İlham Üzerine

İlham Üzerine

İlham, hayatın bütününe hâkim zâhir-bâtın (iç-dış) ikileminin bir tek satıhta ve olabilecek en son limitte kaynaşması, bütünleşmesi.

Aklın veya gönlün Cibril kanadıyla okşanması, uyarılması. Yükselişini (uruc) tamamlamak üzere yola çıkmış kelimelerin "tayyib" kimliği ile mânâ gergefine uğraması ve uygun urbalarla yoluna devam etmesi.

Her bilenin üstünde yegâne "Alim" olan Zat'la herşeyi yeniden bilmeye muhtaç insanın rezonansı ve bilmediklerini bilir, görmediklerini görür, duymadıklarını duyar hale gelmesi.

Bilginin, onun da ötesinde ilmin en duru kaynağını keşifle, doyma bilmeyen tecessüsün tatmine ulaştırılması keyfiyeti. Hata payının asgariye çekilmesi ve bazen iyice sıfırlanması yollarından biri. İlmin ârizîliğine ve bilginin izâfîliğine ait kusurların giderilmesinin en önemli garantisi. Parça ile bütün arasındaki irtibat yönlerinin tesbitini aslına en yakın mahiyette yapabilme ve böylece ilmin bütünlüğünü idrak edebilme meselesinde doğruyu, ama daima doğruyu gösteren istikamet ibresi. Sezgi nedir? Vicdan kavramından ne anlaşılmalıdır? Önsezinin ilimle münasebeti ne ölçüdedir? Bilgi nedir, ilim nedir? Tulûatçılığın reel hayatta yeri varmıdır? Mantığın kuru, yavan ve kendini beğenmiş ukalâlıklarından bilginin berekete bakan yönünü kurtarmak ve keyfiyet denen meçhule uzanmak kâbil midir? Analiz ve sentez gücünün ana dinamiğinin adı? Rüya ve hülyalarla eşya ve hâdiselerin münasebet ölçüsü? İlim denen yekpâre noktayı bölen, parçalayan cehâleti gidermenin çaresi? Asıl ile tezâhür arasındaki ilişkiyi ilim ve bilgi bazında yakalamanın yolu..? Ve daha nice birbiri içine girmiş ve girdikçe de giriftleşmiş soruların netlik derecesindeki farklılıklar mahfuz, en net cevabı, ilham nedir veya neler ilham değildir, usûl ve metoduyla incelemeye alınan ilham kavramının anlaşılmasına bağlı.

O, bal arısı için, balın elde edilmesine götürücü yolun kendisi. Örümceğin ağ kurma san'atını, ipek böceğinin en nadide kumaşı dokuma seçkinliği, balinaların anayurda dönme becerilerini yönlendiren güç. O, bütün hayvanlarda, insiyakı davranışların fıtrat bağlantısı.

Öyle bir düşünceyi ne göz görmüş, ne kulak duymuş, ne de o, daha önce herhangi bir gönle konuk olmuştur. İlham bu. Gerisi ilham benzeri esinti. Daha çok eski malumatları restore ve yenileme ameliyesi.

İnsan, mahiyeti itibariyle ilmi kendi bütünlüğü içinde istiab gücüne sahip. Ne var ki insanın da insan nevinin de ömür süresi sınırlı. İnsanın ilimden nasip payı çok az; fıtratta israfa yer yok da ondan.

İlham kendisi zorlayıcı. Onu zorlamak hafakan. İlham ilmi ulaştırıcı bağ. Onu ilmin veya bilginin kendisi kabul etmek hata. Ama iç içelik öyle görülmedik ölçüde ki, onu anlamada hataya düşmemek zor.

Bilgi, ilmin elvan elvan, renk renk beyana dökülmesi. Bilgiye kimlik kazandıran da renklerdeki çeşitlilik. Renge tonunu veren iiham. Netlik veya bulanıklık, ilhamın bağlantı merkezinin aşınmışlığını veya korunmuşluğunu gösteren belge.

Sonsuzun olmayan iki ucu: İşte ilhamla vahiy arasındaki mesafe. Biri, Alemlerin Rabbi ünvanıyla. Diğeri ise sadece tek ahizeyle konuşma. Paygamber ve veli nisbeti. Bağlayıcı olma yönleri de buna göre kayıtlı.

İlhamlar arası nisbet farkı bir realite. Düşünce farklılıklarının en önemli gerekçesi bu. Şeytan iğvâsıyla ilhamın münasebeti olmadığını söylemek bile abes. Heves, Kaf sınırını aşamaz ki, ilhama komşu olsun.

Şiir mûsikî. İlhamla besleneni, nefesine fesleğen kokusu sinmiş gibi Cinsiyet iklimi. İlham da, esinti de cihanşümûl. Cins, dil, din ve ırk ayırımına kapalı. İşleyen bir kafa veya hüşyar bir gönül bulunan her yer ilham coğrafyasına dahil. Bununla beraber uğrak yeri oldukça az. İstemelerdeki isteksizlik onun için bir dalgakıran. Doyumun maddede aranması varlık gâyesiyle cedelleşmek. İlhamın rüyası ise sükûnet. Kavga, kaos onu ürküten, kaçıran ses; ilham hasretimizin sebeplerinden biri.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın