İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

22 Eylül 2009, 12:53:58

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

« : 22 Eylül 2009, 12:53:58 »

Islam dinini temel kaynakları:ünite :11

- hz. Peygamberin sözleri tutum ve davranışları anlamında sünnet ve hadis kuranın birinci dereceden anlam ve yorumu olarak kabul edilir.

- - hz. ömerin hadis yazımını yasaklamasında gözettiği hikmet; dirayetsiz bir rivayet kargaşasının yaşanması korkusudur.

- ** hadis ilimleri içinde ::

--1- garibul hadis ilmi : Hadis metinlerinde geçen garip kelimeleri semantik tahlile tabi tutar

--2- esbabı vürudil hadis ilmi : Hadislerin vürud sebeplerini araştırır.

--3- muhteliful hadis ilmi : Aralarında çelişki görülen hadisleri cem ve telif ile uğraşır.

--4- fıkhül hadis ilmi : Hadislerden hüküm çıkarmayı- istinbatı konu edinir.

*** usuli fıkıh : **** islami ilimler içinde dört ayrı ilmin ( dil mantık kelam fıkıh ) esas ve ilkelirini bir araya toplayan gerek bilgi felsefesi bakımından gerekse anlama ve yorumlama yöntemi bakımından bağımsız ve kısmen de olsa olgunlaşmış bir metodoloji- yöntembilim geliştirebilen tek disiplin- bilim dalı olarak kabul edilmiştir.

* usuli fıkhın hadislere tatbikini zorlaştıran hususlar :

1- anlama yönteminin ( istinbat metodu ) büyük ölçüde lafzi delalet yolları üzerine bina edilmesi.

2- diğer unsurlara başvurmakla birlikte dil unsurunu ön planda tutması.

3- kanun yorumlama yöntemlerinden “ lafzi yorumlamaya” öncelik vermesidir.

** sünnet ve hadisi doğru anlamanın temel esas ve ilkeleri
1- anlayan ( insan ) ile ilgili esaslar.

2- anlatan ( hz. Peygamber ) ve üslubu ile ilgiliesaslar

3- anlatılan ( hadis ve sünnet ) ile ilgili esaslar.

--* anlayan – insan açısından anlamaya etki eden etkenler :

1-anlayanın sünnet ve hadisi anlamaya girişmeden önce zihninde ve bilincinde var olan şeyler.

2- anlayanın anlamaya girişmeden önce güttüğü gaye ve maksat

3- anlayanın kültür birikimi ve bilgi dağarcığı

4- anlayanın dünya görüşü düşünce yapısı ve değer yargıları

5- anlayanın içinde yaşadığı çağ ve bu çağıın dayatmaları

6- anlayının deneyimleri bireysel ve toplumsal yaşantısı tarihsel ve toplumsal şartlar.

**-- * hz. Peygamberin üslubu ve anlatım tarzı :

1- dolaylı anlatım

2- dolaysız anlatım.

* dolaysız anlatım = sözü dolaştırmadan ifade edilecek hakikatın açık ve yalın bir şekilde bildirilmesidir.

- dolaysız anlatım; en çok hz. Peygamberin açık emir ve yasaklarında geçmiş gelecek ve mevcut durum ile ilgili öğretici ve bilgilendirici haberlerinde hutbelerinde yazışmalarında v e vasiyetlerinde görülmektedir.

- hadislerde hüküm bildiren önermeler daha çok bu yolla ifade edilmiştir. Inanç ibadet ve toplumsal kurallar hususunda daha çok bu yola başvurulmuştur.

- fakihler arasında en çok kullanılan hadisler dolaysız anlatım ile nakledilen hadislerdir.

- dolaysız anlatımın en çok kufllanıldığı hutbeler; kısa öz ve veciz ifadelere sahiptir.

* hz. Peygamberin vasiyetleri iki kısma ayrılır.

1- şahıslara yönelik ( özel veya genel ) vasiyetleri.

2- herhangi bir konuda yaptığı genel tavsiyeler

- hz. Peygamberin ibni abbas ve muaz bin cebele yaptığı vasiyetler dolaysız anlatımın güzel örnekleridir.

Islam dininin temel kavramları:ünite:11devam

-dolaylı anlatım: Bir hakikatı ifade edebilmek için açık veya yalın ifadeler yerine onu anlaşılır kılmak veya insanın zihnine ve hayatına katmak için başvurulan anlatım tarzı dolaylı anlatımdır.

- dolaylı anlatımlar :

1- edebi tasvirler

2- teşbih

3- mecaz

4- istiare

5- kinaye

6- meseller

7- kıssalar

* hz. Peygamberin anlatım tarzı olarak en fazla başvurduğu üslup; edebi tasvirlerdir. Onun kullandığı edebi tasvirler iki kısma ayrılır..:

1- gayb alemi ile ilgili maddi ve manevi tasvirler: Kıyamet cennet cehennem melek şeytan vb.

2- şehadet alemi ile ilgili maddi ve manevi tasvirler.: Abdest namaz oruçhaczekat vb.

- hz. Peygamber; niteleme tasvirleri ile birlikte mukayeselerle de anlatmak istediklerini ifade etmiştir.(et tasvir bil muvazene)

- dolaylı anlatımın en önemli üslubu ; teşbih istiare ve mecazdır.

- mecaz : Dinsel sınırlar içinde kalınarak yapılan bir dolaylı anlatım tarzıdır.

- mecaz : Cümlenin sözlük- hakiki anlamına dayanmayan yorumlarına mecaz denir. Mecaz geçiş demektir.

- mecaz ; bir sözün temel anlamı ile alınmasını imkansız kılan bir engelden dolayı başka bir anlamda anlaşılmasına mecaz adı verilir.

- hakikat ise bir kelimenin vaaz edildiği anlamdır.

- kinaye : Belli bir kelimenin hem temel anlamını ( yani sözcügün ilk vaaz olunduğu nesnel karşılığı ) hem de mecazi anlamını karşılayacak şekilde kullanılmasıdır.

- kıssalar :

1- gerek rüyada gerekse uyanıkken hz. Peygamberin yaşadığı tecrübelerdir. Vahyin başlangicı ve miraç ile ilgili kıssalar. Bunların sayısı onbeşi geçmez.

2- gaybi kıssalar :

A: Geçmişte yaşanan tarihi kıssalar

b: Gelecekte meydana gelecek büyük hadiseler.

3- temsili kıssalar : Dolaylı anlatım tarzıdır.

* meseller : Bir hakikatı anlatmak için başvurulan bir açıklama tarzıdır. Kuranda kırküç yerde mesellere başvurulduğu bilinmektedir.

**** anlatılan ( hadis ve sünnet ) ile ilgili ilkeler :

1- hadislerle ilgili yapılması gereken ilk iş her hadisin bütün rivayetlerini toplamaktır.

2- hadislerin doğru anlaşılabilmesi için atılması gereken ikinci adım aynı konuda varid olan bütün hadisleri toplamaktır.

3- hadisin kime hitasen hangi sebeplerle söylendiğini tesbit etmektir.

4- bir hadisin sadece vürud sebebi değil aynı zamanda illeti ve hikmeti de tesbit edilmelidir.

5- kuranı esas alarak bir konuda varid olan bütün hadislerden ve bu hadislerin illet hikmet gaye ve maksatlarından hareketle genel ilkeler belirlemek ve tek tek bu ilkeler çerçevesinde yorumlamak lazımdır.

- esbabı nüzul = ayetler için

- esbabı vürud = hadisler için
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

Müslüman

Anahtar Kelime

Pasif

Mesajlar: 132.042

Re: İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

« Posted on: 26 Nisan 2024, 03:54:20 »

Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

Anahtar Kelimeler: İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri rüya tabiri,İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri mekke canlı, İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri kabe canlı yayın, İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri Üç boyutlu kuran oku İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri kuran ı kerim, İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri peygamber kıssaları,İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri ilitam ders soruları, İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleriönlisans arapça,


	Logged

22 Eylül 2009, 12:54:49

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

Ynt: İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

« Yanıtla #1 : 22 Eylül 2009, 12:54:49 »

Islam dininin temel kaynakları :ünite :12

** bir hadisin kaynağını tesbit etmenin yöntemleri :

Yöntem 1- bir hadisin hangi kaynaklarda geçtiğini tesbit etmenin en kolay yolu ; hadiste geçen bir anahtar kelime yardımıyla araştırmaya başlamaktır.

- bunun için ; kütübisssitte dariminin süneni malikinin muvattasını ve ahmed ibni hanbelin müsnedinin fihristlerini ihtiva eden “el mu’cem- el müfehres li elfazil hadisinnebevi” adlı sekiz ciltlik arapça esere müracat etmek gerekir.

- özgün adıyla “ concordance” diye anılan bu eser hollanda kraliyet akademisinin öncülüğünde müsteşrik wensinck ‘ in liderliğinde 40 kadar ilim adamının 1916 da başladığı bu çalışmanın ilk cildi yirmi yıl sonra 1936 da “ leiden “ de neşredilmiştir. Sekizinci cildi ise 1988 de basılmış ve yayınlanmıştır.

Yöntem 2- bir hadisin kaynağını tesbit etmenin ikinci yolu; sahabi olan ravisinden hareketle işe başlamaktır.

- üç ayrı hadis tasnif türü :

A- müsnedler: Hadisin konularına ve muhtevasına bakılmaksızın sadece isnadında yer alan sahabi isimlerine göre tasnif edilen eserlere müsned denir.

B- mu’cemler : Mucem adıyla anılan hadis tasnifleri müsnedler gibi sadece ravilere göre değil meşhur hadis şeyhlerine ve hadis merkezlerine göre alfabetik olarak tanzim edilen eserlerdir.

- mucemlerin en meşhuru; tabarani nin üç mucemidir.

C- etraf kitapları : Ravi isimlerinden haraketle hadislerin kaynaklarını tesbit etmemize yardımcı olacak üçüncü tür hadis tasnifleri etraf kitaplarıdır.

- etraf kitapları; aslında hadisin diğer kısımlarına delalet edebilecek bir tarafına yer verdikleri için bu ismi almışlardır. El mizzi nin eşrafı en nablusi nin eseri.

Yöntem 3- bir hadisin kaynaklarını tesbit edebilmenin üçüncü yöntemi; hadisin ihtiva ettiği konudan hareket etmektir.

- knularına göre tasnif edilen hadis kitapları :

1- dinin bütün konularını ihtiva eden eserlerdir. Camiler ile camilerin üzerine yapılan mustahrac müstedrek ve zevaid türü eserler bu kısma girer.

2- dinin bütün konularına göre değil de bazı konularını ihtiva eden bilhassa fıkhi konuları içeren eserlerdir. Sünen. Musannef ve muvatta türü tasnifler bu kısma girer.

3- sadece bir konuya tahsis edilen eserlerdir. ( buhari ninahlak hadislerine tahsis edilen el edebül müfredi gibi.)

yöntem 4- hadislerin kaynaklarına ulaşmanın dördüncü yöntemi hadis metninin ilk kelimesinden hareket etmektir.

- hadislere metnin başında bulunan ilk kelimelerin alfabetik sırasına göre yer veren kaynaklar :

1- imam suyuti nin el camiussağir i

2- halk dilinde hadis olarak şöhret bulan rivayetlere- sözlere tahsis edilen eserler. Sehavi nin “ el maksadul hasene” si acluni nin “ keşful hafa”sı bu tür eserlerdir.

Yöntem 5 - hadislerin kaynaklarına ulaşmanın beşinci yolu hadisin isnad ve metin bakımından konumunu gözönüne alarak araştırmaya başlamaktır.

****sahih hadis : Adil ve zabit ravilerin muttasıl bir isnad ileşaz ve illetten ari olmak üzere rivayet ettikleri hadislere sahih hadis denir.

- bir hadisin sahih olup olmadığını tesbit etmek için üç önemli husus :

- 1- hadisin isnadında yer alan ravilerin adalet ve zapt bakımından durumları.

- 2- isnadı oluşturan ravilerin arasında bir kesinti olup olmadığı.

- 3- hadisin isnad ve metin bakımından şaz ve illetten ari olup olmadığı yani güvenilir bir ravinin kendisinden daha güvenilir bir raviler topluluğuna muhalefet edip etmediği ve görünüy itibari ile sahih olduğu halde gizli bir illet taşıyıp taşımadığı.

* raviler hakkında genel bilği veren eserler ;

1 – sahabe biyografileri.

2- tabakat kitapları

3- genel ravi tarihleri

4- özel ravi tarihleri
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

22 Eylül 2009, 12:55:29

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

Ynt: İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

« Yanıtla #2 : 22 Eylül 2009, 12:55:29 »

ÜNİTE:13

*DİNİ HÜKÜMLER :

1- İNANÇLA İLGİLİ HÜKÜMLER = EL AHKAMÜL İTİKADİYYE : KELAM İLMİ İNCELER.

2- AHLAKLA İLGİLİ HÜKÜMLER = EL AHKAMUL HUKUKİYYE : AHLAK İLMİ İNCELER

3- İNSANLARIN DAVRANİŞLARI VE TASARRUFLARI İLE İLĞİLİ HÜKÜMLER = EL AHKAMUL AMELİYYE : MÜKELLEF OLAN BİR KİMSENİN SÖZ. FİİL VE TASARRUFLARIYLA İLGİLİ HÜKÜMLERDİR.

** İSLAM HUKUKU DA DİĞER HUKUK SİSTEMLERİ GİBİ AKLA HİTAP EDER.

** İSLAM HUKUKUNUN BEŞ TEMEL İLKESİ **

1- ZORLUKLARI KOLAYLAŞTIRMA İLKESİ

2- SORUMLULUKLARIN AZLIĞI İLKESİ

3- HÜKÜMLERDE TEDRİCİLİK İLKESİ

4- İNSANLARIN YARARININ GÖZETİLMESİ İLKESİ

5- ADALETİ GERÇEKLEŞTİRME İLKESİ.

* NEFYÜL HARAÇ = ZORLUKLARI KOLAYLAŞTIRMA İLKESİ : İSLAM HUKUKUNDA KANUN KOYUCU ( ŞARİ ); İNSANLARA KOLAYLIK GÖSTERMEYİ ONLARI SIKINTIYA SOKMAMAYI TEMEL İLKE OLARAK KABUL ETMİŞTİR.

- İSLAM HUKUKU; ZARURET HALİRDE MAHZURLU ŞEYLERİ DE MÜSAH SAYMIŞTIR. YANİ;

- ED DARURAT TUBİHUL MAHZURAT = ZARURETLER MAHZURLARI MUBAH KILAR.

- MEŞAKKAT TEYSİRİ CELBEDER = SIKINTININ KOLAYLIĞI CELBEDECEĞİ.

- SIKINTININ KALDIRILDIĞINI SIKINTIYI DOĞURACAK HER ŞEYİN HÜKÜMSÜZ OLDUĞUNU

*** İSLAM HUKUKUNDA HAFİFLETİCİ SEBEPLER *****

1- İHTİYAÇ

2- SEFER

3- HASTALIKUNUTMA

4- HATA

5- CEHALET ( BİLMEME )

6- İKRAH = ZORLAMA

7- UMUMİ BELVA.( KAÇINILMASI ZON DURUMLAR )

- HATA İKİYE AYRILIR :

1 - FİİLDE HATA <: FAİLİN BİR FİİLİ KASTETMESİNE RAĞMEN BAŞKA BİR FİİLİN SADIR OLMASIDIR.

2- KASTTA HATA : BİR FİİLİ KASTEDEN FAİLİN FİİLİNİN KASTETTİĞİNDEN BAŞKASINDA GERÇEKLEŞMESİDİR. ( MÜCTEHİDİN İÇTİHADINDA YANILMASI KASTTA HATADIR.)

- İKRAH : BİR KİMSEYİ İSTEMEDİĞİ HALDE BİR FİİL VEYA SÖZÜ BİZZAT YAPMAYA ZORLAMAKTIR.

- İKRAHIN ETKİSİYLE YAPILMIŞ AKİDLER ( HUKUKİ SÖZLEŞMELER ) GEÇERLİ DEĞİLDİR.

- İKRAH İKİYE AYRILIR :

1- İKRAHI MÜLCİ = TAM İKRAH : KİŞİNİN CAN VYA BİR UZVUNUN TELEF OLMASINA YOL AÇAN İKRAHTIR. TAM İKRAH FİİLİ; DÜNYEVİ VE UHREVİ CEZA KONUSU OLMAKTAN ÇIKARIR. EĞER İKRAHA KONU OLAN ŞEY YAZAKLANMIŞSA YASAK HÜKMÜ ZARURET ESASINA GÖRE SAKIT OLUR.

- ANCAK TAM İKRAH ZARURET HALİNDE DE OLSA BAZI YASAKLARI İSKAT ETMEZ DÜŞÜRMEZ. FAKAT MÜKREHE RUHSAT KAZANDIRIR.

- ÖRN. ALLAHI İNKARI GEREKTİRECEK BİR ŞEY SÖYLEMEK HER ZAMAN HARAMDIR. ANCAK ZARURET HALİNDE KALAN KİMSE DIŞINDAN DİLİYLE BÖYLE BİR ŞEY SÖYLEYEBİLİR. BÖYLE BİR ŞEY SÖYLEMEYİP SABREDERSE SEVAP KAZANMIŞ OLUR. BU KİMSE ÖLDÜRÜLÜRSE ŞEHİD OLUR.

- TAM İKRAH SEBEBİYLE BAŞKASININ MALINA ZARAR VEREN KİMSE TAZMİNAT ÖDEMEKTEN KURTULUR. ANCAK TAM İKRAH SEBEBİYLE BAŞKASINA AİT BİR ŞEYİ YERSE TAZMİNAT ÖDEMEKTEN KURTULAMAZ. ÇÜNKÜ O KENDİ İHTİYACINI GİDERMİŞTİR.

2- NAKIS İKRAH = İKRAHI GAYRI MÜLCİ : RIZANIN ASLINI YOK EDEN İKRAHTIR. MUTLAK OLARAK FİİLİNİN SONUÇLARI BAKIMINDAN MÜKREHİN RIZASINI ORTADAN KALDIRSA DA İHTİYARINI ORTADAN KALDIRMAZ..

* * HAFİFLETİCİ SEBEPLERİN VARLIĞI HALİNDE SORUMLULUKLARDA HAFİFLETMENİN SONUÇLARI :

1- İBADETİN SAKIT OLMASIYLA GERÇEKLEŞİR. ÖRN. GÜVENLİĞİN OLMADIĞI DURUMLARDA HAC İBADETİNİN FARZ OLMAMASI BÖYLEDİR.

2- FARZLARIN MİKTARLARININ AZALTILMASIYLA GERÇEKLEŞİR. ÖRN. SEFERE ÇIKAN KİMSENİN DÖRT REKATLI NAMAZLARI İKİŞER REKAT KILMASI.

3- ZARURET SEBEBİYLE YAZAKLANMIŞ OLAN ŞEYİN MÜBAH OLMASIYLA GERÇEKLEŞİR. ÖRN. ÖLECEK DURUMDA OLAN KİMSENİN BAŞKA BİR YİYECEK BULAMADIĞI İÇİN YAZAKLANMIŞ BİR MADDEYİ ÖLMEYECEK KADAR YEMESİNİN MÜBAH OLMASI BÖYLEDİR.

4- İBADETLERİN GECİKTİRİLMESİ ( DAHA SONRA YERİNE GETİRİLMESİ) İLE GERÇEKLEŞİR. ÖRN. SEFERDE OLEN YADA HASTA OLAN KİMSELERİN RAMAZAN ORUCUNU SEFERDEN SONRA YADA İYİLEŞTİKTEN SONRA TUTABİLMELERİ BÖYLEDİR.

İslam dininin temel kaynakları : ünite : 13 devam

* SORUMLULUKLARIN AZLIĞI İLKESİ : ( KILLETÜL TEKALİF ) İSLAM DİNİNDE KİŞİLERE YÜKLENEN SORUMLULUKLAR OLDUKÇA SINIRLIDIR. BUNDA GÖZETİLEN AMAÇ; İNSANLARIN GÜÇ YETİREMEYECEKLERİ SORUMLULUKLARI ONLARA YÜKLEMEMEKTİR.

- EL ASLU FİL EŞYA EL İBAHA = EŞYADA ASLOLAN İBAHADIR.

* ET TEDERRÜC FİL AHKAM = (HÜKÜMLERDE TEDRİCİLİK ( HÜKÜMLERİN BİR DEFADA DEĞİL İNSANLARIN İHTİYAÇLARINA GÖRE PARÇA PARÇA İNMESİ ) İLKESİ) : ( İHTİYAÇLAR DOĞDUKÇA KONULMASI )= KURAN AYETLERİ; GEREKLİ SEBEPLER ORTAYA ÇIKTIKÇA NAZİL OLMUŞTUR. BUNDA GÖZETİLEN AMAÇ İSE YENİ HÜKÜMLERE İNSANLARI HAZIRLAMAK VE YENİ HÜKÜMLERE UYMALARINI KOLAYLAŞTIRMAKTIR.

- YARAR = MASLAHAT

- ZARAR = MEFSEDET

* İNSANLARIN YARARININ GÖZETİLMESİ İLKESİ : İSLAM HUKUKU KOYDUĞU HÜKÜMLERDE İNSANLARIN YARARINI GÖZETMİŞTİR. BU SEBEPLE İNSANLARIN YARARI GEREKTİRDİĞİ İÇİN KOYDUĞU BAZI HÜKÜMLERİ DAHA SONRA İPTAL ETMİŞ VEHÜKMÜNÜ ORTADAN KALDIRMIŞTIR.

- NESİH; BAZI HÜKÜMLERDE FİİLEN VUKUU BULMUŞTUR. ÖRN. VASİYET KURANDA FARZ KILINMIŞTI DANA SONRA NAZİL OLAN MİRAS AYETLERİ İLE VASİYET İLE İLGİLİ HÜKÜMLER ORTADAN KALDIRILMIŞTIR. ÖRN. KIBLE ÖNCELERİ BEYTÜL MAKDİS İKEN ON ALTI AY SONRA BU NESHEDİLEREK KIBLE KABE OLDU.

- NESH KONUSU; HZ. PEYGAMBERİN SÜNNETİNDE DEGERÇEKLEŞMİŞTİR. ÖRN. “ BEN SİZİ KABİRLERİ ZİYARET ETMEKTEN NEHYETMİŞTİM. ANCAK KABİRLERİ ZİYARET EDİNİZ. ZİRA KASİRLERİ ZİYARET KALBİ İNCELTİR GÖZLERİ YAŞARTIR VE AHİRETİ HATIRLATIR.

- NESH OLAYI; VAHYİN SONA ERMESİYLE SON BULMUŞTUR. ANCAK KANUN KOYUCU ( ŞARİ ); KOYDUĞU HÜKÜMLERİ İLLETLERE BAĞLAMIŞTIR.

- BÖYLECE BİZE; İLLETLER VAR OLDUĞU ZAMAN HÜKÜMLERİNDE VAR OLACAĞINI İLLETLER ORTADAN KALKTIKTAN SONRA HÜKÜMLERİN DE ORTADAN KALKACAĞINI İLLETLER AVDET EDİNCE HÜKÜMLERİN DE AVDET EDECEĞİNİ GÖSTERMİŞTİR.

- MUAMELAT = İNSANLARIN GÜNLÜK HAYATTAKİ HUKUKİ İLİŞKİLERİDİR.

- İNSANLARIN GÜNLÜK HAYATLARINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİLERİNDE İNSANLARIN YARARLARININ ÖN PLANDA TUTULMASI VE GÖZETİLMESİ İSLAM HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİNDEN BİRİDİR.

- İLLET : BİR GAYEYE ULAŞTIRAN YOL ARAÇ İPKAPI.

* ADALETİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İLKESİ : ALLAHIN KOYDUĞU TEMEL İLKE OLAN ADALET ÖNÜNDE HERKES EŞİTTİR.

- İSLAM HUKUKÇULARI YENİ BİR OLAY HAKKINDA HÜKÜM VERİRKEN VERDİKLERİ HÜKMÜN ;

1- DİNİN RUHUNA UYGUN

2- MÜBLÜMANLARIN YARARINA OLMASI HUSUSUNDA GEREKLİ ÖZENİ GÖSTERMİŞLERDİR.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

22 Eylül 2009, 13:00:07

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

Ynt: İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

« Yanıtla #3 : 22 Eylül 2009, 13:00:07 »

İSLAM DİNİNİN TEMEL KAYNAKLARI:ÜNİTE:14

- HZ. PEYGAMBER HAYATTA İKEN HÜKÜMLERİN İLK KAYNAĞI KURAN İDİ.

- KURAN DA HAKKINDAHÜKÜM BULUNMAYAN YENİ BİR OLAYLA KARŞILAŞILDIĞINDA ;

1- YA BU OLAYLA İLGİLİ YENİ BİR AYET NAZİL OLURDU

2- YA DA HZ. PEYGAMBER O OLAYLA İLGİLİ KENDİSİ HÜKÜM VERİRDİ.

-SÜNNET; İSLAM HUKUKUNUN İKİNCİ KAYNAĞI OLMAKTADIR.

- HZ. PEYGAMBER; BİZZAT KENDİSİ İCTİHADI KURAN VE SÜNNETTTEN SONRA ÜÇÜNCÜ KAYNAK OLARAK KABUL ETMİŞ VE İCTİHAD YAPMALARI İÇİN SAHABİLERİ TEŞVİK ETMİŞTİR.

HZ. PEYGAMBER VEFAT EDİNCE HZ. PEYGAMBERİN BİZZAT VEFATI İCTİHAD YAPILACAK OLAYLARIN ÇOĞALMASININ SEBEPLERİNDEN BİRİNİ OLUŞTURMAKTADIR.. ZİRA YENİ KARŞILAŞILAN OLAYLARLA İLGİLİ HÜKÜMLER HAKKINDA ARTIK HZ. PEYGAMBERİ MÜRACAT ETME İMKANI KALMAMIŞTI.

- ictihad; ilk zamanlarda istişari bir nitelikte gerçekleşiyordu. İlk iki halife hz. Ebubekir ve hz. Ömer medinede bulunan sahabiyi topluyor yapılan istişare sonucunda her hangi bir görüş üzerinde sahabenin icma ı – görüş birliği gerçekleşiyordu. GÖRÜŞLERİN BU ŞEKİLDE ORTAYA ÇIKMASINA DA İCTİHAD ADI VERİLİYORDU.

-SAHABENİN İCMAININ ÜMMETİ BAĞLAYICI OLDUĞU KABUL EDİLMİŞTİR.

-SAHABE; KURANDA VESÜNNETTE HAKKINDA NASS BULAMADIKLARI BİR KONU İLE KARŞILAŞTIKLARINDA İCTİHADA BAŞVURUYORLARDI. İCTİHADI “ REY” DİYE İSİMLENDİRİYORLARDI.

-KURAN ÇAĞRISININ TEMELİNDE YATAN ESAS; TOPLUMUN GEREĞİ GİBİ YÜKSEK AHLAKİ DEĞERLERLE ISLAH EDİLMESİDİR. BU ISLAH; İNANÇ GÖREV VE SORUMLULUKLAR AHLAK VE HUKUK ALANLARININ TAMAMINI KAPSAR.

- KURANDA YER ALAN HÜKÜMLERİN ÇOĞU GENEL HÜKÜMLER VE KURALLARDIR.

- MÜŞKİL : MANASI KENDİSİNDEN NE MURAT EDİLDİĞİ İYİCE DÜŞÜNMEDEN BİLİNEMEYECEK DERECEDE KAPALI OLAN LAFIZDIR.

- MÜCMEL : MANASI ANLAŞILAMAYACAK DERECEDE KAPALI OLUP ANLAŞILMASI ANCAK SÖYLEYEN TARAFINDAN BİR BEYAN İLAVESİNE BAĞLI BULUNAN LAFIZDI.

+ * hz. Peygamberin hadisleri; musannef müsned ve sünen türü eserlerde toplanmıştır.:

- MUSANNEFLERİ İLE MEŞHUR ALİMLER :

- MEKKEDE; ABDÜLMELİK BİN CÜREYC

- MEDİNEDE; Muhammed(s.a.v) BİN İSHAK MALİK BİN ENES

-KUFEDE; SÜFYAN ES SEVRİ

- BASRADA; HAMMAD BİN SELEME ER RABİ BİN SABİH SAİD BİN EBİ ARUBE

-MISIRDA; EVZAİ LEYS BİN SAD

- HORASANDA; ABDULLAH BİN MÜBAREK ABDÜRREZZAK BİN HEMMAM İBN EBİ ŞEYBE

*MÜSNED ( RAVİLERE GÖRE DÜZENLENMİŞ HADİS MECMUALARI ) İLE MEŞHUR ALİMLER :

- EBU DAVUD ED TAYALİSİ

- İMAM AHMED BİN HANBEL

- BAKİ BİN MUHALLED

* SÜNEN ( FIKIH BABLARINA GÖRE TELİF EDİLMİŞ HADİSLER ) İLE MEŞHUR ALİMLER:

-Muhammed(s.a.v) BİN İSMAİL EL BUHARİ

- MÜSLİM BİN HACCAC EN NİŞABURİ

- EBU DAVUD BİN EL EŞAS ES SİCİSTANİ

- İBNİ MACE Muhammed(s.a.v) BİN YEZİD

- ET TİRMİZİ Muhammed(s.a.v) BİN İSA

***** SÜNNET = BİÇİMLENDİRMEK İZLEMEK ANLAMINA GELİR.

- SÜNNET; HZ. PEYGAMBERİN KURANIN DIŞINDAKİ SÖZ. FİİL VE İKRARLARINA VERİLEN ADDIR.

- - SÜNNET ÜÇ ÇEŞİTTİR.:

1- KAVLİ SÜNNET : HZ. PEYGAMBERİN SÖYLEDİĞİ SÖZLERDİR.

2- FİİLİ SÜNNET : HZ. PEYGAMBERİN İŞLEDİĞİ SALT SÖZLERİNE GÖRE DAHA ÇOK UYULMASI VE UYGULANMASI GEREKEN SÜNNETTİR.

3- TAKRİRİ SÜNNET : HZ. PEYGAMBERİN GÖRDÜĞÜNDE YA DA İŞİTTİĞİNDE İKRAR ETTİĞİ – KARŞI ÇIKMADIĞI SÜNNETTİR.

- SÜNNET; KURANDAKİ HÜKÜMLERİN HZ. PEYGAMBER TARAFINDAN GÜNLÜK HAYATTA UYGULANMASIDIR.

· KURANDA YER ALMAYIP SÜNNETTE YER ALAN HÜKÜMLER :

1- KURANDA YER ALAN HÜKÜMLERLE UYUŞANLAR.: BU TÜR HÜKÜMLER KURANDAKİ HÜKÜMLERİ TEKİD EDEN DESTEKLEYEN HÜKÜMLERDİR. BUNA GÖRE HÜKÜM; KURAN TARAFINDAN KONULMUŞ SÜNNET TARAFINDAN DA DESTEKLENMİŞTİR.

2- KURANDA YER ALAN HÜKÜMLERİ AÇIKLAYANLAR. : KURANIN AÇIKLANMASI ( TEBYİN ) HZ. PEYĞAMBERİN VARLIK SEBEPLERİNDENDİR. KURANI EN İYİ AÇIKLAYAN SÜNNETTİR. ÇÜNKÜ VAHYİN İNDİĞİ İNSAN HZ. PEYGAMBERDİR.

· SÜNNETİN KURANI AÇIKLAMASI ÜÇ ŞEKİLDE OLUR :

A-MÜCMELİ BEYAN : SÜNNET; KURANDA ÖZET OLARAK VERİLEN ( MÜCMEL) KONULARI AYRINTILARIYLA AÇIKLAR.

B-MUTLAKI TAKYİD : SÜNNET; KURANDA MUTLAK ( KAYITSIZ SINIRSIZ ) OLARAK ZİKREDİLEN HÜKÜMLERİ KAYITLAR SINIRLANDIRIR.

C- UMUMU TAHSİS.: SÜNNET; KURANDA GENEL ANLAMDA ZİKREDİLİN BER HÜKMÜ ( AMM) TAHSİS EDER

3- KURANDA YER ALAN BİR HÜKMÜ TEKİD ETMEYEN- DESTEKLEMEYEN AKSİNE YENİ BİR HÜKÜM İÇEREN SÜNNET.: BAZI İSLAM HUKUKÇULARI SÜNNETİN BAZAN KURANDA MEVCUT OLMAYAN BİR HÜKÜM KOYABİLECEĞİNİ KABUL ETMEKTEDİRLER.

*** İCMA *** KARAR VERMEK KARARLAŞTIRMAK VE İTTİFAK ETMEK ANLAMINA GELİR.

- İCMA ; BİR ASIRDAKİ MÜCTEHİDLERİN HER HANGİ BİR KONU ÜZERİNDE FİKİR BİRLİĞİNE VARMALARI ( İTTİFAK ) ANLAMINA GELİR.

- İCMA; İSLAM HUKUKUNDA KURAN VE SÜNNETTEN SONRA HÜKÜM AÇISINDAN BAĞLAYICI BİR DELİL OLARAK KABUL EDİLMEKTEDİR.

- İSLAM HUKUKUNUN KAYNAĞI OLARAK KABUL EDİLEN İCMA; REY AKIL VEYA KIYAS OLARAK DA İSİMLENDİRİLEN İCTİHADIN BELLİ BİR DÖNEMDEKİ MÜCTEHİDLER TARAFINDAN FİKİR BİRLİĞİNE VARILIP KABUL EDİLMİŞ ÇEŞİDİ OLMAKTADIR.

- MÜCTEHİDLERİN FİKİR BİRLİĞİNE VARIP KABUL ETTİKLERİ BU İCTİHAD “ İCMA” ADINI ALMAKTADIR.

- İCMA; GENEL KABUL GÖRMEMİŞ KİŞİSEL İCTİHADDAN DAHA KUVVETLİDİR.

- KIYAS ; KİŞİSEL FERDİ İCTİHADDIR.

* EL İCTİHADÜL FERDİ = İCTİHAD YAPABİLECEK NİTELİKTE OLAN BİR KİMSE İCTİHADDA BULUNURSA ONUN BU İCTİHADI KİŞİSEL FERDİ BİR İCTİHADDIR.

* EL İCTİHADUL CEMAİ = MÜCTEHİDİN BU KİŞİSEL İCTİHADI YAŞADIĞI ASIRDAKİ DİĞER MÜCTEHİDLER TARAFINDAN DA KABUL EDİLİR ÜZERİNDE FİKİR BİRLİĞİNE VARILIRSSA BU İCTİHAD TOPLUM İCTİHADI ( EL İCTİHADUL CEMAİ ) DENİLEN İCMA ADINI ALIR.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

22 Eylül 2009, 13:01:33

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

Ynt: İslam dininin temel kaynakları 11-19 Üniteleri Özetleri

« Yanıtla #4 : 22 Eylül 2009, 13:01:33 »

İSLAM DİNİNİN TEMEL KAYNAKLARI : ÜNİTE :15

- İSLAM HUKUKUNUN KAYNAKLARI :

1- AKLİ KAYNAKLAR

2- NAKLİ KAYNAKLAR

- *AKLİ KAYNAKLAR ;

1- MASLAHATI MÜRSELE

2- İSTİHSAN

3- İSTİSHAB

4- SEDDİ ZERAİ

- NAKLİ KAYNAKLAR :

1- KİTAP

2- SÜNNET

3- İCMA

4- ÖRF

5- SAHABİ KAVLİ

6- ŞER U MEN KABLENA.

* MASLAHAT I MÜRSELE : (FAYDALI HÜKÜMLER ÇIKARMA) ;

- MASLAHATLAR- FAYDALAR ; HÜKÜM ÇIKARMA KONUSUNDA MUTEBER OLUP OMMAMALARI BAKIMINDAN ÜÇE AYRILIR :

1- MUTEBER MASLAHATLAR = EL MESALLİHUL MUTEBERA : BU MASLAHAT- FAYDA; ŞARİ İN HÜKÜM KOYARKEN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURDUĞU İLLET VE MASLAHATTIR.

- KIYASI DELİL OLARAK KABUL EDEN İSLAM HUKUKÇULARI BU TÜR MASLAHATLARA DAYANILARAK HÜKÜM KONULABİLECEĞİ KONUSUNDA GÖRÜŞ BİRLİĞİNE VARMIŞLARDIR.

2- MUTEBER OLMAYAN= GEÇERSİZ SAYILAN MASLAHATLAR = ( EL MESALLİHUL MENDUDE= EL MESALLİHUL MULGA) = ŞERİ BİR DELİLİN ŞARİ TARAFINDAN MUTEBER- GEÇERLİ SAYILAMAYACAĞINI GÖSTERDİĞİ MASLAHATLARDIR.

3- MUTEBER YADA GEÇERSİZ OLDUKLARINA DAİR HER HANGİ BİR DELİL BULUNMAYAN MASLAHATLAR = ( EL MESALİHUL MÜRSELE) : GEÇERLİ YADA GEÇERSİZ OLDUKLARINA DAİR ŞARİ TARAFINDAN HER HANGİ BİR DELİL KONULMAMIŞ OLAN MASLAHATLARDIR. BU MASLAHATLAR İCTİHADA BIRAKILMIŞ MASLAHATLARDIR. YARDIMCI KAYNAK OLARAK ELE ALACAĞIMIZ İŞTE BU MASLAHAT TÜRÜDÜR.

** MASLAHATI MÜRSELE *** ŞARİ TARAFINDAN MUTEBER VEYA GEÇERSİZ SAYILDIĞINA DAİR BİR DELİL BULUNMAYAN HÜKMÜN KENDİSİNE BAĞLANMASI VE ÜZERİNE HÜKÜM BİNA EDİLMESİ İNSANLARA BİR FAYDA SAĞLAMASINA YADA İNSANLARDAN BİR ZARARI GİDERMESİNE BAĞLI OLAN MASLAHATLARDIR.

- MASLAHATI MÜRSELE ;

A- ŞARİ İN HÜKMÜNÜ AÇIKLAMADIĞI YANİ GEÇERLE YADA GEÇERSİZ OLDUĞUNU BELİRTMEDİĞİ

B- KENDİSİNE KIYAS YAPILABİLECEK BİR NASS YADA İCMAA İLE SABİT BİR HÜKMÜN BULUNMADIĞI DURUMLARDA SÖZ KONUSU OLMAKTADIR.

- MÜCTEHİD KARŞILAŞTIĞI BİR OLAYDA BU İKİ ŞARTI TAŞIYAN BİR MASLAHATIN BULUNDUĞUNU TESBİT ETTİĞİ TAKDİRDE MASLAHATI MÜRSELEYİ BİR DELİL OLARAK KABUL EDEREK BU YÖNDE HÜKÜM VEREBİLECEKTİR.

n MASLAHATI MÜRSELE İLE HÜKÜM VERMENİN ŞARTLARI :

1- MASLAHATIN ŞERİ BİR DELİL TARAFINDAN GEÇERSİZ SAYILMIŞ OLMASI GEREKİR. BÖYLE BİR DELİLİN VAR OLMASI DURUMUNDA MASLAHATA GÖRE HÜKÜM VERİLMEZ.

2- MASLAHATIN- FAYDANIN VAR OLDUĞUNDAN EMİN OLUNMALIDIR. YANİ BİR OLAY HAKKINDA MASLAHATI MÜRSELEYE DAYANARAK HÜKÜM VERİLECEĞİ ZAMAN VERİLECEK OLAN BU HÜKMÜN ARZULANAN FAYDAYI GERÇEKLEŞTİRECEĞİ YADA BİR ZARARI GİDERECEĞİNDEN EMİN OLUNMALIDIR. ZİRA VEHME DAYANAN MASLAHATLARA GÖRE HÜKÜM VERİLMESİ YANLIŞ SONUÇLAR DOĞURABİLİR.

3- MASLAHAT ÖZEL DEĞİL GENEL OLMALIDIIR.

4- MASLAHATIN MAHİYETİ İTİBARİ İLE MAKUL OLMASI GEREKİR.

** SAHABENİN MASLAHATI MÜRSELEYE DAYANARAK VERDİKLERİ HÜKÜMLERDEN BAZILARI :

1- KURAN SAHİFELERİNİN HZ. EBU BEKİR DÖNEMİNDE BİR MUSHAFTA TOPLANMASI.

2- HZ. EBU BEKİRİN MASLAHATI MÜRSELE DÜŞÜNCESİNE DAYANARAK KENDİSİNDEN SONRA HALİFE OLARAK HZ. ÖMERİ TAYİN ETMESİ

3- HZ. ÖMERİN FETHEDİLEN TOPRAKLARI MÜCAHİTLER ARASINDA DAĞITMAYIP ESKİ SAHİPLERİNİN ELLERİNDE BIRAKMASI DA MÜSLÜMANLARA SÜREKLİ BİR GELİR KAYNAĞI SAĞLAYACAK “HARAÇ” VERGİSİNİN ALINMASI VE SINIRLARIN KORUNMASI GİBİ MASLAHATI MÜRSELEYE DAYANARAK VERİLMİŞ BİR HÜKÜMDÜR.

**MABLAHATI MÜRSELE İLE KIYAS ARASINDAKİ BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR :

- BİRLEŞTİKLERİ NOKTALAR :

1- KIYASA DA MASLAHATI MÜRSELEYE DE ANCAK HAKKINDA KİTAP SÜNNET VEYA İCMAADA ÖZEL HÜKÜM BULUNMAYAN KONULARDA BAŞVURULABİLMEKTEDİR.

2- KIYAS İLE DE MASLAHATI MÜRSELE İLE DE VERİLEN BİR HÜKÜMHÜKMÜN KONULMASINDA İLLET VE GEREKÇE OLMAYA ELVERİŞLİ OLDUĞUNA KANAAT GETİRİLEN UYGUN BİR VASFA DAYANDIRILMAKTADIR.

AYRILDIKLARI NOKTALAR:

1- KIYASA GÖRE HÜKÜM VERİLEN BİR KONUDA BU KONUNUNBİR BENZERİ KİTAP SÜNNET YADA İCMAADA YER ALMAKTADIR. ORTAYA ÇIKAN YENİ KONU ORTAK BİR BENZERLİK- İLLET SEBEBİYLE BUNLARA KIYAS EDİLEREK HAKKINDAHÜKÜM VERİLMEKTEDİR.

-MASLAHATI MÜRSELEYE GÖRE HÜKÜM VERİLEN KONULARDA İSE KENDİSİNE KIYAS EDİLEBİLECEK BENZER BİR KONU YOKTUR. HÜKÜM DOĞRUDAN DOĞRUYA MASLAHATI MÜRSELE ( FAYDA TEMİNİ- ZARARIN GİDERİLMESİ) ESASINA DAYANILARAK ELDE EDİLMEKTEDİR.

2- KIYASTA HÜKMÜN KENDİSİNE BİNA EDİLDİĞİ MASLAHATIN MUTEBER OLDUĞU HUSUSUNDA ÖZEL BİR DELİL VARDIR. MABLAHATI MARSELEYE DAYANILARAK HÜKÜM VERİLİRKEN HÜKMÜN DAYANDIRILDIĞI MASLAHAT HAKKINDA OLUMLU YADA OLUMSUZ HERHANGİ BİR ŞERİ DELİL YOKTUR.

***İSTİHSAN *** İSTİHSAN; MÜCTEHİDİN DAHA KUVVETLİ GÖRDÜĞÜ BİR HUSUSTAN DOLAYI BİR OLAYDA O OLAYA BENZEYENLERİN HÜKMÜNDEN VAZGEÇİP BAŞKA BİR HÜKME YÖNELMESİDİR.

- İSTİHSAN İLE HÜKÜM VERİRKEN MÜCTEHİD; NASS İCMA ZARURETGİZLİ KIYAS ÖRF VE MASLAHAT GİBİ BİR DELİLE DAYANARAK KARŞILIŞILAN BİR OLAYDA O OLAYIN BENZERLERİNDE VERDİĞİ HÜKÜMDEN VAZGEÇMEKTE VE YENİ OLAY HAKKINDA BAŞKA BİR HÜKÜM VERMEKTEDİR.

** İSTİHSANIN ÇEŞİTLERİ **

1- NASS SEBEBİYLE İSTİHSAN = İSTİHSANI SÜNNE : BİR KONUDA KIYASI REDDETMEYİ GEREKTİREN BİR SÜNNETİN VARLIĞI SEBEBİYLE GERÇEKLEŞEN İSTİHSANDIR. ( SELEM SÖZLEŞMESİ GİBİ).

2- İCMAA SEBEBİYLE İSTİHSAN = İSTİHSANÜL İCMAA: İCMAA SEBEBİYLE İSTİHSAN BİR OLAY HAKKINDA OLUŞMUŞ OLAN BİR İCMAA SEBEBİYLE KIYASI TERKETMEKTİR.

- İCMAA SEBEBİYLE İSTİHSAN ÖRF SEBEBİYLE İSTİHSANA BENZEMEKTEDİR.

- İSKİSNA AKDİ – ISMARLAMA SÖZLEŞMESİ BU TÜR İSTİHSANIN TİPİK ÖRNEĞİNİ TEŞKİL ETMEKTEDİR. İSTİSNA SÖZLEŞMESİ; BİR KİMSENİN BELİRLİ BİR BEDEL KARŞILIĞINDA KENDİSİ İÇİN BİR ŞEYİN YAPILMASI ( ISMARLAMA) İÇİN YAPTIĞI SÖZLEŞMEDİR.

3- ZARURET VE İHTİYAÇ SEBEBİYLE İSTİHSAN = İSTİHSANÜD DARURA .: ZARURET VE İHTİYAÇ SEBEBİYLE İSTİHSAN BİR OLAYDA MÜCTEHİDİ KIYASI TERKETMEYİ ZZORLAYAN BİR ZARURETİN YADA İHTİYACIN BULUNMASI DURUMUDUR.

4- KAPALI KIYAS SEBEBİYLE İSTİHSAN = İSTİHSANÜL KIYAS = (KIYASUL MUSTAHSEN).: BİRBİRİYLE ÇATIŞAN VE BİRİ AÇIK ( CELİ) DİĞERİ İSE KAPALI ( HAFİ) İKİ KIYAS YAPMA İMKANI BULUNAN BİR OLAYDA DİNİN ESASI OLAN KOLAYLIĞI GÜÇLÜĞE- ZORLUĞA TERCİH EDİLMESİ DİĞER BİR İFADEYLE KOLAYLIK İÇİN ZORLUĞUN TERK EDİLMESİ SONUCU KAPALI OLAN KIYASI AÇIK OLAN KIYASA TERCİH ETMEYE KAPALI KIYAS SEBEBİYLE İSTİHSAN ( İSTİHSANÜL KIYAS- EL KIYASÜL MÜSTAHSEN ) ADI VERİLİR.

- İKİ KIYASIN ARASINDAKİ TERCİH; KIYASIN KUVVETLİ VE ETKİLİ OLMASI SEBEBİYLEDİR AÇIKLIK VE KAPALILIK SEBEBİ İLE DEĞİLDİR.

- KIYASIN KUVVETLİ- ETKİLİ VEYA ETKİSİZ- ZAYIF OLMASININ ESASININ DA “ KOLAAYLIĞI SAĞLAMA V GÜÇLÜĞÜ KALDIRMA” GENEL İLKESİ OLUŞTURUR.

- İSKİHSANÜL KIYAS IN ESASININ DA “ GÜÇLÜĞÜ KALDIRMAK VE KOLAYLIK SAĞLAMAK “ GENEL İLKESİNE DAYANMAKTADIR.

5- ÖRF SEBEBİYLE İSTİHSAN = İSTİHSANUL URF.: KIYASLA BELİRLENEN BİR HÜKME YA DA İSLAM HUKUKÇULARINCA BENİMSENMİŞ VE YERLEŞMİŞ BİR GENEL KURALA AYKIRI OLAN BİR UYGULAMAYI İNSANLAR ÖRF HALİNE GETİRMİŞLERSE KIYASTAN VEYA GENEL KURALDAN VAZGEÇEREK BU ÖRFE DAYANARAK HÜKÜM VERMEYE ÖRF SEBEBİYLE İSTİHSAN ( İSTİHSANÜL ÖRF ) ADI VERİLİR.

6- MASLAHAT SEBEBİYLE İSTİHSAN = (İSTİHSANÜL MASLAHA.) : MÜCTEHİDİN BİR OLAYDA GENEL NASSA YA DA İSLAM HUKUKUNDA BENİMSENMİŞ VE YERLEŞMİŞ BİR GENEL KURAL KIYAS YAPARAK VERMESİ GEREKEN BİR HÜKÜMDEN VAZGEÇİP AKSİ YÖNDE BİR HÜKÜM VERMESİNİ GEREKTİRECEK BİR MASLAHATI – FAYDAYI GÖZ ÖNÜNE ALARAK YAPTIĞI İSTİHSANA MASLAHAT SEBEBİYLE İSTİHSAN ( İSTİHSANÜL MASLAHA ) DENİR.

* KIYAS KELİMESİ ÜÇ ANLAMDA KULLANILMATADIR :

1- FIKIH USÜLÜNDE YER ALAN BİR TERİM ANLAMINDA. BU ANLAMDA KIYAS YENİ KARŞILIŞILAN BİR OLAYIN (FER) HÜKMÜN İLLETİNDEKİ BİRLİK- BENZERLİK SEBEBİYLE HAKKINDA AÇIK HÜKÜM BULUNAN OLAYA (ASL) İLHAK EDİLMESİ DEMEKTİR.

2- KAPSAM İTİBARİYLE GENEL NİTELİK TAŞIYAN ŞERİ NASS ANLAMINDA.

3- İSLAM HUKUKUNDA YA DA BAZI MEZHEPLER TARAFINDAN BENİMSENMİŞ VE YERLEŞMİŞ GENEL KURAL ANLAMINDA.

** HANEFİLERİN DIŞINDAKİ İSLAM HUKUKÇULARININ İSTİHSANI KABUL ETMEDİKLERİ VE HÜKÜM ÇIKARMADA BİR DELİL OLARAK KULLANMADIKLARI ŞEKLİNDE BİR KANAAT USÜL KİTAPLARINDA BİLE YER ALMAKTADIR Kİ BU İDDİA GERÇEĞİ YANSITMAMAKTADIR.

- ZİRA İSTİHSAN; ASLINDA BÜTÜN MEZHEP İMAMLARI TARAFINDAN İLKE OLARAK GEÇERLİ BİR DELİL OLARAK KABUL EDİLMEKTEDİR.

** İSTİHSAN İLE MASLAHATI MÜRSELE ARASINDAKİ FARKLAR :

- İSTİHSAN İLE MASLAHATI MÜRSELE KARŞILAŞTIRILDIĞINDA ARALARINDA ŞU FARKIN OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR.

+ İSTİHSANDA BİR OLAY HAKKINDA O OLAYIN BENZERLERİNE VERİLEN BİR HÜKÜM VARDIR. ANCAK BİR DELİLE DAYANILARAK O HÜKÜMDEN VAZGEÇİLMEKTE VE OLAYA O HÜKÜM AKSİNE BİR HÜKÜM VERİLMEKTEDİR.

+ MASLAHATI MÜRSELEYE GÖRE HÜKÜM VERİRKEN İSE HAKKINDA HÜKÜM VERİLEN OLAYIN HAKKINDA HÜKÜM BULUNAN BAŞKA BENZERLERİ YOKTUR.

-MASLAHAT DÜŞÜNCESİNE DAYANILARAK BİLİNEN BİR HÜKMÜN AKSİNE HÜKÜM VERMEK DE SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. MASLAHATI MÜRSELEDE VERİLEN HÜKÜM TAMAMEN MASLAHAT- FAYDA YARAR DÜŞÜNCESİNE DAYANILARAK VERİLMEKTEDİR.

*** İSTİSHAB : :: İSTİSHAB GEÇMİŞTE SABİT OLAN BİR DURUMUN DEİŞTİĞİNE DAİR BİR DELİL BULUNMADIKÇA HALEN VARLIĞINI KORUDUĞUNA YANİ DEVAM ETTİĞİNE DAİR HÜKÜM VERMEKTİR.

- DAHA ÖNCE VARLIĞI BİLİNEN BİR DURUMUN DEVAM EDİP ETMEDİĞİ KONUSUNDA TEREDDÜT DUYULDUĞU TAKDİRDE İSTİSHAB ESASINA DAYANILARAK ÖNCEKİ VARLIĞINDAN DOLAYI BU DURUMUN VARLIĞINI KORUDUĞUNA HÜKMEDİLMEKTEDİR.

- DAHA ÖNCE VAR LMADIĞI BİLİNEN BİR DURUMUN DAHA SONRA MEYDANA GELİP GELMEDİĞİ HUSUSUNDA TEREDDÜT DUYULDUĞUNDA DA İSTİSHAB İLKESİNE DAYANARAK – ÖNCEKİ YOKLUĞUNDAN DOLAYI- BU DURUMUN HALEN VAR OLMADIĞINA HÜKMEDİLMEKTEDİR.

- İSTİSHAB DELİL BULUNMAYAN HUSUSLARDA DELİL OLARAK KABUL EDİLMEKTEDİR

- İSLAM HUKUKÇULARI İSTİSHAB DELİLİNE DAYANARAK HÜKÜM VERMİŞLERDİR. İSTİSHAB İLE ORTAYA YENİ BİR HÜKÜM KONULMAMAKTADIR. AKSİNE DAHA ÖNCEDEN VAR...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

Sayfa: [1] 2 3 Yukarı git

Yazdır

« önceki sonraki »