Necis olup satılması caiz olmayanlar

Necis Olup Satılması Caiz Olmayanlar, Henüz Elde Olmayan Bir Malın Satılmaması, Henüz Olmamış Meyveleri Satmamak, Başaktaki Buğdayı, Başağından Çıkmış Ve Arınmış Olan Buğday Karşılığı Satmamak, Müzabene Ve Diğer Ariye Meseleleri

4611- Câbir radiyallahu anh'dan:

Fetih yılı Mekke'de Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in şöyle buyurduğunu duydum:

"Şüphesiz Allah, içkiyi, ölü hayvan etini, domuzu ve putları alıp satmayı haram kılmıştır." Denildi ki:

"Ey Allah'ın Resulü! Ölmüş hayvanların iç yağlarına ne dersiniz, ki onlarla gemiler cilalanır, deriler yağlanır ve kandiller aydınlatılır."

Şöyle buyurdu:

"O haramdır. Allah yahudileri kahretsin! Allah onlara ölmüş hayvanların iç yağlarını haram kıldığı halde onlar, yağları alıp erittiler. Sonra da satıp parasını yediler."

[Mâlik hariç, Altı hadis imamı.][86]

4612- İbn Abbâs radiyallahu anh'dan: "Bir adam Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e şarap dolu bir kırba hediye etmek istedi.

Buyurdu ki: «Allah'ın onu haram kıldığını bilmiyor musun?»

«Hayır» dedi ve sonra yanında bulunan bir insana gizli bir şeyler fısıldadı.

Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem: «Ona ne fısıldadın?» diye sorunca, şöyle dedi/ «Onu satmasını söyledim.» Şöyle buyurdu:

«Allah içilmesini yasakladığının satılmasını da yasak kılmıştır.»

Bunun üzerine adam hemen o iki dağarcığını açtı ve içindekilerini akıtarak boşalttı." [Mâlik, Müslim ve Nesâî.][87]

4613- Ebû Davud'un da benzeri rivayeti vardır; onda şöyle geçmektedir:

"Allah bir kavme bir şeyi bizzat yemesini haram kılarsa, onun parasını (satışını) da haram kılmıştır."[88]

4614- Ebû Talha radiyallahu anh'dan: Dedim ki: "Ey Allah'ın Nebisi! Evimdeki yetimler için şarap satın aldım."

"Haydi şarabı dök, küpleri de kır!" buyurdu. [Tîrmizî ve Ebû Dâvud.][89]

4615- İbn Ömer radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)

"Bir kimse bir yiyecek satın alırsa, onu tam manasıyla teslim almadıkça başkasına satmasın."

"Biz süvarilerden tartmadan göz kararıyla yiyecek satın alırdık. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onu yerinden başka yere taşıyıncaya dek satmamızı yasakladı."

[Tirmizî hariç, Altı hadis imamı][90]

4616- Hakîm bin Hizam radiyallahu anh'-dan: Dedim ki:

"Ey Allah'ın Resulü! Biri bana gelip hâli hazırda bende olmayan bir şeyi satın almak istiyor. Bu durumda daha sonra çarşıdan satın alarak teslim etmek üzere istenen şeyi ona satayım mı?"

"Hayır. Yanında olmayan bir şeyi satma!" buyurdu. [Sünen ashabı][91]

4617- İbn Abbâs radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, yiyeceği tam manasıyla teslim almadıkça başkasına satmasını yasak etti." İbn Abbâs'a dedim ki:

"Bu nasıl olur?" Şöyle dedi:

"Bu, yiyecek ortada yok iken dirhemleri dirhemler karşılığında satmaktır. Yiyecek maddesi ise tehir edilmiştir!"[92]

4618- Diğer rivayet: "Sanırım her malın durumu yiyecek hükmünde gibidir."

[Mâlik hariç. Altı hadis imamı.][93]

4619- İbn Abbâs radiyallahu anh'dan: Ona bir adam veresiye verdiği kumaşlar hakkında sordu; şu cevabı verdi:

"Bu, gümüşü gümüşle satmak gibidir" dedi ve hoş karşılamadı. [Muvatta'][94]

4620- Mâlik radiyallahu anh'dan: "Yiyeceklerin dağıtımı ile ilgili dokümanlar, Mervan zamanında insanlara çıkarıldı. İnsanlar yiyecek ellerine geçmeden o dokümanlarla alış veriş yapmaya başladılar. Zeyd bin Sâbit'le sahabeden bir adam girip şöyle dedi:

«Ey Mervan! Sen faizi helal mı kılıyorsun?» Mervan:

«Bunu yapmaktan Allah'a sığınırım, nedir o?» deyince, şu cevabı verdi:

«İşte bu dokümanlar. İnsanlar bunları birbirine sattılar, mallan ellerine geçirmeden onları sattılar.»

Hemen Mervan zabıtalarını gönderdi, insanların ellerinden onları toplayıp sahiplerine geri verdiler."[95]

4621- İbn Ömer radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ile bir seferde idik; ben babam Ömer'e ait olan genç bir devenin üstündeydim, onu zaptedemiyordum, kavmin önüne önüne geçiyordu. Ömer bu duruma üzülerek gelip onu tekrar geriye alıyor ve şöyle diyordu:

«Ona sahip ol! Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'in önüne geçmesin.»

Bunun üzerine Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ona şöyle dedi:

«Onu bana sat, ey Ömer!»

«O senindir ey Allah'ın Resulü!» diyerek deveyi ona sattı. Ondan sonra Peygamber sal-lallahu aleyhi ve sellem bana şöyle buyurdu:

«O, senindir ey Abdullah! Onu istediğin gibi kullan!»" [Buhârî][96]

4622- İbn Ömer radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem henüz çıkıp olgunlaşmadan meyvelerin satışını yasakladı. Bunu satıcıya da alıcıya da yasakladı." [Altı hadis imamı.][97]

4623- Enes radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, ağacın üzerinde iken iyice olgunlaşmamış ve dolgunlaşmamış meyvelerin satışını yasakladı. Enes'e dedik ki:

«Onun olgunlaşması nasıl olur?» Cevap verdi:

«Kızarması ve sararmasıdır.» Dedi ki:

«Şayet Allah afet vererek senin meyvene mani olacak olsa, müslüman kardeşinin parasını nasıl helâl sayabilirsin?»"

[Buhârî, Müslim, Muratta' ve Nesâî.][98]

4624- Zeyd bin Sabit radiyallahu anh'dan: "İnsanlar Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in zamanında henüz olgunlaşmamış meyvelerin alış verişini yaparlardı. Toplanıp alacak verecek işlerine giriştiklerinde satın alan müşteri şöyle derdi:

«Meyveler bu sene iyi gitmedi, meyvelere hastalık (duman) geldi, verimli olmadı.» Böylece binbir bahane ileri sürerdi. Aralarında ihtilâf çoğalınca, Resûlullah şöyle buyurdu:

«Öyleyse bu meyveleri ağaçlarında iyice olgunlaşmadan satın almayın.»

Bu yasakla o, husûmet ve anlaşmazlıkların çokluğunu dikkat çekmek istiyordu."

[Buhârî ve Ebû Dâvud.][99]

4625- İbn Abbâs radiyallahu anh'dan, dedi ki:

"Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, hurmanın satışını, ondan yeninceye ya da yenilmeye elverişli oluncaya ve tartılıncaya dek yasaklamıştır." Denildi ki: "Tartılır hale nasıl gelir?" Yanında bulunan bir adam şöyle dedi: «Göz karan ile tahmin edinceye kadar» demektir." [Buhârî ve Müslim][100]

4626- İbn Abbâs radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, tadılmadan önce meyvenin satışını yasaklamıştır. Hayvanın sırtındaki yünün ve memedeki sütün satılmasını da yasaklamıştır." [Taberânî, Mu'cemıı'l-Evsat'ta.][101]

4627- Enes radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, iyice karanncaya kadar üzümün; iyice sert ve dolgunlaşıncaya kadar da hububatın satışını yasaklamıştır." [Tîrmizî ve Ebû Dâvud.][102]

4628- Hârice bin Zeyd radiyallahu anh'dan:

"Onun babası (Zeyd b. Harise), meyvelerini Süreyya yıldızı doğmadıkça satmazdı." [Mâlik][103]

4629- İbn Ömer radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, muzâbeneyi, yani yaş hurmayı ölçeğe vurarak kuru hurma karşılığı ve taze üzümü ölçeğe vurarak kuru üzüm karşılığında satmayı yasaklamıştır."[104]

4630- Diğer rivayet:

"Eğer ekin ise, onu da yiyecek ölçeği ile satmayı yasak etmiştir." [Altı hadis imamı.][105]

4631- Câbir radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem muhabereden, münâkaleden, muzâbeneden; hurmayı olgunlaşmadan satmaktan; onu ariyye (hurma ağacı ve parası olmayan ihtiyaç sahibi bir kimsenin çoluğuna çocuğuna taze hurma tattırmak maksadıyla elindeki kuru hurmayı verip ağaçtaki yaş hurmadan alması) dinar ve dirhem karşılığı olmaksızın satmaktan nehyetti.

Muhabere; kişinin çıplak araziyi bir adama vermesi. O adamın da tarlaya harcama yapıp yetiştirdiği meyvesinden sahibinin hisse alması demektir.

Muzâbene; hurma ağacındaki yaş hurmayı kuru hurma ölçeği ile satmaktır.

Muhâkele ise ekinde olur; başaktaki daneyi, başaktan çıkarılıp arınmış dane ölçeği karşılığında satmaktır."[106]

4632- Diğer rivayette şu ilave yer almıştır: "Muâveme; yıllan içine alan bir alış veriştir. İstisnalı satıştan da nehyetti. Ama (istisnalı kısmın) bilinmesi durumu sözkonusu olursa başka."[107]

4633- Diğer rivayet: "Muzâbene, muhâkale, muhâdare ve muhabereyi yasakladı." "Muhâdara, meyveyi olmadan satmaktır. Muhabere, döğülmedik harman yığınını, miktarını göz kararı tayin edip şu kadar sâ'a satmaktır." [Mâlik hariç, Altı hadis imamı.][108]

4634- Ömer radiyallahu anh'dan: "Hangi cariye efendisinden bir çocuk dünyaya getirirse, artık o, cariyesini satamaz, hibe edemez, kimseye miras olarak bırakamaz, yaşadığı sürece ondan faydalanır. Sahibi ölünce o cariye hürriyetine kavuşur." [Mâlik][109]

4635- Câbir radiyallahu anh'dan:

"Biz Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sel-lem'in ve Ebû Bekr'in zamanında ümmü veledleri (hür erkeğin çocuk doğuran cariyesini) satardık. Ömer halife olunca, bizi bu alış verişten nehyetti; biz de bundan vazgeçtik."

[Rezîn][110]

4636- İbn Ömer radiyallahu anh'dan: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, velânın (azat edenin azat edilene mirasçı olma hakkının) alım satımını ve bağış olarak verilmesini yasakladı." [Altı ha...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın