๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Denemeler => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 26 Mart 2010, 17:08:53



Konu Başlığı: Oku!
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 26 Mart 2010, 17:08:53
Okuma Alışkanlığı ve Çocuk Eğitimi 

Peygamberimize gelen ilk vahyin "oku" emri ile başlaması, birçok hayatî konunun anlaşılmasının okuma ve kitap ile olacağının en güzel işaretidir. İnsanlık âlemi ilâhî kitapların getirdiği mesajları okuma ve anlama ile aydınlanmıştır. Okuma ve kitaplar, dolayısıyla ilim, insanlığın en önemli rehberlerinden biri olmuştur. İnsanoğlunun bu hazineden yararlanması ise, ancak ideal bir okuma alışkanlığı ile olacaktır.

Hepimiz kitap okumanın faydalarını biliriz. Ancak bazılarımız okur, bazılarımız ise okumaz. Kitap okumayanların birçoğu kitap okumanın faydasını biliyor; ama bunu uygulamıyor. Kitap okuma alışkanlığı niye kazanılamıyor? Bu sorunun cevabı; "Çocukluğunda kitap okumayan kişiler, çoğunlukla ilerleyen yıllarda da çok iyi bir kitap okuyucusu olamazlar." şeklindedir. Çünkü kitap okuyanların belki de tamamı çocukluk döneminde kitap ile haşir neşir olmuş kişilerdir. İyi bir okuma alışkanlığı, çocukluk döneminde kazanılır. "Ağaç yaş iken eğilir." sözünü bir kez daha hatırlamak yerinde olsa gerekir. Kitap okumanın bu kadar faydası var iken herkesin bu alışkanlığı kazanması beklenir. Ama bu yararlı alışkanlığı kazanamadığımızdan "az okuyan" bir millet olduğumuz bir gerçektir.

Çocuklarımız geleceğimizin güneşleridir. Bu güneşlerin parlaklığı ve etrafa saçtığı aydınlık, bilgi ile paraleldir. Çocuklarımızın gelecek adına gerçek başarıları da bilgi ve kültür ile olacaktır. Bilgi temeline dayanmayan başarıların gelip geçici olduğunu unutmamak gerekir. Öyleyse geleceğimizin güneşlerine kitap okuma alışkanlığını kazandırmalı ve bu alışkanlığın yerleşmesini sağlamalı, anne baba olarak çocuk eğitiminde bu metodu kullanmalıyız. Düşünen, fikir üreten, düşündüğünü ifade edebilen ve yanlış bilgi ile doğru bilgiyi ayırabilen fertlerin sayısının artması için, çocukluk çağında kitap okuma alışkanlığının kazandırılması gerekmektedir.

Kitap okuma çocuklara bazı zihnî maharetler kazandırır. Kitap okuyan çocuklar eğitim süreçlerinde anne babaların ve eğitimcilerin işlerini de kolaylaştırır. Eğitime yapılan yatırımın karşılığını almak isteyen anne babaların çocuklarını pahalı okullara göndermeleri ve onların istedikleri her şeye ulaşmalarını sağlamaları yeterli değildir. Çünkü okuma alışkanlığı olmayan çocuklar, başarılı olmada zorlanmaktadırlar. Kitap okumayan nesillerin giderek düşünme fonksiyonu körelmekte, fikir üretme kabiliyetleri gerilemekte, yetersiz olan kelime hazinesi ile başarılı iletişim kurma özelliği kazanamamaktadır. Evrensel değer hükümlerinin kazandırılması, karakter ve kişilik gelişmesi, tarih ve kültür şuuru ancak okuyan, araştıran ve bilgiyi seven nesillerin yetiştirilmesiyle mümkündür. Hemen her şeyi anlatma imkânı olmayan eğitim sürecinde, çocuklarımızın kendilerini okuyarak yetiştirmeleri gerekmektedir. Maalesef tv seyrederek, bilgisayar oynayarak büyüyen çocuklarımız giderek okuma istidatlarını kaybetmekte ve okumanın sağladığı imkândan mahrum kalmaktadır.

Kitap okumanın, çocuğun ruhî ve zihnî gelişmesine olumlu tesirleri saymakla bitmez. Kitap okuma ile yükselecek zihnî gelişme, anne karnında başlar. Anne karnındaki bebek 6. veya 7. aydan itibaren dış dünyayı işitebilir. Bu dönemden itibaren kitabın zihnî gelişmeye katkılarını başlatmalıyız. Anne karnındaki bebeğe, huzur veren şeyler okunarak onun bu konudaki kabiliyetlerinin inkîşaf etmesi sağlanabilir.
Kitap okuyan ve kitap okunan çocukların düşünceleri, diğer çocuklara göre daha zengindir. Düşünme, bilgi ile birlikte geliştiğinden çocuk bildiği kadar düşünebilir. Bilginin desteklemediği düşünceler sığ kalmaktadır.

Okuma, çocuğun kelime hazinesini artırmakta ve iletişim kabiliyetlerine müspet katkılarda bulunmaktadır. Kendisine kitap okunan çocukların dil gelişmesi sağlıklı olmaktadır. Kitap okuyan çocukların iletişim kapasiteleri artar. Günümüz bilgi ve iletişim toplumunda kendini iyi ifade eden kişilerin başarılı olduğunu vurgulamak gerekir. Düzenli okuma çocukların kolay öğrenme ve doğru hüküm verme kabiliyetlerini inkişaf ettirir. Kitapların kazandırdığı zihin gücü; öğrenme, sorgulama ve karar verme süreçlerine müspet tesir ederek kişinin şahsî kemalâtına katkı sağlar.

Kitap okuma esnasında beyin aktif olarak çalışır. Bu durumda birçok yürütücü fonksiyon (zihnî bilgi işleme ve hafızaya alma süreci) aktif olarak kullanılır. Beyinde birçok sahada (bilhassa alın lobunda) okuma ve düşünme esnasında glikoz kullanımında artış söz konusudur. Okumanın sonucu olarak çocukta konsantrasyon, dikkat, anlama ve mânâlandırma, gördüklerini fark etme gibi birçok zekâ fonksiyonu müspet yönde gelişmektedir.

Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için anne-baba tarafından yapılacaklar şu şekilde sıralanabilir:

1- Anne-baba evde kitap okumalı ve çocuklar bunu görmelidir.
2- Hususi olarak kitap okuma zamanları ihdas edilmelidir.
3- Çocuğun bilgi kazanması ve bu bilgiyi kullanması teşvik edilmelidir.
4- Ev ortamında çocukların bilgi birikimi ciddiye alınmalı ve desteklenmelidir.
5- Çocuğun değer verdiği özel günlerinde ona kitap hediye edilmelidir.
6- Evde her çocuk için kendisine ait bir kütüphane hazırlanmalı ve kitap okuması mükâfatlandırılmalıdır.
7- Çocuğun okuduğu kitabı başkalarına anlatması imkânı sağlanmalıdır.
8- Anne-baba okuduğu kitaplardan edindikleri güzel bilgi ve değerleri çocukları ile paylaşmalıdır.
9- Büyük yazar ve mütefekkirlerin hayatlarından örnekler verilmeli, onlara olan hürmet artırılmalıdır.
10- Tv ve bilgisayar karşısında geçirilen zamanlar düzenlenmeli, bu konuda aşırılığa izin verilmemelidir.
11- Günlük gazete, dergi ve süreli yayınlar tâkip edilerek onların merak hissi tahrik edilerek alışkanlık kazandırılmalıdır.
12- Çocukların harçlıklarından kitaba para vermeleri teşvik edilmelidir.
13- Kitap evleri ve kitap fuarları gezilerek çocukların böyle mekânlara ısınmaları sağlanmalıdır.
14- Kitap okuma konusunda çocuklara baskı yapılmamalı, bu alışkanlık onlara sevdirilerek kazandırılmalıdır.
15- Küçük çocuklara kitaplardan sevebilecekleri pasajlar okunarak, hikâyeler anlatılarak onların kitaba olan ilgisi artırılmalıdır.

Birçok anne-baba, çocuklarını meşgul edememekten yakınır. Çocuklarımızı kitapların sırlı dünyasında meşgul etmek, onların gelişmesine katkı sağlayan önemli bir faaliyettir. Çocukların hayatı anlamlandırabilen fertler olması için, onlara okuyabilecekleri bir ortam hazırlamak ve okuma alışkanlığı kazandırmak, her anne-babanın önemli görevleri arasındadır.

Dr. Hasan AYDINLI