılık gelmekteydi ve bu nedenle bir kuşak üzerindeki belirgin etkisi ondan sonra üretilen filmlerde de, yapılan dizilerde de hatta yazılan romanlarda bile rahatlıkla gözlenebilir.

“Milli sinema” anlayışı doğrultusunda filmler yapan pek çok yönetmeni cesaretlendiren isimdi Yücel Çakmaklı. Sadece yönetmenleri cesaretlendirmekle kalmadı aynı zamanda böyle bir ihtiyaç olduğunu fark ederek ve göstererek İslami sermayenin bu alana yatırım yapmasını da sağladı. Yani Türkiye’nin büyük bir bölümünde kendi milli kimliğine dair bir şuurun oluşmasına ön ayak oldu ve bu şuurun ifade edilebileceği bir mecra olarak sinemayı işaret etti.

Yücel Çakmaklı pek çok önemli filminde edebi eserleri sinemaya uyarlamıştı. Necip Fazıl Kısakürek’in Bir Adam Yaratmak’ını, Tarık Buğra’nın Küçük Ağa’sını, Hekimoğlu İsmail’in Minyeli Abdullah’ını Rasim Özdenören’in Çok Sesli Bir Ölüm’ünü, Şule Yüksel Şenler’in Huzur Sokağı’nı, sinemaya uyarladı ya da tv dizisi haline getirdi. Bunlardan bir kısmı gişede ciddi başarılar elde ederken, bazıları da uluslararası yarışmalarda ödül aldı.

Yücel Çakmaklı bir sinema emekçisi ve dava adamıydı. Ölümüne kadar yol gösterici olma özelliğini korudu. Kendisine Allah’tan rahmet diliyoruz.

11. ULUSLARARASI İSTANBUL BİENALİ
Daha toplumsal, daha politik: “İnsan neyle yaşar?”

WHW küratör kolektifi tarafından “İnsan Neyle Yaşar?” sorusu etrafında kurulan İstanbul Bienali’nin kavramsal çerçevesi çağdaş kapitalizm koşullarında sanatsal uğraşın rolü hakkında bir düşünme denemesine girişmeyi amaçlıyor.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenlenen 11. Uluslararası İstanbul Bienali kapılarını 12 Eylül’de açtı. 8 Kasım’a kadar gezilebilecek Bienal, bu yıl Ivet Curlin, Ana Devic, Nataša Ilic ve Sabina Sabolovic’in kurduğu WHW / What, How & for Whom (Ne, Nasıl ve Kimin İçin) kolektif küratörlüğünde gerçekleşiyor. WHW’nin Bienal imzası daha politik olacağa benziyor.

Bienal, başlığını Bertolt Brecht’in 1928 yılında Elisabeth Hauptmann ve Kurt Weill ile birlikte yazdığı Üç Kuruşluk Opera adlı oyunun ikinci perdesinin kapanış parçası olan “İnsan Neyle Yaşar?” adlı şarkıdan alıyor. WHW tarafından “İnsan Neyle Yaşar?” sorusu etrafında kurulan İstanbul Bienali’nin kavramsal çerçevesi, Brecht’e yeniden keşfedilmesi ve yeni kuşaklara gösterilmesi gereken bir klasik olarak bakmıyor. Brecht’i tekrar gündeme getirerek çağdaş kapitalizm koşullarında sanatsal uğraşın rolü hakkında bir düşünme denemesine girişmeyi, günlük pratikleri, değer sistemlerini ve eylem biçimlerini yeniden değerlendirmeyi amaçlıyor. Bienal kapsamında bu sene 40 ülkeden dünya güncel sanat çevrelerinde tanınan ya da yeni keşfedilen 70 sanatçı ve sanatçı grubunun 141 projesi sergilenecek.

“Ortak Kültürel Miras: Birlik İçinde Çokluk”

16 Eylül-11 Ekim tarihleri arasında ülkemizde ve yurt dışında bulunan el yazması ve nadir eserlerden oluşan uluslararası nitelikli “Birlik İçinde Çokluk” temalı bir sergi düzenleniyor.

Gürol Sözen’in küratörlüğünde düzenlenen “Ortak Kültürel Miras: Birlik İçinde Çokluk” sergisinde, farklı dillerde, farklı etnik ve dinî kimlikler tarafından kaleme alınmış, birlikte ve huzur içinde yaşama örnek teşkil eden yurt içinde ve yurt dışındaki yazma ve nadir eserlerin orijinalleri ve dijital kopyaları teşhir ediliyor.

Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde açılan sergide, Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’si, İbn-i Sina’nın Kanun fit tıb adlı eseri, İncil, Kur’an ve Tevrat’ın en güzel ve eski yazmaları ile İbranice, Grekçe, Latince ve Arapça yazılmış yazma ve nadir eser örneklerine yer veriliyor. Sergi kültür ve sanat etkileşimleri ile oluşturulmuş seçkin minyatür örneklerinden, belki önünden geçerken dikkat etmediğimiz bir cami, medrese veya çeşmenin duvarında birçok medeniyetin mimari ve sanatsal etkileşimini yansıtan kabartmaların fotoğraflarına varıncaya kadar kapsamlı bir seçki sunuyor.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın