Katsayıyı Kaldıran Düzenleme ve Danıştay

Katsayıyı Kaldıran Düzenleme ve Danıştay

Mustafa ŞENTOP • 56. Sayı / DİĞER YAZILAR

Türkiye, uzun bir süredir, hukukun “teferruat” kabul edildiği, ideolojik tutumlar istikametinde kararlar verildiği bir dönemin içinde. Bu sebeple, katsayı konusunu İmam Hatip Liseleri konusu olarak algılayan, İmam Hatip Liseleri lehine olabilecek her türlü düzenlemeyi peşinen iptal etme kararlılığında bulunan bir anlayışla karşı karşıya olduğumuzu da unutmamak gerekir.

YÖK’ün katsayı düzenlemesi bir idari işlem olduğu için, başka bir mahkemenin değil, Danıştay’ın denetimine tabi. Anayasa’da istisna olarak sayılanlar dışında kalan idari işlemlerin tamamı “idari yargı” denetiminden geçirilebilir. Bu sebeple dava açıldığı için, katsayı ile ilgili yeni YÖK düzenlemesi de Danıştay’da incelenecek.

Danıştay bir yüksek idari yargı organı olarak, kanunlarda çizilen çerçeve içinde karar vermek zorunda. Bu sebeple, başka mahkemelerin kararları için geçerli olduğu gibi Danıştay kararları için de sürprizlerle karşılaşmayı beklemek yanlış. Hukuk metinleri esas alındığında verilecek kararı yaklaşık olarak tahmin edebilmek mümkün. Mesela, kamuoyuna yansıyan, konuyla ilgili İstanbul Barosu’nca açılan davada, Baro’nun davacı olup olamayacağı noktası tartışılacak ve Baro olarak konuyla menfaat ilişkisi bulunmadığından davanın reddi düşünülecek. Bu tabii ki başka kişilerin süresi içinde dava açamayacağı anlamına gelmiyor.

Ancak bütün bu düşünceler hukukun esas alındığı zamanlar için geçerli. Türkiye, uzun bir süredir, hukukun “teferruat” kabul edildiği, ideolojik tutumlar istikametinde kararlar verildiği bir dönemin içinde. Bu sebeple, katsayı konusunu İmam Hatip Liseleri konusu olarak algılayan, İmam Hatip Liseleri lehine olabilecek her türlü düzenlemeyi peşinen iptal etme kararlılığında bulunan bir anlayışla karşı karşıya olduğumuzu da unutmamak gerekir. Bu noktada, önceki mahkeme kararlarıyla uyumlu olmak anlamında “istikrar” da önemsenmeyecek. Önceki kararlardan getirilen örnekler pek işe yaramayacak. Bir iptal kararı verilirse, bu karar hukuki bir karar olmayacak; nihayetinde ideolojik bir karar olacak. Zira katsayı konusunda düzenleme yapma yetkisi çok açık bir şekilde YÖK’e verildi. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Üniversiteye Giriş” başlıklı 45. maddesi açıkça “Öğrenciler Devlet Yükseköğretim Kurumlarına, esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilen sınavla girerler” diyor. Yani esasları YÖK belirliyor. Nasıl belirliyor? Bu da kanunda var: “Yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçiminde, adayların ortaöğretim süresindeki başarıları Yükseköğretim Kurulu’nun uygun göreceği şekilde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından geliştirilecek bir yöntemle ek bir puan olarak tespit edilir ve Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavı puanlarına eklenir”. Kanun YÖK’ün “uygun göreceği şekilde” demiş. O halde yeni düzenlemede aslında hukuken bir sorun yok. Ancak Danıştay İmam Hatip Liseleri’nin lehine olacak bir düzenlemeyi, daha önceki benzeri kararlarında görüldüğü şekilde, ideolojik bir yaklaşımla iptal edebilecek.

Ancak, çok önemli bir nokta var burada. Danıştay iptal ederse ne olur? Danıştay, değişiklik getiren bir kuralı iptal ederse, eski kural kendiliğinden geri dönmez; ortaya bir kural boşluğu çıkar. Şöyle söyleyelim, YÖK yeni bir katsayı düzenlemesi getirdi, farz edelim ki Danıştay bunu iptal etti. O zaman, yeni eşit katsayı düzenlemesi ortadan kalkar. Ama eski eşitsiz katsayı düzenlemesi kendiliğinden yürürlüğe girmez; ortada bir katsayı düzenlemesi kalmaz. Ya YÖK yeniden bir düzenleme yapar, o uygulanır; ya da, yeni bir düzenleme yapılmazsa, ortada katsayı kalmaz, her öğrenci katsayı olmaksızın sınav sonucunu elde eder. Böyle bir durumda da, aslında “eşit” bir uygulama ortaya çıkmış olur. Katsayısız, eşit bir uygulama. Danıştay’ın kararı kesinlikle, eski eşitsiz uygulamaya dönüşü sağlamayacak. Anayasa ve kanunlarda idari yargı organlarının ve Danıştay’ın idare olan YÖK’ün yerine geçerek işlem tesis etmesi, yani katsayı belirlemesi yasaktır; buna uygun olmayan Danıştay kararı “hükümsüz” olur. Ayrıca, sorunu daha esaslı bir şekilde çözmek için, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 45. maddesinde değişiklik yapılarak, katsayı uygulaması kanunla eşitliği esas alan bir hale getirilebilir. TBMM bunu yapmalı; yeni üniversiteye giriş sistemini acilen YÖK kanununa eklemeli. O zaman Danıştay’ın bakacağı bir iş kalmaz. Konu kanun değişikliği olduğu için Anayasa Mahkemesi’ne gider. Anayasa Mahkemesi ise bunu iptal edemez. Şimdiye kadar pek çok “hukuk-dışı” kararlarını bilen bir kimse olarak böyle bir değişikliğin, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmeyeceğini düşünüyorum. Burada mahkemenin kullanacağı kriterler bellidir. Anayasa Mahkemesi’nin, pek çok kimse inanamıyor olsa da, belirli sınırları var.

Kısaca konu çözümsüz değil; ama bunun bir süreç olduğunu bilmek gerekiyor. Çözüm sürecini ciddiyetle, samimiyetle ve ısrarla takip etmek ve sürdürmek gerekiyor.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın