İSLAM FELSEFESİ
11.HAFTA DERS ÖZETİ

İBN RÜŞD
•   HAYATI VE ŞAHSİYETİ
•    ESERLERİ
•    DİN FELSEFE İLİŞKİSİ
•    PSİKOLOJİ

   Doğumu: Kurtuba > 1198; Vefatı: Merakeş > 1198
   Kurtuba kadılığı
   Şarih-Commentator
   Aristoculuğa dönüş
   Burhani bilgiye vurgu
   İbn Sina, Kelam ve Gazali eleştirisi
   Endülüs akılcılığı

Eserleri
   Bidayetu’l-müctehid; fıkıh
   Ed-Damime; Tanrı’nın bilgisi
   El-Keşf an menahic; tevil problemi
   Tehafütü’t-tehafüt: Tehafütü’l-felasife eleştirisi
   Mantık: Burhan şerhi, isaguci, Mekulat, İbare, kıyas, cedel, safsata vd.
   Fizik: Aristo fiziği külliyatının belli başlı eserlerine kısa, orta ve uzun şerhler
   Metafizik: Aristo’nun Metafizika’sına küçük, orta ve büyük şerhler

Din-Felsefe İlişkisi
   Gazali’nin filozofları küfürle ithamından sonra yeniden gündeme gelen problem: Felsefenin meşruiyeti ve dinle ilişkisi
   Faslu’l-makal: Din-Felsefe İlişkisi
   El-keşf an menahici’l-edille: Dini metinleri tevil problemi
   Tehafütü’t-tehafüt: Gazali’nin eleştirisine cevaplar
   Felsefe:Varolanlara bakarak varlıkların Tanrı’ya delaleti bakımından onları değerlendirmek
   Din varolanlara bakarak ibret almamızı, onları Tanrı’ya delaleti içerisinde yorumlamamızı, üzerine düşünmemizi emreder: Ey basiret sahipleri ibret alın
   Düşünme emredildiğine göre, düşünme ve akıl yürütme çeşitlerini bilmek gerekir
   Kıyasın gerekliliğini savunmak: Felsefeyi savunmak

Psikoloji
   Psikoloji felsefenin diğer alanlarıyla güçlü bir ilişki içerisindedir
   Metafizikle ilişkisi
   Evren bir gayeler zincirini ifade eder > Nedenleri kavrama >  Psikolojiye uygulanması
   Psikoloji Tabiat bilimine dahildir > Tabiat bilimleri ilkelerini metafizikten alır
   Psikoloji araştırmalarında elde edilen suretlerin epistemolojik ve ontolojik imaları
   Mantıkla ilişkisi
   İdrak problemi ve iç duyular
   Bilgi edinme yolları
   Bilginin türleri
   Ahlak
   İnsan davranışlarının nasıl gerçekleştiği sorusu psikolojide ortaya konulur
   Davranışların ilkesi: Nefs

   Kelamla ilişkisi
   Nefsin ölümsüzlüğü, haşir, nübüvveet
   Fizikle ilşikisi
   Psikoloji tabiat bilimleri içindedir
   Fiziğin temel kavramları psikolojinin meselelerini çözmede kullanılır: suret, madde, bilkuvve, bilfiil, dört sebep, hareket vd.
   Nefs nedir?
   Tabii cismin ilk yetkinliği ve fiili
   Madde-suret > Nefs-beden
   Nefs bedenin sebebidir
   İnsan sadece nefsle izah edilmez, insan bir nefs-beden toplamıdır
   Nefs İbn sina’da olduğu gibi maddi olmayan cevher şeklinde tanımlanmaz
   Nefsin güçleri sorunu
   İbn Sina’nın hayvani nefsin fonksiyonları arasında vehmin de bulunduğu görüşüne katılmaz
   İdrak güçleri
   Hissi idrak – akli idrak
   Dış duyular – iç duyular
   Ortak duyu beş duyuyu da kapsayan bir şekilde anlaşılır
   İç duyular: mütehayyile, müfekkire, hafıza
   İnsanın nazari yetkinliği bedeni yetkinliğiyle yakından alakalı
   Arzu, tahayyül ve müfekkire ilişkisi
   Rüyalarla bilgi elde etmek mümkün değildir
   Heyulani akıl sorunu
   Aristo’nun De Anima’sına yazdığı üç şerhte farklı sonuçlar
   El-Muhtasar fi’n-nefs: Heyulani akıl > Bilgiyi kabul etme istidadı > Faal akıl: Heyulani aklı hareket geçiren
   Telhisu Kitabi’n-nefs: Heyulani akıl > Maddi suretlerden bağımsız bir istidat > Aşkın bir cevherle ilişkili
   Heyulani akıl sorunu II
   Şerhu’l-kebir li-kitabi’n-nefs:
   Heyulani akıl nefsin diğer güçlerinden mutlak olarak bağımsız değildir
   Heyulani akıl kaynağını hissi idrakten akli idrake taşınan süreçte bulur: Bilginin subjektif alanını teminat altına alma
    Ezeli-ayrık ilke olan faal akılla irtibatı ile de metafiziğe taşınır: Objektif alanı teminat altına alma

çok güzel özet olmuş ,kaleminize sağlık.