Sayfayı Yazdır - İmanın özellik ve aâmetleri

İMANIN ÖZELLİK VE ALÂMETLERİ

60-Ebû Hureyre radiyallahu anh'dan: (ALLAH resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"İman yetmiş küsur şubedir."
61-Diğer bir rivayet: "Altmış şubedir Ha ya da imandan bir şubedir."
62-Diğer bİr rivayet: "(Şubelerin ) en üs tünü Lâ ilahe illallah (=ALLAH'tan başka hiç bir ilah yoktur) sözü; en aşağısı ise eziyet ve ren şeyi yoldan kaldırmaktır."
[Bu üç hadis Muvattâ hariç, altı ana hadis kitabında mevcuttun]
63-EneS radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"ALLAH'ın Arş'in altında yemyeşil zeberced-
den bir levhası vardır ki içinde: 'Ben ALLAH'ım. Benden başka hiçbir ilâh yoktur. Ben merhamet edenlerin en merhametlisiyim! Uçyüz on küsur ahlâk yarattım. 'Lâ ilahe İllallah (-ALLAH'tan başka hiçbir ilâh yoktur)' sehâdetiyle her kim onlardan birini yaparsa cennete girer' yazılı dır." [Taberânî, el-Mu'cemu'l-Evsai'ta, ieyyin senedle]
64-Aişe radiyallahu anhâ'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Üç şey vardır kİ, onların üzerine yemin edebilirim. ALLAH İslâm'dan payı olanla olma yanı bir tutmaz, islâm'ın payları ise üçtür: Namaz, oruç ve zekât. ALLAH dünyada bir ada mı sevmişse kıyamette de sever, ondan başka sını sevmez. Bir adam bir kavmi severse mut laka ALLAH onu onlarla (beraber) kılar.
Dördüncüsü ise, yemin etsem, günaha gir meyeceğimi umarım: ALLAH, dünyada kusurlarım örttüğü kimsenin kıyamette de ayıp ve ku surlarını örter.
[Ahmed ve Ebû Ya'lâ.]
65-Enes radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu;)
"Şu üç şeyi kendinde bulunduran imanın tadını alır:
ALLAH ve Resulünü, onlar dışında herşey-den fazla seven. Bir kulu, herhangi bir mak satla değil, yalnız ALLAH İçin seven. ALLAH kişi yi küfürden kurtardıktan sonra, tekrar küfre dönmeyi, ateşe alılmak kadar tiksindirici gö ren." [Bühârî, Müslim, Tirmizî ve Nesâî.]
66-Ebû Hureyre'nin başka bir rivayetinde:
"Sevdiğini ALLAH için sevmek, nefret ettiğinden ALLAH için nefret etmek" ibaresi yer almıştır.
67-İbn Mes'ûd radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kimde şu Üç husus bulunursa imanın ta dını alır: Hak Üzerinde tartışmayı terk etmek, sıkışık anlarında bile yalan söylememek, ba şına gelecek olanın hiç şaşmadan mutlaka ba şına geleceğini, başına gelmeyecek şeyin de kesinlikle başına gelmeyeceğini bilmek."
[Taberânî. Katâde, İbn Mesûd radiyailahu anh'dan bu hadisi duymamıştır.]
68-Ammâr b. Yâsir radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Üç şey İmandandır: Darlıkta infâk et mek, selâmı yaymak, adaleti gözetmek." [Bezzâr]
69-Enes radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kendisinde §u üç şey bulunan ki§i, hem sevabı haketmiş, hem de imanım ikmâl etmiş tir: Dünyada yaşadığı güzel bir ahlâk, kendi sini ALLAH'ın yasaklarından uzaklaştıran ve-ra (ALLAH korkusu) ve câhilin cehaletinden
alıkoyan hilm." (Bu iki rivayet Bezzâr'a aittir.]
70-Enes radiyallahu anh'dan: (ALLAH ResGlü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Sizden biriniz, ben kendisine babasın dan, çocuğundan ve bütün insanlardan daha sevimli olmadıkça hakkıyla iman etmiş ola maz." [Buhârî, Müslim ve Nesâî.]
71-Enes radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Sizden biri, kendisi için İstediği bir şeyİ kardeşi içİn istemedikçe hakkıyla iman etmiş
sayılmaz." [Buhârî, Müslim. Tirmizî ve Nesâî.]
72-Ebû Umâme radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"ALLAH için seven, ALLAH için nefret eden, ALLAH için veren, ALLAH için tutumlu olan, imâ nını kemâle ulaştırmıştır." [Ebû Dâvud.]
73-Abdurrahman b. Ebî Leylâ radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallaliahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Bir kul, ben kendisine, kendisinden; ai lem, ailesinden; akrabam, akrabasından; zâ tım, kendi zâtından daha sevimli olmadıkça tam iman etmiş sayılamaz."
[Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr ve el-Mu'cemu'l-Evsal'mdâ zayıf bir seııcdJe rivayet etti.]
74-Amr b. el-Cemûh radiyallahu anh' dan; (ALLAH Resulü sallaliahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kul, sevdiğini ALLAH için sevmedikçe, yerdiğini ALLAH için yermedikçe, açık bir ima nı hak etmiş olamaz. ALLAH için sevdiğinde, ALLAH için nefret ettiğinde ALLAH tarafından sevgiyi hak eder (ALLAH buyurmuştur:) 'Kul larımdan dostlarım ve sevgililerim; beni zik retmeleri suretiyle ve benim de onları zikirle ri sebebiyle andığım kimselerdir."
[Alımed, zayıf bir isnâdla.]
75-Ebû Hureyre radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallaliahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Müslüman, diğer müslümanların elinden ve dilinden selâmette olduğu kişidir Mü'min ise kanları ve malları konusunda diğer insan ları güvende kılan kişidir."
[Tirmizî ve Nesâî.]
76-Aynca onun (Nesâî'nin), Buhârî ve Ebû Davud'un İbn Amr b. el-Âs'tan "Mü'min ise.." ibaresinin sonuna kadar, yerine şu riva yet ilâvesi vardır: "Muhacir, ALLAH'ın kendisi ne yasakladığı şeylerden uzak durandır."
77-İbn Amr b. el-Âs radiyallahu anh'dan: Bir adam, Peygamber sallaliahu aleyhi ve sellem'e sordu: "Hangi İslâm daha hayırlıdır?" Cevap buyurdu: "Yemek yedirirsin, tanıdığına da tanımadığına da selam verirsin (Bu, is lâm'ın en iyi tarafıdır)." [Buhârî, Müslim ve Nesâî.] Derim ki: Bunu Ebû Dâvud, Kitâbu's-soh-be'nin selam bahsinde tahrîc etli. Bundan da anlaşıldığına göre bu rivayet Dört hadîs ima mına aittir.
78-Ebû Saîd radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallaliahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Mescide gitmeyi âdet edinen birini gör düğünüzde onun mü'min olduğuna şahitlik edin.' Çünkü ALLAH şöyle buyuruyor: "ALLAH'ın mescidlerini sadece ALLAH'a inanan, namaz kılan, zekât veren ve ancak ALLAH'tan korkan kimseler imâr eder." (Tevbe 18) [Tirmizî.]
79-Enes radiyallahu anh'dan: (ALLAH Resulü sallaliahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Üç şey imanın aslındandır: "Lâ ilahe il lallah (=ALLAH'tan başka hiçbir ilâh yoktur)" diyene ilişmemek, onu herhangi bir günah se bebiyle tekfir etmemek ve onu herhangi bir ameli yüzünden islâm'dan çıkarmamak. —Cihad ise, ALLAH beni gönderdiği günden, bu ümmetin son nesli, Deccâl'le savaşacağı gü ne kadar yürürlüktedir Onu ne zâlimin zulmü, ne de âdilin adaleti geçersiz kılamaz.— Ve ka derlere iman etmek." [EbûDavud.]
80-İbn Mes'ûd radiyallahu anh'dan: ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e vesvese hakkında soruldu. Dediler ki; "Biri mizin kömür oluncaya kadar yanması, yahut gökten yere düşmesi, vesveseyi dile getirmek ten, kendisine daha sevimli gelirse." Bunun Üzerine: "İste hâlis iman odur!" buyurdu. [Müslim.]
81-Onun (Müslim'in) ve Ebû Davud'un başka bir rivayetinde ise şöyle geçmektedir; "Onun (şeytanın) hilesini vesveseye çeviren ALLAH'a hamd olsun."
82-Ubeydullah b. Adiy b. el-Hiyâr radi yallahu anh'dan:
ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem ile otururken, bir adam gelip ALLAH Resulü sal lallahu aleyhi ve sellem'in kulağına bir şey fı sıldadı. ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sel lem açıklayana kadar gizU olarak ne söyledi ğini bilemedik. Meğerse, münafıklardan birİ-ni öldürmek için izin istiyormuş. Bunun üze rine şöyle buyurdu:
"O (münafık), ALLAH'tan başka hiçbir ilâh olmadığına, Muhammed' in de ALLAH Resulü olduğuna şehâdet etmiyor mu?"
"Evet; (ama kalbiyle tasdik etmediği için) onun şehâdeti yoktur!"
"Peki namaz kılmıyor mu?"
"Evet; (ama inanmadığı için) namazı da makbul değildir."
"İ§te onlar, ALLAH Teâlâ'nın beni öldürmek ten menettiği kişilerdir" buyurdu. [Muvattâ.]
83-Târıku'l-Eşca'î radiyallahu anh'dan;
(ALLAH Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:)
"Kim "Lâ ilahe illallah (=ALLAH'tan başka ilah yoktur)" deyip de ALLAH'tan başka tapı-lanları İnkâr ederse, ALLAH onun hem malını, hem de kanını haram kılar. Hesabı ise ALLAH'a aittir." [Müslim.]
84-Amr b. Abese radiyallahu anh'dan: Dedim ki:
"(Ey ALLAH Resulü!) bu davada seninle be raber kimler vardır?"
"Bîr hür, bir de köle.."
"İslâm nedir?"
"Güzel söz söylemek ve yemek yedirmek."
"İmân nedir?"
"Sabır ve hoşgörü."
"Hangi İslâm(î davranış) en üstündür?"
"Müslümanların, dilinden ve elinden selâ mette olduğu kişi.."
"Hangi iman üstündür?"
"Güzel ahlâk."
"Hangi namaz üstündür?"
"Kunutu uzun olan."
"Hangi hicret üstündür?"
"Rabbinin hoşlanmadıklarından uzak durman."
[Taberânî, el~Mu'cemu'l-Kebfr ve aynı lafızla Ah-med.]
85-Alkame radiyallahu anh'dan; Abdullah (bin Mes'ûd) der ki: "Sabır ima nın yarısı, yakın ise imanın tümüdür."
[Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr'de.]

60-62-Sahih olan bu hadisin asl-ı senedi şöyledir: Abdullah b. Dînâr an Ebî Sâlih an ebî Hureyre.

Bunu tahrîc edenler: Buhârî (îmân 3, I, 8 ), Müslim (îmân 57-8, s. 63), Ebû Dâvud (no. 4676), Tirmizî (no. 2614), Nesâî (îmân 16, VIII, 110) ve İbn Mâce (no. 57).

63-Asl-ı senedi şöyledir: Ebû'd-Dehmâ el-Basrî an Ebî Zilâl el-Kasmelî (Hilâl b. Zeyd) an Enes.

Ebû Zilâl sebebiyle isnâdı zayıftır (Mecma' I, 36) .

Tahrîc edenler: Taberânî, Mu'cemu'l-Evsat'ta (I, 60a) ve İbn Adî (el-Kâmil fî'd-duafâ s. 2579).

64-Asl-ı senedi: Hemmâm b. Yahyâ an İshâk b. Abdillah b. ebî Talha an Şeybeti'l-Hadremî an Urve an Âişe.

Ahmed b. Hanbel'in Müsned'indeki (V, 145) lafzı buradakinden daha uzundur. el-Heysemî'ye göre ricâli güvenilir kimselerden oluşmuştur (Mecma' I, 37).

65-Sahih olan bu hadisi Kutub-u sitte imamları muhtelif tariklerden olmak üzere Enes'ten rivayet ettiler:

a. Hammâd b. Seleme an Sâbit an Enes: Müslim (îmân no. 68-a, s. 47).

b. İsmaîl b. Ca'fer an Humeyd an Enes: Nesâî (îmân 4, VIII, 97).

c. Cerîr an Mansûr an Talk b. Habîb: Nesâî (îmân 2, VIII, 94).

d. Eyyûb an Ebî Kilâbe an Enes: Buhârî (ikrâh 1, VIII, 56), Müslim (îmân no. 68, s. 66) ve Tirmizî (no. 2624).

e. Şu'be an Katâde an Enes: Buhârî (îmân 14, I, 10-11; edeb 42, VII, 83), Müslim (îmân no. 68) ve Nesâî (îmân 3, VIII, 96).

66-Bu farklı lafzın yer aldığı Enes rivayetini Heysemî'ye göre Taberânî, Mu'cemu'l-Kebîr ve Mu'cemu's-Sağîr'inde tahrîc etmiştir. Ancak isnâdındaki Ebû'l-Huveyris'i Mâlik ve Yahyâ b. Maîn zayıf addetmiş, İbn Hibbân ise tevsîk etmiştir (Mecma' I, 56).

67-Bu sözün Nebî Muhterem sallallahu aleyhi ve selem'e ref'edilmesi yanlıştır. Zira kaynaklarda İbn Mes'û‍d'un sözü olarak gelmiştir. İsnâdı şöyledir: Ma'mer an Katâde an İbn Mes'ûd.

Tahrîc edenler: Abdurrezzâk (Musannef No. 20082), Taberânî (Mu'cemu'l-Kebîr No. 8790).

Katâde, İbn Mes'ûd'u işitmemiştir. O halde senedde bir kopukluk sözkonusudur. Buna rağmen ricâli itibariyle Sahih tariklerine benzemektedir.

68-Bu hadisi Bezzâr ve Taberânî tahrîc ettiler. Bezzâr'ın senedinde yer alan tüm râvîler, el-Kâsım b. el-Hasan b. Abdillah el-Kûfî dışında Sahîh ricâlindendirler. Sözkonusu râvî, Bezzâr'ın şeyhi olup hakkında bir bilgi edinilememiştir. Taberânî'nin Mu'cemu'l-Kebîr'inde tahrîc olunan rivayeti içinde zayıf bir râvi olan el-Kâsım Ebû Abdirrahman yer almıştır (Feyd III, 296).

69-İsnâdında bulunan Abdullah b. Süleymân'ı el-Bezzâr, "mütâbaat olunmayan hadisler rivayet etmiştir" ibâresiyle tarîf etmektedir (Feyd III, 289).

70-Sahih olan bu hadis, bir kaç tarikten olmak üzere tahrîc olunmuştur:

a. Abdülazîz b. Suheyb an Enes: Buhârî (îmân 8/2, I, 9), Müslim (îmân no. 69, s. 67) ve Nesâî (îmân 19/2, VIII, 115).

b. Şu'be an Katâde an Enes: Buhârî (îmân 8/2, I, 9), Müslim (no. 70, s. 67), Nesâî (îmân 19/1, VIII, 114) ve İbn Mâce (no. 67).

71-Bu hadisin asl-ı senedi: Hüseyn b. Zekvân ve Şu'be (ayrı ayrı) an Katâde an Enes.

Tahrîc edenler: Buhârî (îmân 7, I, 9), Müslim (no. 71-2, s. 68-9), Tirmizî (no. 2515), Nesâî (îmân 19/4, VIII, 115) ve İbn Mâce (no. 66).

72- Bu hadisi Ebû Dâvud tahrîc etmiştir (Sünen, sünne 6). Asl-ı senedi şöyledir: Muh. b. Şuayb b. Şâbûr an Yahyâ b. el-Hâris ani'l-Kâsım Ebî Abdirrahman an Ebî Umâme. Bu hadisi Ebû Dâvud dışında, Diyâü'l-Makdisî el-Muhtâre'de ve Behhakî Şuabu'l-îmân'da irâd ettiler. Ahmed ile Tirmizî ise bunu, Muâz b. Enes hadisinden rivayet ettiler.

Ebû Umâme hadisinin isnâdı, el-Kâsım sebebiyle zayıftır.

73-Zayıf oluşunun nedeni, Abdurrahman b. ebî Leylâ'nın oğlu Muhammed'dir. İhticâca layık olmayacak derecede zayıf idi (Mecma' I, 88).

74-Asl-ı senedi: el-Heysem b. Hârice an Rişdîn b. Sa'd an Abdillah b. el-Velîd an Ebî Mansûr mevlâ'l-Ensâr an Amr b. el-Camûh.

Râvilerinden Rişdîn sebebiyle zayıftır. Bunu Ahmed (IV, 430) tahrîc etmiştir.

75-Asl-ı senedi şöyledir: Muh. b. Aclân ani'l-Kâ'kâ' b. Hakîm an Ebî Sâlih an Ebî Hureyre.

Bu hadisi Tirmizî (no. 2627) ve Nesâî (îmân 8, VIII, 104-5) tahrîc ettiler. İsnâdı Tirmizî'ye göre "hasen sahih"tir.

76-Bu hadisin asl-ı senedi şöyledir: eş-Şa'bî Âmir b. Şerâhîl an İbn Amr b. el-As.

Tahrîc edenler: Buhârî (îmân 4, I, 8-9; rikâk 26/3, VII, 186), Ebû Dâvud (no. 2481) ve Nesâî (îmân 9/1, VIII, 105).

77-Bu hadisin asl-ı senedi şöyledir: Leys b. Sa'd an Yezîd b. ebî Habîb an Ebî'l-Hayr Mersed b. Abdillah an İbn Amr.

Tahrîc edenler: Ahmed (II, 169), Buhârî (îmân 6, I, 9; îmân 20, I, 12; istîzân 9/1, VII, 128), Müslim (îmân no. 63, s. 65), Ebû Dâvud (no. 5194), Nesâî (îmân 12 VIII, 107) ve İbn Mâce (no. 3253).

78-Asl-ı senedi şöyledir: Amr b. el-Hâris an Derrâc Ebî's-Semh an Ebî'l-Heysem an Ebî Saîd.

Tirmizî, bu hadisi üç tarikten tahrîc etti ve isnâdı hakkında "hasen garîb" hükmünü verdi (Câmi' no. 2617, 3093).

Bu hadisi daha başka musannifler de tahrîc etmişlerdir: Ahmed (III, 68, 76), Dârimî (I, 278), İbn Mâce (no. 802), İbn Huzeyme (no. 1502), İbn Hibbân (no. 1718) ve el-Hâkim (Müstedrek II, 332).

79-Ebû Dâvud, tahrîc etmiştir (no. 2532). İsnâdı şöyledir: Saîd b. Mansûr an Ebî Muâviye an Ca'fer b. Burkân an Yezîd b. ebî Nuşbe an Enes.

80-İbn Mes'ûd hadisini bu lafzıyla Müslim'in Sahîh'inde bulamadım. Büyük ihtimalle bir yanlışlık sözkonusudur. Bu metin, daha çok Abdullah b. Şeddâd rivayetiyle gelen İbn Abbâs rivayetine benzemektedir.

Müslim'in tahrîc ettiği İbn Mes'ûd hadisinin asl-ı senedi ve metni şöyledir: Mugîre an İbrâhim an Alkame an İbn Mes'ûd. Diyor ki: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e vesvese hakkında soruldu. "O mahz-ı imândır" buyurdu. (Sahih, îmân no. 211, s. 119).

Ayrıca bu hadis yaklaşık bir lafızla Süheyl an ebîhî Ebî Sâlih an Ebî Hureyre tariki ile de tahrîc olunmuştur:

Müslim (îmân no. 209) ve Ebû Dâvud (no. 5111). Bu rivayetin Ebû Hureyre'den başka tarikleri de vardır (meselâ: Müsned-i Ahmed II, 456).

81-Sözkonusu başka tarik şöyledir: Mansûr an Zerr an Abdillah b. Şeddâd an İbn Abbâs.

Tahrîc edenler: Ahmed (I, 340) ve Ebû Dâvud (no. 5112).

82-Bu mürsel rivayetin isnâdı şöyledir: Mâlik ani'z-Zührî an Atâ b. Yezîd an Ubeydillah b. Adî b. el-Hiyâr.

Muvattâ'da yer almıştır (sefer no. 84, s. 171). İbn Adilberr: "Diğer Muvattâ rivayetlerinde de mürsel olarak gelmiştir" demektedir.

83-Bu hadisin asl-ı senedi şöyledir: Ebû Mâlik el-Eşcaî an ebîhî Târık.

Müslim rivayet etmiştir (îmân no. 37-8, s. 53).

84-Bu metin, aslında daha uzun bir metnin ilk yarısıdır. Ahmed b. Hanbel'in rivayet ettiği (Müsned IV, 385) hadisin isnâdı şöyledir: İbn Numeyr an Haccâc b. Dînâr an Muh. b. Zekvân an Şehr b. Havşeb an Amr b. Abese.

İsnâdda adı geçen Şehr zayıf bir râvîdir (Mecma' I, 54).

85-Abdullah b. Mes'ûd'un bu sözünün isnâdını oluşturan râvîler Sahîh ricalindedirler (Mecma' I, 57).

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Cem ul Fevaid => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 14 Ocak 2011, 14:54:14