Güncel sanatın genç temsilcileri

Güncel sanatın genç temsilcileri

Ahmet TERZİOĞLU • 59. Sayı / KÜLTÜR SANAT

Güncel sanatın genç temsilcileri
Müge Akçakoca, Audrey Bakx, Burak Bedenlier, Petrit Halilaj ve Şükran Mertcan'ın eserlerinin yer aldığı Merhamet Melankolisi adlı sergiyi, merhamet ve özellikle merhametin günümüzdeki varlığı üzerine bir araştırma olarak da tanımlamak mümkün.

Merhamet Melankolisi'nin bir diğer önemli özelliği ise sergilenen işlerin 1976-1980 yılları arasında doğan sanatçılara ait olması. Bu da bize henüz yolda olan sanatçıların ilerleyen yıllarda evrilecekleri yönleri takip edebilme ve bu sanatçıların işlerini ilerleyen yıllarda bir bağlama oturtabilme olanağı sunuyor.

Serginin kataloğunda yer alan ve küratör Mürteza Fidan tarafından kaleme alınan açılış metni her ne kadar bize bu doğrultuda pek bir şey söylemiyorsa da, serginin gündeminde yer alan kavramın merhamet, sorgulanan konunun ise merhametin günümüzdeki varlığı olduğunu söylemek için çok neden var. Paul Virilio'nun her eserinde üzerinde durduğu “yaşam ve hız” mefhumlarının gündelik hayatın temel prensiplerini ve yazılı olmayan kurallarını geri dönülmez biçimde kökten değiştirmesi, zamanla duygularımızı da etki alanı içerisine çekmekten geri kalmıyor. Artık acı, iyelik eki almadığı takdirde kimseyi ilgilendirmiyor. Acı paylaşılamıyor ya da bu doğrultuda herhangi bir hamlede kimse bulunmuyor. Başkalarının acısını seyretmek ise başlı başına bir keyif, bir çeşit televizyon programcılığı ya da reality şov anlayışı haline geliyor. Belki de daha net konuşmak gerek: Artık acıların paylaşılmaktan ziyade pazarlandığı bir çağda yaşıyoruz; olanlar çoktan oldu.

Bu doğrultuda serginin en çok öne çıkan işi Şükran Mertcan'ın Dandy (2009) başlıklı yerleştirmesi. Mertcan, merhametten yoksunlaşmamızı, hem içerik hem de biçem açısından oldukça başarılı bir şekilde ortaya koyuyor. Ansiklopedik bir tavırla uzun bir şeridin üzerine çizilen yılan balıklarına eşlik eden yılan balığı pişirme ve hayvan doldurma yöntemlerine dair malumatların hemen altında bir video gösterisi biteviye devam ediyor. Bir yılan balığının pişirilişine tanık oluyoruz bu video vasıtasıyla. En az yukarıdaki şerit kadar ruhsuz olan bu video, yaşam tarzı programlarında yemek tarifi yapan şefleri anıştırıyor. Gözümüzün önündeki ıstırap, video ile stilize, hemen yukarıdaki şeritteki metin ve çizimlerle ise ansiklopedik bir tavırla ruhsuz biçimde bize sunuluyor. Merhamet duyabiliyor muyuz? Hâlâ acıyı paylaşabiliyor muyuz? Melankoli bu noktada devreye giriyor: Yitirilenin ardında yaşanan acının bir uzantısı ya da türü olarak da görülebilir melankoli. Öyleyse Dandy için yitip giden merhamet duygumuzun ardından yakılan bir ağıt dersek, yanılmış mı oluruz?

5 Aralık 2009'da açılan sergi, 5 Şubat 2010'a kadar Siemens Sanat'ta görülebilir. 10.00-19.00 saatleri arasında her gün ziyaret edilebilecek olan sergi, ücretsiz.

İstanbul’dan “çağdaş sanat” geçti
Bu yıl dördüncüsü gerçekleşen Comtemporary İstanbul sanat fuarı 3-6 Aralık tarihleri arasında Lütfü Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda sanatseverlerle buluştu. 307 sanatçı ve 73 galerinin katıldığı bu yılki sergiyi 52 bin kişi ziyaret etti. Fuarın sponsorluğunu bu yıl da Akbank Private Banking üstlendi.

