Şikayetini Rabbi’ne ulaştırdı havle binti sa’lebe

Şikayetini Rabbi’ne ulaştırdı havle binti sa’lebe (r.a)

Mayıs 2007 20.SAYI

Sa’lebe b. Assam’ın kızı olan Havle (r.a) Medine’nin Hazrec kabilesine mensuptur. Hicretten önce Müslüman olan bu kutlu hanım aynı zamanda hicretten sonra Efendimiz’e (s.a.v) biat eden sahabiler arasındadır. Efendimiz’in (s.a.v) hizmetinde bulunma şerefine de nail olan Havle sıkıntısını Rabbi’ne ulaştıran hanım olarak bilinir. Zira Eşi Evs ile aralarında geçen zıhar meselesini Rasulullah’a (s.a.v) soran bu mübarek annemize cevap bizzat Allah Teala’dan gelmiştir.

Havle, yaşı bir hayli fazla olan ve fevri çıkışlarıyla bilinen eşi Evs ile bir tartışma yaşar. Tartışma esnasında yaşının da etkisiyle sinirlerine hakim olamayan Evs, hanımına cahiliye döneminden kalma “Sen bana anamın sırtı gibi haramsın” sözünü söyler. Bu ifade cahiliye dönemi Arapları arasında eşleri birbirine haram kılan bir söz olarak kabul edilir. Bunun üzerine Havle kocasına, çok büyük bir laf ettiğini ve sonunun nereye varacağını bilmediğini söyler. Evs ise bir anlık öfkeyle söylediği bu sözden çoktan pişman olmuştur. Zira ağızdan çıkan sözün neredeyse geri dönüşü yoktur.

Eşinin yaşlılığı nedeniyle ne yaptığının farkında olmadığını bilen Havle, “Sen boşanmaktan bahsetmedin. Bu söz aramızda ancak haramlığı ifade eder. Sen Rasulullah’a git ve yaptığını ona sor” diyerek durumdan ümidini kesmez. Evs ise bunu Rasul-i Ekrem’den sormaya utandığını belirterek onun danışmasını ister. Eşinin Rasullah ile konuşamayacağını anlayan Havle sorumluluğu üzerine alıp, doğru Efendimiz’in evine gider ve huzuruna girerek söze başlar; “Ey Allah’ın Rasulü, bildiğiniz gibi kocam Evs çocuklarımın babası, amcamın oğlu ve en sevdiğim kişidir. Aşırı yaşlılıktan dolayı kudretinin kalmadığını da biliyorsunuz. Bir kelime söyledi ki çok ağır! Zatınıza kitap indiren Rabbim’e andolsun ki o boşanmaktan bahsetmedi. ‘Sen bana anamın sırtı gibisin’ dedi” sözleriyle halini arz eder. Onunla boşanması durumunda hayatının çok zor olacağını dile getirir. Nikahlarının bozulmadığı yönünde bir işaret bekler Efendimiz’den.

“Allah, kendisine şikayette bulunan kadının sözünü işitmiştir”

Havle’nin sözlerini işiten Efendimiz konuyla ilgili Allah’tan gelmiş bir hüküm olmadığı için aralarındaki nikahın bozulduğunu söyler. Efendimiz’den olumlu yanıt alamayan Havle ısrar eder; eşi olmadan çocuklarıyla bir başına hayata tutunamayacağını anlatır. Ancak yine de Efendimiz’den beklediği cevabı alamaz; zira cahiliye devrine ait olan zıhar meselesiyle ilgili Allah’ın herhangi bir emri yoktur. Başta Efendimiz ve ailesi olmak üzere orada bulunan herkes onun haline çok üzülür. Derdine derman bulamayan Havle yine ümidini kesmez ve mahzun bir kalple şöyle dua etmeye başlar: “Allahım acımın şiddetini ve onun ayrılığından duyduğum meşakkati sana şikayet ediyorum. Allahım Peygamber’inin diliyle bize kurtuluş hükmü olacak bir beyan indir.” Hz. Aişe annemiz ile gözyaşları içerisinde bu şekilde dua ederken birden Peygamberimiz’in yüzünde vahiy alametleri görülmeye başlar. Hz. Aişe, Havle’ye “Vahiy geliyor. O da olsa olsa senin hakkındadır” der. Aişe annemizin sözleriyle yüreğine su serpilen Havle “Allahım hayırlı olanı lütfet. Zira ben Peygamber’inden ancak hayrı isterim” diye duasına devam eder.

Vahyin kesilmesinin ardından Efendimiz, Havle’ye gülümseyerek “Allah senin ve onun hakkında ayet indirdi” buyurur. Ardından Mücadele suresinin “Allah, kocası hakkında seninle tartışan ve Allah’a şikayette bulunan kadının sözünü işitmiştir. Allah, sizin sürdürdüğünüz konuşmayı (zaten) işitmekteydi. Şüphesiz Allah hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir. İçinizden kadınlarına zıhar yapanlar bilsinler ki, o kadınlar onların anaları değildir. Onların anaları ancak kendilerini doğuran kadınlardır. Şüphesiz onlar (zıhar yaparlarken) hoş karşılanmayan ve yalan bir söz söylüyorlar. Şüphesiz Allah çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır…” ayetlerini okur.

“Eğer Havle olmasaydı ben helak olmuştum”

Mücadele suresinin ilk dört ayetini okuyan Efendimiz, Havle’ye Allah’ın emri üzere kocasının bir köle azad etmesi gerektiğini söyler. Havle ise kocasının tek bir kölesi bile olmadığını belirtir. Ardından Peygamberimiz peş peşe iki ay oruç tutmasını emreder. Havle buna da güç yetiremeyeceğini söyler. Zira yaşlı olan Evs’in bedeni çok zayıftır. Bu durumda Efendimiz altmış yoksulu doyurmasını buyurur. Havle bunun da mümkün olmadığını, kocasının günde ancak bir kez karnını doyurabildiğini anlatır. Bunun üzerine Efendimiz, kocasının gidip, Ümmü Münzer b. Kays’den yeterli miktarda hurma almasını ve onu altmış yoksula sadaka olarak dağıtmasını söyler. Havle doğruca evine gider ve kocasına olanları anlatır. Evs, Peygamberimiz’in emrettiği şekilde hurmaları altmış yoksula dağıtır. Eşinin gayretiyle büyük bir sıkıntıdan kurtulan Evs sık sık “Eğer Havle olmasaydı ben helak olmuştum” diyerek hanımına karşı duyduğu şükran hislerini ifade eder.

Hz. Ömer halife olduğu sırada yanında bazı kimselerle yolda giderken Havle ile karşılaşır. Onunla konuşmak için yolda bir hayli eğlenir. Yanındakilerden biri yaşlı bir kadın için bu kadar adamı yol ortasında beklettiğini söyleyerek bu davranışından dolayı Hz. Ömer’e tepkisini dile getirir. Ömer ise “Sen bu hanımın kim olduğunu biliyor musun? O öyle bir kimsedir ki şikayetini Cenabı Hakk’a duyurmuştur. Azim olan Allah’a yemin ederim ki o, akşama kadar durup benimle konuşmuş olsaydı namazdan başka bir sebeple kendisini bırakıp gitmezdim. Namazı eda ettikten sonra yine onun yanına dönerdim” diyerek Havle’ye olan hürmetini dile getirmiştir.

Serap TIĞ
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın