Fatıma bint-i kays (r.a)

Halifelik müzakereleri onun evinde yapıldı; fatıma bint-i kays (r.a)

Ekim 2007 25.SAYI

İslam diniyle şereflenen hanımlar kurumuş toprakta yeşeren birer çiçek gibi yeşermişlerdi. Her birinin misk kokusu kendi çağlarını sardığı gibi bize kadar ulaşmıştır. Saadet devrinin hanımları, bütün İslam alemince örnek alınacağı hayırlı işlere vesile olmuşlardır. Kimi zaman bir anne, kimi zaman savaşlarda yaralılara hizmet eden bir hemşire, bazen de düşmanla savaşan bir asker olarak…

Asr-ı saadetin gülistanında yetişen örnek bir hanım; Fatıma bint-i Kays. Medine’ye hicret eden ilk muhacir hanım olma bahtiyarlığına eriştiği gibi Hz. Ömer’in (r.a) şehadetinden sonra İslam şûrası evinde toplanmıştır. Hicretten önce Müslüman olma nimetine kavuşmuştur. Babası Kays Fihroğullarından, annesi Ümmeyye bint-i Rebia ise Kinaneoğullarındandır. Kûfe emirlerinden Dahhak İbn-i Kays’ın ablasıdır.

İlk boşanan kadın olduğu için İslam fıkhında nafaka gibi boşanmayla ilgili konularda onun örneği esas alınmış ve bu örneğe göre hüküm verilmiştir. Fatıma bint-i Kays’ın kocası Ebu Amr b. Mugire, Hz. Ali ile birlikte çıktığı Yemen seyahati sırasında onu boşar. Boşanma haberiyle birlikte Fatıma bint-i Kays’a bir miktar da yiyecek gönderir. Fakat o, kocasının gönderdiği yiyeceği kabul etmez. Evinde oturmak istediğini belirtir ve aynı zamanda kendisine nafaka bağlanmasını da talep eder. Kocasının ailesi onun bu isteğini kabul etmez. Bunun üzerine Fatıma (r.a) meseleyi Efendimiz’e (s.a.v) bildirir. Efendimiz onu dinledikten sonra boşanmış bir kadının kocasından nafaka almaya ve onun evinde oturmaya hakkı olmadığını bildirir. Ona iddetini geçirmesi için Ümmü Şerik’in (r.a) evinde kalmasını tavsiye eder. Ancak Ümmü Şerik’in ziyaretçilerinin çok olması nedeniyle örtünmede zorluk çekebileceğini düşünen Efendimiz (s.a.v) şöyle demiştir: “İddet süresince, amcanın oğlu İbn Ümmi Mektüm’un evinde ikamet et. Çünkü o âmâ olduğu için seni görmez.”

Efendimiz’in önerdiği kişiyle evlenir

Fatıma bint-i Kays, böylece iddeti bitene kadar Allah Rasulü’nün talimatıyla Ümmi Mektüm’un evinde kalır. Allah Rasulü’ne olan muhabbeti ve bağlığı öyle büyüktür ki o ne derse yapmakta bir an bile tereddüt etmez. Her işinde ona danışır, onun razı olmayacağı bir işi yapmaktan sakınır. İddet müddeti biter bitmez kendisine gelen evlilik tekliflerini de Allah Rasulü’ne danışır. İzdivacıyla ilgili yaşadığı olayı şu şekilde aktarır: “Peygamberimiz’e (s.a.v) geldim ve ‘Ebu Cehm ve Muaviye İbni Ebu Süfyan beni istiyorlar ne buyurursunuz?’ dedim.” Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v); Muâviye’nin çok fakir, Ebu Süfyan Cehm’in ise sert mizaçlı biri olduğunu söyler.

Allah Rasulü o şahıslar hakkında düşüncelerini belirttikten sonra Üsame İbn-i Zeyd ile evlenmesini tavsiye eder. Üsame İbn-i Zeyd, Rasulullah’ın (s.a.v) azatlı kölesi Zeyd b. Harise’nin oğludur. Efendimiz onu; “Şüphesiz Üsame b. Zeyd bana, insanların en sevimlisidir” diye övmüştür. Ancak Üsame’nin çok genç oluşu Fatıma ibn-i Kays’ı düşündürür. Efendimiz (s.a.v) onun durgunluğundan tedirginliğini anlar ve ikinci kez Üsame ile evlenmesini tavsiye eder. O da artık hiçbir tereddüde kapılmadan kabul eder. Evlendikten sonra eşi Üsame’nin olgunluğunu överek memnuniyetini ifade etmiştir.

Ashab-ı Kiramın Allah Rasulü’nden aldığı bu güzel ahlakla gösterdikleri teslimiyet, muhabbet ve olgunlukları, onları bizzat Rasulullah’ın övgüsüne mahzar kılmıştır. Efendimiz, ashabını gökteki yıldızlara benzetirken en hayırlı devir diye saadet asrını işaret eder. Böylece onlar kıyamete kadar bütün ümmete örnek olma güzelliğine erişirler.
Fatıma bint-i Kays’ın bir başka önemli özelliği de Hz. Ömer’in (r.a) şehadetinden sonra halifelik müzakerelerinin yapılması için evinin kapılarını şûra toplantısına açmasıdır. Onun İslami konulardaki hassasiyeti, sır saklamasını bilmesi ve Rasulullah’a (s.a.v) olan bağlılığı nedeniyle evi şûra meclisine mekan olmuştur. Halife seçimi, çok hassas bir konu olduğundan fitneye sebep olacak en küçük bir işaretten sakınıldığı için güvenilir bir ev sahibi olarak da o görülmüştür.

Fatıma bint-i Kays (r.a), aynı zamanda Rasul-i Ekrem Efendimiz’den (s.a.v) otuz dört hadis-i şerif nakletmiştir. Bunlardan bir kaçı Kütüb-i Sitte’de yer almıştır. Kendisinden hadis rivayet edenler arasında Şa’bi, Kasım b. Muhammed B. Ebu Bekir, Urve bin Zübeyr gibi meşhur muhaddisler bulunur. Hz Aişe ve Ümmi Seleme de ondan hadis rivayet etmiştir.

İslam’a büyük hizmetleri bulunan bu bahtiyar hanım ömrünün son demlerinde Kûfe valisi olan kardeşi Dahhak İbn-i Kays’ın yanına gider. Miladi 674 yılında vefat eder.

Zemzem YÜKSEL
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın