5. HAFTA - TÜRKİYE’DE DİN EĞİTİMİNİN TARİHSEL SÜRECİ
* Osmanlı Devleti’nin son yüzyılında eğitimde > 3 çeşit okul vardır. >medrese, mektep ve yabancı okullardır.
* Medrese >en eski ve din eğitimi ağırlıklı bir eğitim kurumudur.
* Cumhuriyet dönemi mekteplerinde eğitim >din ağırlıklı değildir. Bu okullarda genelde “İlmihal” ve “Tecvid” adlarında dersler okutulmuştur.
* 1856 yılında Islahat Fermanı ile gayrimüslimlere >özel okullarını açabilme imkânı tanınmıştır.
* Cumhuriyetteki i  İmam Hatip ve İlahiyat Fakültelerinin kökleri>Osmanlı’nın son dönemlerinde görülür.
* 1913’te İmam Hatip yetiştirmek üzere açılan ve sonra >“Medresetü-l Vaizin” ile birleştirilerek “Medresetü-l
İrşad” adını alan “Medresetü‐l Himmeti ve Hutaba” bugünkü İmam Hatip Liseleri’nin kökü olarak kabul edilir.  
* Cumhuriyet döneminde İlahiyat Fakültelerinin temeli olan Osmanlı’nın son dönemindeki kurum > 1 Eylül 1900’de açılan İstanbul'da açılan Dârülfünûn-ı Şâhâne'deki Ulûm-i Âliye-i Dîniyye Şubesi’dir. 4  yıl süreli idi.
> 1913 yılından itibaren >İstanbul Dârülfünunu'na dönüştürülmüş, Ulûm-i Âliye-i Dîniyye Şubesi'nin adı da Ulûm-i  Şer'iyye olarak değiştirilmiştir.
* Bu okullar ömürlerini > Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na kadar sürdürmüşlerdir.
   1923-1946 YILLARI ARASINDA (TEK PARTİ) DİN EĞİTİMİ ve ÖĞRETİMİ
   İmam Hatip Mektepleri ve Yüksek Din Öğretimi
* Saruhan mebusu Vasıf Çınar ve arkadaşları tarafından >2 Mart 1924’te sunulan Tevhid-i Tedrisat kanunu 3 Mart 1924 tarih ve 430 sayılı “Tevhid-i Tedrisat Kanunu” ile tüm eğitim kurumları >Maarif Vekâleti’ne bağlandı.  
* Yasayla Maarif Vekili Vasıf Çınar >16 Mart 1924 tarihli telgraf emriyle tüm medreselerin kapatılmasını istedi.
> Tümü yedi maddeden oluşan kanunun 4. maddesiyle >İmam-Hatip Okulları ve yüksek din uzmanı için İstanbul’da İlahiyat Fakültesi açılması kararlaştırılmıştır.  
* İmam Hatip mekteplerinin 1930 da kapatılmasından >1949 yılında açılan imam hatip kurslarına kadar ortaöğretim düzeyinde bir okul kalmamıştır.
* İstanbul Darülfünunu 31 Mayıs 1933'te çıkarılan kanunla kapatılarak >İstanbul Üniversitesi kurulunca İlahiyat Fakültesi de ortaöğretim kurumlarından din derslerinin kaldırılması, Diyanette kadro bulunamaması sebebiyle kapatılmış, yerine İslâm Tetkikleri Enstitüsü açılmıştır.
   Okullardaki Din Dersleri
* Cumhuriyet döneminin ilk programı >1924 tarihli "İlk Mekteplerin Müfredat Programı"dır. Bu programla ilkokul süresi  6  yıldan 5 yıla indirilmiştir. 1924 te >Kur'an-ı Kerim ve Din dersleri 2, 3, 4 ve  5.  sınıflarda haftada  ikişer saat yer almıştır. 1924’te toplanan “II. Heyet‐i İlmiye” kararlarına göre >lise programlarının 1. devresinin 1. ve 2. senelerinde Din Bilgisi" adıyla birer saat din derslerine yer verilmiştir. Lise 2. devre programında ise din derslerine yer ayrılmamıştır.
* 1926 yılında >5 yıllık ilkokullar >ilk üç yılı 1. devre, son iki yılı 2. devre  olarak eğitim vermeye başlamıştı. Din  dersi 3. sınıftan itibaren haftada birer saat olarak yer almıştır. Din derslerinin hedefi, “çocuklarda Cenab-ı Hakka  karşı şükran ve muhabbet hisleri uyandırmak, İslamı sevdirmek ve vahdetin faydasını bildirmek” tir.
* Şehir ilkokullarındaki din dersleri 1927-1928 yılından itibaren >3, 4 ve 5. sınıflarda birer saat yer almıştır. Köy  ilkokullarında ise Din Bilgisi dersi 3. sınıfta Perşembe günleri yarım saat olarak 1939 a kadar devam etmiştir.
* Ortaokullardaki Din Bilgisi dersi, 1927 de >program dışı bırakılmıştır. Böylelikle din öğretimi 1933’ten itibaren  1939’a kadar köy okulları hariç öğretimin hiçbir kademesinde 1949 yılına kadar yer almamıştır.
   1946-1980 YILLARI ARASINDA DİN EĞİTİMİ ve ÖĞRETİMİ
   Okullardaki Din Dersleri
* 1946’da çok partili demokratik sisteme geçişle birlikte >okullarda din derslerinin okutulması teklif edilince, itiraz üzerine, Fransız örneğine uygun "Muhasebat-i Ahlakiye" dersinin konulabileceği kararlaştırılmıştır.  
* 1948 tarihinde ilkokulların 4. ve 5. sınıflarına isteğe bağlı olarak program dışı >Din Bilgisi dersi  konulmuş  ve 1949 da da öğretimi başlamıştır.
* 1 Şubat 1949 Milli Eğitim Bakanlığı genelgesi ile >ilkokul 4 ve 5. sınıflara isteğe bağlı olarak program dışı  (11) konulan Din Bilgisi dersi, 1950 eğitim-öğretim yılından itibaren de program içine alınmıştır.
* Ortaokulların 1 ve 2. sınıflarında 1956 yılında >isteğe bağlı olarak din derslerine yer verildi.
* Ayrıca 1949’dan beri seçmeli olan din derslerine karşılık 1974 yılında >CHP-MSP koalisyon döneminde ilkokul 4. sınıftan liselerin 10. sınıfına kadar program içerisinde haftada birer saat zorunlu ahlak bilgisi dersi konulmuştur.
   1946‐1980 Arası İmam Hatip Okulları ve Yüksek Din Öğretimi  
* CHP 10 Şubat 1948 toplantısında >din eğitimi konularını araştırıp rapor hazırlaması komisyon kuruldu. 15 Ocak  1949 tarihinde önce İstanbul ve Ankara, daha sonra da Afyon, İzmir, Isparta, Kayseri, Kastamonu,  Adana, Trabzon  ve Urfa’da 10 ay süreli İmam Hatip Kursları açılmıştır.
* 14 Mayıs 1950 yılında Demokrat Parti’yle birlikte >din eğitimi alanında sağlanan kazanımlar devam etmiştir. 13  Ekim 1951 tarihli kararla İmam Hatip Okulu açılmasına karar verilmiştir. Adana, Ankara, Isparta, İstanbul  Kayseri, Konya ve Maraş'ta 7 İmam Hatip Okulu açılmış ve 17 Ekim 1951 tarihinde eğitime başlamışlardır.  
* 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sonrasında >İmam Hatip Okulları için iki değişiklik olmuştur. İlk olarak >1951-1971 döneminde orta kısmı 4, lise kısmı 3 yıl olmak üzere 7 yıl eğitim veren  İmam Hatip Okullarının, M.E. B  tarafından 22 Mayıs 1972’de yayımlanan yönetmelikle orta kısımları kaldırılmıştır.  
> 2. değişiklik ise >1973 tarihli Milli Eğitimin Temel Kanunu ile yapılmıştır. Bu yasayla İmam Hatip Okulları İmam Hatip Liselerine dönüştürülmüş ve üniversiteye geçişte üniversitelere girmeleri sağlanmıştır.
* 1974’teki CHP-MSP hükümeti aynı yıl İmam Hatip liselerinin >1972’de kapatılan orta kısımlarını  yeniden  açmıştır. 12 Mart 1971 askerî muhtırası sırasında sayısal artışı duraklayan İmam Hatip Okulları 1974'den  itibaren hızlı şekilde  yükselmiş ve 1980 yılına kadar 374’e ulaşmıştır.
* 1948 de CHP grubunda kurulan komisyon >İlahiyat fakültesinin açılmasını da teklif etmiştir. 4 Haziran 1949 da kanunla Ankara Üniversitesi’ne bağlı >İlahiyat Fakültesi açılmasına karar verilmiştir.
* 1951 yılında açılmasına karar verilen imam hatip okullarının artması > M.E. B’e Yüksek İslam Enstitüleri açılmıştır.  İlki 1959 yılında İstanbul’da açılan bu enstitüler Konya, Kayseri, İzmir, Erzurum, Bursa,  Samsun ve Yozgat’ta açılmıştır. Yüksek İslam Enstitüleri lisansüstü  öğretim yaptıramıyorlardı. Erzurum’daki fakülte  lisansüstü öğretim  imkânı da sağladı.
   1980’DEN GÜNÜMÜZE DİN EĞİTİMİ ve ÖĞRETİMİ
   Okullardaki Din Dersleri
* 12 Eylül 1980 Askeri yönetim >ilk ve ortaokullarda “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi” adıyla zorunlu okutulması  öngörüldü. Bu düzenleme 1982  Anayasası’nın 24. maddesinde de zikredilmiştir. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi  Dekanı Prof. Hüseyin Atay, din eğitimi konusunda raporlar sunmuştur.
* Önceleri herkes için zorunlu olan DKAB dersleri >1990 da alınan bir kararla Hıristiyanlık-Musevilik dinlerine mensup öğrencilerin DKAB derslerine girmelerinin zorunluluğu kaldırıldı.
* AİHM, 9 Ekim 2007 de verdiği kararda >DKAB derslerinin Aleviliğe yeterince yer verilmemesini eleştirmiştir.  
* Türkiye’deki DKAB ders programlarında >2000 yılındaki İlköğretim DKAB programındaki değişiklik öncesine kadar “ilmihal merkezli” anlayışın hâkimdir. 2005 ve 2006 yıllarında hazırlanan yeni programlarda vardır.
*İlköğretimin  4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarında haftada ikişer saat >ortaöğretimde ise tüm sınıflarda haftada birer saat  olarak devam etmektedir.
   1980’den Günümüze İmam Hatip Liseleri - Yüksek Din Öğretimi
* 12 Eylül 1980 askeri darbesi dönemine  gelindiğinde >İmam Hatip okul sayısı ise 374’e ulaşmıştır. 12 Eylül  yönetimi İHL statüsüyle ilgili bir değişikliğe gitmemiştir.
* 1989 yılına kadar Tunceli ilinde açılan İmam Hatip Lisesi hariç >hiçbir okul açılmamıştır. Ancak 1985 te ilk  defa İstanbul Beykoz’da >Almanca dil ağırlıklı bir Anadolu İmam Hatip Lisesi açılmıştır. 1997 yılı kırılma noktası oldu.
* 16 Ağustos 1997 de çıkarılan >8 yıllık kesintisiz eğitim yasası İmam Hatip Liselerin orta kısımlarının kapanmasına   neden olmuş ve MEB Talim ve Terbiye Kurulu’nun kararı ile İmam Hatip Lisesi, 4 yıllık liseler oldu.
* YÖK, 30 Temmuz 1998 de >meslek liselerinin alanları dışındaki fakültelere yerleşmesini zorlaştırdı. Ancak YÖK, 21 Temmuz 2009 tarihinde aldığı kararla katsayıyı kaldırmıştır. Aralık 2009’da Danıştay, YÖK kararını iptal  etmiştir.
* 12 Eylül 1980 askeri harekâtından sonraki gelişmelerden yüksek din öğretimi >olumlu etkilendi. 6 Kasım 1982 de 2547 sayılı Kanunla MEB'e bağlı Yozgat Yüksek İslam Enstitüsü kapatılıp Erzurum Yüksek İslam  Enstitüsü ne dâhil  edilerek Yüksek İslam Enstitüleri İlahiyat Fakültesine dönüştürüldü.
* 1982 de 8 tane olan İlahiyat Fakültelerine 1997 yılına kadar >15 fakülte eklendi. 1992’de yürürlüğe giren  kanunda yer almasına rağmen Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi henüz açılmamıştır.  
* 1989-1990 da İlahiyat Fakültesi bünyesinde >iki yıllık İlahiyat Meslek Yüksek Okulları açılmıştır.
* YÖK, 11 Temmuz 1997 tarihinde aldığı kararla >sürdürülen tek programlı öğretim yapısı  terk edilmiştir. Bunun  yerine İlahiyat Fakülteleri biri İlahiyat lisans bölümü, diğeri İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği bölümü olarak iki programlı hale getirilmiştir. Ayrıca hazırlık sınıfı kaldırılarak 4 yıl olarak belirlendi.  
* 1997’den itibaren İlahiyat Meslek Yüksek Okullarına öğrenci alımı durdurularak >fiilen kapanmaları      (12) sağlandı ve Anadolu Üniversitesi A.Ö.F'ye bağlı yüksek okul açılmıştır.
* Ayrıca 1998-1999 da İlahiyat ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın