|
Konu Başlığı: Ahsen i takvim Gönderen: Sümeyye üzerinde 06 Eylül 2010, 16:28:30 ahsen-i takvim Güzel olana.Bir teslimiyet sadâsı ve özgürlük. İç dinamiklerin dış hatlardan beslendiği ve kararan ne varsa mum ışığıyla da olsa aydınlığa kavuştuğu, kara lekelerin silinip beyaza dönüştüğü ay. Mum ışığı da yeter karanlıktan kurtulma için ve aydınlık her insanın penceresinden sızar, rahmet olur, mağfiret olur. Dilemek kalır insan için, alışkanlıklardan kurtulmak, takıntılarını ezberlememek ve huzura ermek. Oruç sıhhattir, ramazan bereket ve bolluk ve aydınlanma. Günahlardan arınma ve taze bir başlangıç. Takvim. Milâdi, Rûmi, Hicri. Duvara mıhlanmış bir geleceği dijital ortamlara taşırken de umursamaz ve dip not olarak hafızanın bir yerlerine kaydederiz geçmiş zamanları. Takvim yaprakları üşümez, yorgun düşmez de, yanık sevdamızın arkasından bakar içleniriz çoğu kez. Yılların ve yolların yorgunluğu kaderidir insanın. Ay ve güneş zamanla iç içe oluşun ve kuşatıcılığın diğer adı. Gece ve gündüz seremonisi, ay ve güneşin kesiştiği noktalarda ayrılır ve bu ikilem insan hayatında bir bütünlük arzeder. Dahası, ne yılları, ne ayları, ne de haftaları onlarsız anlama ve yaşama imkanına da sahip değiliz. Öyle ki, zaman yok olmuyor, tükenmiyor, geçmiyor, durmuyor; kayda alınıyor sadece. Kayıtlar devam ederken kendi mecrasında oluşlar ve yok oluşlar da sürüyor. Gün ve gece sarmalında bu oluş ve yok oluşların nicelik ve nitelik olarak seyri var sadece. Ve bu seyirde fiziğin izah mükellefiyeti ve metafiziğin keşfine dair yol alışlar. Ay ve güneşle mukayyet zamanlar takvimle işaretleniyor, takvimle bir nizam ve intizama sokuluyor. Saat mefhumu takvim düzeneğine kırıntılarıyla eşlik ediyor, nedir zaman sorgulamasına sanal bir cevap vermeye çalışıyor. Takvim bir medeniyet göstergesi olarak çıkıyor karşımıza. Zamanı ölçülü kullanma ve iktisat. Mesafeleri ve aralıkları eşleşince de her canlı için sınırlı bir hayat. Bütünlük içinde ele alındığı zaman her günün bölünmüşlüğü yok oluyor, her ayın ve her yılın hesabına ne düşüyorsa, her canlının hesabına düşen de ömür oluyor. Takvim yaprakları ömür plakalarını tek tek düşürüyor. Bütün zamanların karşı koymadığı, koyamadığı bir düşüş. Hicri, milâdi ya da rûmi tanımlamaları yapıladursun, ibadet cetveline baktığımız zaman Allah bütün zamanları kullanmamızı istiyor. Her mümin için farz olan ibadetlerden namaz güneş esas alınarak farz kılınmış, oruç ve hac ibadeti de ay esas alınarak farz kılınmıştır. Beş vakit namazın kılındığı zamanlar takvimin güneş ibresine göre ayarlanmıştır. Günün bölünmüşlüğünde insanın kendi bütünlüğünü bulduğu ve yatsı ile geceye sulh içinde geçiş yaptığı bir zaman ayarıdır. Oruç ve hac, gelecek zamanlarda yılın her gününe şamil olacak şekilde ay esas alınarak farz kılınmıştır. Zekat'sa yılın her günü. Namaz'da güne yayılan aralıklar, oruç ve hac'da yıla yayılan aralıklar olur ve bütün zamanları kaplar. Ay ve güneşin meczedildiği bir takvim, ibadet şeması olarak insan hayatının her zamanını kapsar. Takvim ölçülü olmayı, iktisatlı olmayı da hatırlatır. Bir ay ile sınırlanmış oruç ibadeti için zamanı harcamamanın gereği, mağfiret ve rahmet ayının arzu edildiği gibi değerlendirilmesini anlayanlar için ima eder. Güzel olana. Rahmet kapıları açık. Takvim yaprakları döküledursun, hicri ve milâdi ekseninde zamanı kuşatmak, kendimize dair hesaplaşmayı, iç hesaplaşmayı öne çıkararak ahsen-i takvim üzere olmayı yeğlemek esas olandır. Durduğumuz yer, zamanın dönüp dolaşıp geleceği yerdir. Kadir gecesini barındıran ayda. Dua ve yönelişe. Şeref AKBABA |