Ölüyü lahdine yerleştirecek olan kişi

Ölüyü lahdine yerleştirecek olan kişi:

›-102- Ölüyü lahdine yerleştirecek olan kişi:

"Bismillahi ve ala sünneti Rasûlullahi (Allah'ın adı ile ve Rasûlullah'ın sünneti üzere)" ya da: "... Milleti Rasûlullahi (Rasûlullah'ın dini üzere) (s.a)" der.

Buna delil İbn Ömer'in rivayet ettiği şu hadis-i şeriftir: "Peygamber (s.a) ölüyü kabre koyduğunda şöyle derdi. (Bir lafızda: Peygamber (s.a) buyurdu ki: Ölülerinizi kabirlere koyduğunuzda deyiniz ki): Bismillahi ve ala sünneti (bir rivayette milleti) Rasûlullahi."[23]

Derim ki: Aksine bu durum hadisi hasen mertebesinden de aşağıya düşürür. Çünkü Haccac müdellistir ve hadisi anâne ile rivayet etmiştir. Anâne yapan müdellisin hadisi ise ilim adamlarınca makbul değildir ve bu Beyhaki'nin daha önce meselenin başında işaret edildiği üzere zayıf kabul ettiği iki hadisten birisidir. Bundan dolayı Nevevi (V, 295)'de, Tirmizi'nin bu hadisi hasen olarak değerlendirmesini kabul etmeyerek şöyle demektedir: "Bu hadis hakkında Tirmizi'nin hasen bir hadistir şeklindeki sözü kabul edilemez. Çünkü Haccac

b. Artae muhaddislerin ittifakıyla zayıf bir ravidir."

Zeylai (II, 300)'de Tirmizi'nin sözünü naklettikten sonra şunları söylemektedir: "Onun bu sözü kabul edilmemiştir. Çünkü hadis Haccac b. Artae etrafında dönüp durmaktadır. O ise tedlis yapan bir ravidir ve bu rivayetinde sema (bizzat dinlediğini ifade eden tabirler) kullanmamıştır. Minhalin de zayıf olduğunu İbn Main söylemiştir..."

Derim ki: İşte hak olan budur. İnsaf sahibi olan kimseler bu hadisin zayıf olduğunu kabul etmişlerdir. Abdullah b. Yezid'in hadisi ise sahihtir. Garib hususlardan birisi şu ki İbnu'l-Ğumam bu hadisin sıhhatini kabul etmiş, fakat sahabinin sünnetin böyle olduğunu zannettiği bir fiil olduğunu gerekçe göstererek reddetmeye kalkışmıştır. O sahabinin: "Sünnet böyledir" şeklindeki sözünün -ondan daha önce 77. meselede naklettiğimiz üzere- müsned hadis anlamında olduğu görüşünde olmakla birlikte bunu söylüyor. Ayrıca 73. meseleye de bakılabilir. Orada taassubun bir başka türüne ashab-ı kiram'ın delilsiz olarak hataya düştükleri iddiası reddedilmektedir. İkinci rivayet Tirmizi, İbn Mace ve Hakim'in kaydettiği bir rivayet olup, Ahmed'in de rivayetlerinden birisidir. Her ikisinin de manası birdir. Tirmizi şöyle demektedir: "Hadis hasendir." Hakim ve Zehebi de ona muvafakat ederek: "Buhari ile Müslim'in şartına göre sahihtir" demiştir.

Derim ki: Hadis dedikleri gibidir. Bazılarının bu rivayeti mevkuf olarak nakletmelerinin buna zararı yoktur. Bunun da iki sebebi vardır: Birincisi bu hadisi merfu olarak rivayet eden sikadır ve bu da sikanın bir ziyadesidir, kabul edilmesi gerekir. Bunu şu husus desteklemektedir: İkincisi bu hadis bir başka yolla merfu olarak da rivayet edilmiştir.

Ya da (cenazeyi kabre koyan) şöyle der:

"Bismillahi ve billahi ve ala milleti Rasûlullahi (s.a): Allah'ın adıyla, Allah ile ve Rasûlullah (s.a)'ın dini üzere" der. Çünkü el-Beyadi (r.a)'ın Rasûlullah (s.a)'dan rivayetine göre şöyle buyurmuştur: "Ölü kabrine konulduğunda onu kabre koyanlar lahde bırakılacağı vakit: Bismillahi ve billahi ve ala milleti Rasûlullahi (s.a) desinler." Hadisi Hakim bundan önceki hadise şahid olarak rivayet etmiş olup, senedi hasendir.

[23] Hadisi Ebu Davud (II, 70), Tirmizi (II, 152- 153), İbn Mace (I, 470), İbn Hibban, Sahih (773), Hakim (I, 366), Beyhaki (IV, 55), Ahmed (no: 4990, 5233, 5370, 6111) İbn Ömer'den gelen iki rivayet yoluyla rivayet etmişlerdir. Birinci lafız Ebu Davud, İbn Mace ve İbnu's-Sünni'ye ait, ikinci lafız diğerlerine aittir. "Bu hadiste her ne kadar el-Haccac b. Ertae ve Minhal b. Halife bulunuyorsa da ve bu iki ravi hakkında (güvenilir olup olmadıkları konusunda) ihtilaf etmişlerse de bu hadisi sahih mertebesinden aşağıya düşürür, hasen mertebesinden değil."

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın