Resulullah’ın Annelerini Anlatan Kitap

Resulullah’ın Annelerini Anlatan Kitap

Temmuz 2008 34.SAYI

Dergimizin okuyucularına hediye ettiği “Resûllah’ın Anneleri” kitabının yazarı H. Ahmet Özdemir kitabı hakkında “Yazım işleminin bittiği gün Mevlid kandiliydi ve işte ben bunu planlamamıştım. Planlamadığım halde kitabın ikmalinin Hz. Peygamber’in (s.a.v) veladet gününe denk gelmesinden de ayrıca mutlu oldum.” diyor.

Son kitabınız “Resulullah’ın Anneleri”ni konuşmak istiyoruz. Bize biraz kitaptan söz eder misiniz? Bu kitabı hazırlamakla neyi hedeflediniz?

Bir kişinin kitabından söz etmesi zevkli fakat aynı anda zor bir mesele. Dolayısıyla bu sorunuzu cevaplamaya çalışırken öncelikle çelişik duygular yaşadığımı söyleyebilirim. Biraz kıvanç ama sanki daha çok mahcubiyet… Söz konusu mahcubiyet, pişmanlıkla karışık bir his değil elbette. Kitabın ismi hedefini yansıtıyor zannediyorum. Gerçi eserimizin ana başlığı “Hz. Peygamber’in (s.a.v) kaç annesi vardı?” sorusunu akla getiriyor. Elbette Allah Resulü’nün de bir annesi vardı. Fakat dönemin adet ve uygulaması gereği, Amine’nin bebeğini doğumdan hemen birkaç gün sonra süt anneler emzirmeye başlamıştır. Efendimiz’in bir dadısı da vardı ve onu anne yerine koymuştu. Sekiz yaşından yirmi beş yaşına kadar kaldığı evin hanımı da onun anne yerine koyduğu ikinci hanımdı. Dolayısıyla annesini, süt annelerini ve anne yerine koyduğu hanımları anlatma çabasının ürünü olan esere Resulullah’ın Anneleri ismini vermeyi uygun gördük.

Efendimiz’in soyuna da değiniyorsunuz...

Evet. Çünkü Resulullah’ın (s.a.v) anneleri anlatılırken dedelerinden bazılarının, babasının ve büyükannelerinin hayatına değinmeden geçmek olmazdı. Kısmen değinildi. Sonra doğumuna, bebekliğine, çocukluğuna ve hayatının değişik safhalarında annesiyle, süt anneleriyle ve anne yerine koyduğu hanımlarla ilişkilerine belli bir plan kapsamında yer verildi.

Resulullahın anneleri, bu şekilde, pek örneği olmayan bir çalışma. Neden böyle bir kitaba gerek gördünüz? Bu konudaki motivasyonunuz neydi?

Hz. Peygamber’in (s.a.v) annelerinin daha önce Türkçe bir iki eserde dağınık biçimde işlenmeye çalışıldığını, mesela bir çalışmada biraz hikâyemsi bir üslupla, küçük hacimli bir kitapta annesi Amine’nin, başka bir çalışmada da annesiyle birlikte daha başka hanımların konu edinildiğini belirledim. Kitabın neşrine hazırlandığımız sırada görme fırsatı bulduğum bir akademik çalışmanın konuyu makale boyutlarında ele aldığına muttali ve memnun oldum. Dolayısıyla hem onun bebeklik, çocukluk, gençlik dönemi yaşantısına belli sınırlar içinde değinmeyi, hem de etrafında bulunan, kendisine “annelik” yapmış olan hanımları, ortamı ve aile üyelerini tanıtmayı hedef edindim.

Kitap akademik bir çalışma değil ama çok sayıda ciddi kaynaktan istifade edilmiş. Bu kadar delile ve bu kadar detaya gerçekten gerek var mıydı? Farklı bir şey mi yapmak istediniz?

Allah Resulü’nün (s.a.v) hayatında yer alan bu hanımları tanıtmayı ve bu sayede onun yaşantısına bir de bu açıdan bakmayı denemek istedim. Hiç olmazsa siyer, tarih, tabakat, hasais, ensab… vd. İslâmi kaynaklarda dağınık halde bulunan malzemeyi toparlamaya ve belli bir disiplin içinde sıralamaya çalıştım.

Ayrıca siz de yakından biliyorsunuz, günümüzde insanlar, söylenenlerin ispatlamasına önem veriyor, delillerini görmek istiyorlar. Yayıncılar benden dipnotları terk etmemi, aşina olmayanlara güç gelen bilimsel metotlardan olabildiğince bağımsız, kolay anlaşılır, ortalama okur kitlesinin gönüllerine hitap edecek bir usul takip etmemi istemişlerdi. Mümkün mertebe bu ilkeyi gözeterek çalıştığımı sanıyorum. Fakat sorunuzdan sanki bunu tam başaramamışım gibi bir izlenim edindim. Biz belli disiplinlere tabi kimseleriz ve insan aldığı disiplinden kolay vazgeçemiyor. Dolayısıyla yer yer akademisyenlik damarım depreşmiş olabilir. Bunu bir noktaya kadar makul karşılamak gerektiği kanaatindeyim. Belki bunda Allah Resulü’nün (s.a.v.) peygamberlik öncesi hayatıyla alakalı malumatın, sonrasına ait bilgilerle kıyaslandığında cılız, hatta yetersiz kaldığına dair iddiaların tutarsızlığına dikkat çekme gayretinin de etkisi olmuştur.

Bu kitabın, Peygamberimiz’le veya anne mefhumuyla ilgili nasıl bir etki yapmasını bekliyorsunuz?

Kitabın Peygamberimiz’le ve anne mefhumuyla ilgili çok olumlu etkileri olacağına inanıyorum. Çünkü onun hayatının her safhası bağlıları için örnek alınacak tavır ve davranışlarla doludur kanaatindeyim. Allah Resulü’nün (s.a.v) kendisini dünyaya getiren annesi başta olmak üzere çok değerli, üstün meziyet ve hasletlere sahip, müşfik ve merhametli, kelimenin tam anlamıyla “hanımefendi” annelerin nezdinde büyüdüğünü ve yaşadığını söyleyebiliriz. Bu hanımlar hayatının her safhasında onun yanında olmuşlardır. O da onlara bir evlada yakışır biçimde karşılık vermiş, anne-evlat ilişkisinin en güzel misallerini inananlara ve bağlılarına miras bırakmıştır.

Ben elimden gelen gayreti gösterdim. Yine de hatadan ârî ve salim bir çalışma ortaya koyduğumu iddia edemem. Onun için tespit edilen yanlışlıkların, teklif ve tenkitlerin ve tarafıma iletilmesinden memnuniyet duyacağımın bilinmesini isterim.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın