๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Denemeler => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 27 Temmuz 2010, 17:38:13



Konu Başlığı: Aynadan yansıyan suret
Gönderen: Sümeyye üzerinde 27 Temmuz 2010, 17:38:13
Aynadan Yansıyan Suret

“ Halk içre bir ayineyim herkes bakar bir an görür
Her ne görür kendin görür ger yahşi ger yaman görür” (Şeyh Niyaziyi Mısri)

İnsanoğlu kendisine değil de her daim başkalarına bakma, varsa bir kusur ve kabahat bunu başkalarında arama eğilimi gösterir “Benlik” içgüdüsü kişinin çoğunlukla kendisini doğru, kendisi dışındakileri ise eğri görmeye zorlar Devamlı başkalarında kusur aramakla uğraşanın kendisini sorgulamaya, bir kerede dönüp kendisine bakmaya mecali de kalmaz zatenKişi kendisinde mevcut bulunan kusurları gidermek yerine örtmek eğiliminde olunca hep hatayı karşısındakinde görür HzMevlana’nın bunu izah mahiyetinde söyledikleri ne kadar manidardır

“ Ey filan; başkasında gördüğün zulümler senin onlara akseden huyundan ibarettir Senin nifak gibi, zulüm gibi, bed mestlik gibi varlığın ve benliğin onlara aks eylemiştir O sensin, ona vurduğun vakit yine kendine vuruyor, o vakit yine kendine lanet ipliği okuyorsun” Buyuruyor Yani: “ Bazı kimselerde bazı münasebetsiz haller görüyor, onlara hiddetleniyor ve zulmetmeye kalkışıyorsun Halbuki onlarda münasebetsiz gördüğün haller hep senin aksinden ibarettir” Diyor

Kişi kendisinde bulunan bir eksikliği, hayatını kuşatan kötü ahlak ve davranışlarını giderme ferasetinden yoksunsa örtme eğilimine gider Sürekli yalan söyleyen,işlerini yalan ile yürüten bir kişinin karşısındaki herkesi yalancı görmesi gibi, dolandırıcıların karşısındaki herkesi dolandırıcı sanıp ona göre muamele etmeleri gibi, kıskançlığını dizginleyemeyen birinin çevresindeki insanları aşırı kıskanç olmakla itham etmesi gibi, haram yoldan gelir sağlayan birinin yaptığı işi helal kabul edip bunu savunmaya kalkması gibi, kişi kendisinde bulunan hataları, eksiklikleri karşısındakine yükleyerek kendince sorumluluktan kurtuluyor, Kalb-i Mutmaine ermeye çalışıyor Lakin eğrilikle suçladığı kendisindeki eğrilikler, başkasındaki değil Çirkince bakan baktığı her şeyi çirkin görür Güzel bakan, güzel düşünen ve dahi güzel yaşayanda baktığı her şeyi güzel görür

Rasim Özdenören İmkansız Öyküler adlı eserindeki “ Korkak ve Öteki” başlıklı hikayesinde kişinin çirkin bakışının kendi suretinde yansıyacağını çok etkili bir dille vurgulamaktadır Hikayenin kahramanları olan korkan ve iğrenen Kurtalan’dan başlayıp Haydarpaşa’da son bulacak olan ve üç gün sürecek tren yolculuğunda aynı kompartımanı paylaşmaktadırlar İki insanı üç gün için aynı ortamda bulunmaya zorlayan bu yolculukta sonuç oldukça etkili… Yazar özetle diyor ki:

“ Korkak, ötekinin yüzüne iğrenerek baktı İğrenen, yüzünü pencereden dışarıya korkarak çevirdi Korkak, ilk kez konuşma ihtiyacı duydu

– Eh bu yolculukta bitiyor, dedi, kalkıp yüzümüzü yıkamanın zamanıdır

Ve kalkıp tuvaletin yolunu tuttu Kapıyı açtığında karşısındaki aynada birden kendi yüzüyle karşılaştı O da ne? Bu yüz üç günden beri iğrenerek seyrettiği karşıdakinin yüzüydü Birden çılgına gördü Aynayı yumrukladı Tuzla buz olan aynanın içinde çoğalmışlığı her tarafa saçıldı Yumruğunun kanayan yerini gömleğinin eteğine silerek yeniden kompartımana döndü Öteki ordaydı ve onun yüzüne alaycı bir sırıtışla pis pis bakıyordu”

Korkak olan iğrenende kendi suretinin aksini gördü O denli iğrenerek bakmıştı ki gördüğünün kendi aksi olduğunu aynada görünce buna dayanamadı Ötekinde görüp de beğenmediği kendisinde olandı aslında

Hz Mevlana “ Halkta gördüğümüz ahval onlarda görünen kendi halimiz olunca, ettiğimiz zulmü filhakika kendimize etmiş oluyor, onlara açtığımız yaraları manen kendimize açmış oluyor ve nefsimizi lanete siper kılıyoruz” derken bakışımızın görüntüyü ne denli etkilediği ve değiştirdiğinin altını çiziyor Kişi çevresi ile uğraşmayı bırakıp kendi içine dönse, kendisinde bulunan yanlışlıkları görse ve bunları örtmek yerine düzeltmeye çalışma yoluna gitse, bakışı da, yaşayışı da, kavrayışı da en güzel şekilde olacaktır

Enes Bin Malik’ten rivayet edilen bir hadisi şerifte “ Mümin müminin aynasıdır” buyuruluyor Şu halde bir müminin diğer müminde göreceği ister ayıp ve noksan olsun, ister kemal ve hüner olsun bu kendi halinin aksidir

İlim ehli olabilmenin ilk şartı da kişinin önce kendisini bilmesidir Kendi içine dönüp yalnız kendindeki eksikleri görmeye çabalamasıdır Eğer kendini bilmezse ilim yolunda ilerleme kat etmesi mümkün değildir Yunus Emre dizelerinde ne güzel söyler

İlim ilim bilmektir
İlim kendini bilmektir
Sen kendini bilmez isen
Bu nice okumaktır

Derken kişinin kendisini bilmesinin, kendisine dönmesinin, önce kendisine bakmasının ne denli önemli olduğunu vurgulamaktadır

Mümin-i Kamil olan kişi baktığı her şeye Allah’ın nuru ile baktığı için iyi ve güzel görür Nefsani bakış nurani bakışı perdelemekte… Baktığımızda gördüğümüz ve göreceğimizin kendi aksimiz olacağı şuuruna varabilirsek eğer, nefsani bakıştan kurtulup nur ile bakmayı öğrenebiliriz Aynaya yansıyan suretlerimizin de bizi büyük hayal kırıklıklarına uğratmasının önüne ancak bu şekilde geçebiliriz


ALINTI