“Contemporary İstanbul”da, bu yıldan itibaren her yıl yeni ülkelerin katılımıyla tekrarlanması tasarlanan “Yeni Ufuklar/New Horizons” bölümününün ilk konuğu ise çağdaş Suriye sanatı oldu. Bu bölümde Mustafa Ali, Ghazwan Allaf, Hasko Hasko, Ahmad Moualla gibi Suriyeli sanatçıların çalışmaları sergilendi. Ayrıca fuara bu yıl ilk kez Kiev, Dubai ve Mont Real’den gelen galeriler de katıldı. Berlin ve İstanbul'un “kardeş şehir” olmalarının 20. yılı anısına, Alman galerileri ve koleksiyonerlerinin de katılımıyla özel etkinliklerin düzenlendiği bu yılki fuarda Mehmet Güleryüz, Bedri Baykam, Burhan Doğançay ve Balkan Naci İslimyeli gibi Türk çağdaş sanatının öne çıkan isimlerine ait çalışmalar da sanatseverlerin ilgisine sunuldu. Bu yılın diğer önemli etkinliği olan Bienal’deki gibi “Contemporary İstanbul” fuarında da çocuklar uzmanlar eşliğinde sergilenen eserler hakkında bilgi aldılar ve çağdaş sanatı tartıştılar.

“Contemporary İstanbul” fuarında sanatçıların malzeme çeşitliliği dikkat çekti. Çağdaş sanatla uğraşan sanatçıların resim, heykel gibi klasik malzemelerden ziyade fotoğraf, enstalasyon, video art ve dijital sanatı tercih ettikleri, dahası türlerarası geçişlere ağırlık verdikleri görüldü. Kendi öznellikleriyle sanatsal işlerini iç içe geçiren sanatçıların ağırlıkta olduğu fuarda sanatçıların kişisel, kültürel gelenekleri, “küresel” sanatın çokkültürlü liberal çerçevesine yakıştığı oranda ortaya çıkarken katılan işlerin popüler sanatla dirsek teması “estetik nesne-ticari nesne” tartışmalarını gündeme getirdi. Ancak fuara sanatseverler kadar yatırımcıların da ilgi göstermesi tartışmada hangi tarafın kazandığını şüpheye bırakmayacak şekilde gösterir gibiydi. – Celil Civan

Edebiyatta hasat mevsimi
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) İstanbul Şubesi işbirliğiyle düzenlenen, “1. İstanbul Edebiyat Festivali”, 7-13 Aralık 2009 tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Festivalin ilk gününde “Yorulmayan Savaşçı: Kemal Tahir"” başlıklı serginin açılışı gerçekleştirildi. Serginin ziyaretçileri Türk edebiyatının en önemli yazar ve fikir adamlarından olan Kemal Tahir'e ait özel eşyaları, romanlarını yazarken tuttuğu notları, dostları ile olan fotoğraf karelerini ve çok az bilinen 12 dakikalık bir görüntü kaydını izleme fırsatı buldular.

Festival kapsamında ayrıca çağdaş yazınımızın önemli yazarlarının katılımıyla şiir, roman, deneme ve hikâye atölyeleri gerçekleştirildi.

Festivalin “Mürekkebi Kurumadan Elinizde” bölümü, festivalin güncelle arasındaki bağın kuvveti ve festivalin önümüzdeki yıllarda güncelle arasında kuracağı bağ hakkında da önemli bir fikir sundu. Edebiyat dünyasına yakın zamanda merhaba diyen yeni kitapların taze yazarları ile okuru bir araya getiren bu bölüm kapsamında Murat Menteş, yayınlanmasıyla büyük ilgi toplayan Korkma Ben Varım adlı romanıyla 8 aralık Salı günü, Ömer Faruk Dönmez Bir Kitap Bir Balta adlı çalışmasıyla 10 Aralık Perşembe günü okurlarıyla bir araya geldiler.

Festivalde, “Kültürler Arası Bir Köprü Olarak Çeviri” başlıklı etkinlikte, ilahiyattan felsefeye, ekonomiden siyasete pek çok seçkin düşünürün onlarca eserini Türkçe'ye kazandıran çeviri ustalarından Ahmet Aydoğan, 7 Aralık'ta, ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan çeviriyi merkezine koyan ve dil, kültür ve edebiyat ekseninde çeviri ve çevirmenlik üzerine tecrübelerini dinleyicilere aktardığı bir konuşma yaptı.

11 Aralık Cuma akşamı 1. İstanbul Edebiyat Festivali’nde Edebiyat Mevsimi Büyük Ödülleri de sahiplerini buldu. Şiir Büyük Ödülü Ahmet Oktay'a, Roman Büyük Ödülü Hasan Ali Toptaş'a, Deneme Büyük Ödülü Ahmet Turan Alkan'a, Hikâye Büyük Ödülü ise Mustafa Kutlu'ya verildi.

Kendisine merkez olarak İstanbul'u belirleyen, ancak Türk edebiyatını her yönüyle ele alma iddasında olan festivalin bundan sonra her yıl düzenlenerek gelenekselleştirilmesi planlanıyor.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın