Münkeri Değiştirmenin Mertebeleri

MÜNKERI DEĞIŞTIRMENIN MERTEBELERI

Ebu Said el-Hudri (r.a.)’den şöyle dediği rivayet edildi:Resulullah (s.a.v.)’i şöyle derken işittim: “Sizden kim bir kötülük görürse onu eliyle değiştirsin, bana gücü yetmezse diliyle, buna da gücü yetmezse kalbiyle (değiştirsin), bu da imanın en zayıfıdır.” Bunu Müslim rivayet etti1 bu hadisi Müslim Kays bin Müslim rivayetinden tahric etti, o da Tarık bin ﬁihab’tan o da Ebu Said’den rivayet etti, (yine) İsmail bin Reca rivayetinden tahric etti, o da babasından, o da Ebu Said’den rivayet etti, onun yanında Tarık hadisi hakkında dedi ki: Bayram günü namazdan önce ilk hutbeye başlayan Mervan’dır, bir adam ayağa kalktı ve dedi ki: Namaz hutbeden öncedir, dedi ki: Oradaki terkedildi, Ebu Said dedi ki: Bu ise kendi üzerine deki şeye hükmetti, sonra bu hadisi rivayet etti.

Bunun namazı başka bir vecihle rivayet edildi, Müslim bunu2 ibni Mesud (r.a.)’dan tahric etti. Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etti:“Benden önce Allah’ın göndermiş olduğu ümmetlerin peygamberlerinin havarileri vardı, o peygamberlerin sünnetlerini alan ashabı vardı, emrine uyanlar vardı sonra onlardan sonra bir zümre gelir yapmadıkları şeyi söyleyenler emrolunmadıkları şeyleri yaparlardı, kim onlarla eliyle cihad ederse o mümindir, kim onlarla diliyle cihad ederse o mümindir, kim kalbiyle cihad ederse o mümindir, bunun gerisinde hardal tanesi kadar iman yoktur.”

S: 147 Salim el-MURADİ AMR BİN HERAM’DAN o da Cabir bin Zeyd’den, o da Ömer bin Hattab (r.a.)’tan Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etti:“Ahir zamanda ümmetime sultanları tarafından şiddetli bela isabet edecektir, ondan ancak Allah’ın dinini bilen bu kimse için sabıkaar geçmiştir ve Allah’ın dinini bilen ve onu tasdik eder adam (kurtulacaktır) eğer (bu adam) hayır yapan birini görse onu sever, batıl yapan birini görse ona buğuzeder, bu da bütün bunları içerisinde bulundurduğu için kurtulacaktır” bu hadis garibtir, isnadı munkatıdır.”

İsmali Ebu Harun el-Abdi’den- o zayıftır2 tahric etti, o da Ömer’in kölesinden Ömer’den rivayetle nakletti, Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etti:“Üç gurup haricinde bu ümmetin helak olması yakındır. Eliyle, diliyle kalbiyle itiraz eden adamdır, eliyle, diliyle, kalbiyle korku duysada, eliyle, diliyle, kalbiyle, korku duysa da.”

Yine Evzai’nin Umeyr bin Hani’den rivayetinde tahric etti. O da Ali’den rivayet etti, o Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu işitmiş:

“Benden sonra müminin eliyle ve diliyle itiraz etmeye güç yetiremeyeceği fitneler olacaktır” dedim ki:

“Ey Resulullah bu nasıldır?” buyurdu ki:

“Kalbleriyle itiraz ederler” dedim ki:

“Ya Resulullah bu onların imanlarından birşey eksiltir mi?” buyurdu ki:

“Hayır ancak yağmurun taştan eksilttiği kadar (eksiltir)”Bu isnat muntakıdır.3 Taberani manasını Ubade bin Samit’ten tahric etti, o da Peygamber (s.a.v.)’den zayıf bir isnatla rivayet etti.4 Bu hadislerin hepsi münkerin inkarının (kötülüğü engellemenin) güç nisbetinde vacipliğine delildir.

Kalble itiraz ise o mutlaka gereklidir, müminin kalbi itiraz etmiyorsa kalbinden imanı gittiğine delildir. Ebu Cuheyfe’den şöyle dediği rivayet edilir: Ali dedi ki: Cihaddan en evvel kaybedeceğiniz şey: Elinizle cihaddır, sonra dillerinizle cihaddır, sonra kalblerinizle cihaddır, ne zaman kalbim marufu (iyiliği) bilmezse, kalbi kötülüğe itiraz etmezse ters çevrilir yukarısı alt tarafa kılınır.” İbni Mesud şöyle diyen bir adam işitti: İyiliği emredip, kötülüğü engeleyemeyen helak oldu, ibni Mesud dedi ki: Kalbiyle iyiliği ve kötülüğü bilmeyen helak oldu.5

(1) Hadis sahihtir, Ahmed, Müslim, Ebu Davud, Tirrmizi, Nesai ve ibni Mace tahric etti, ibni Hibban doğruladı. (Camiu’l Usul: 1/228, Camiu’s Sağir).

(2) Hadis sahihtir. Ahmed Müslim ve Beyheki tahric etti. (Camiu’l Usul: 1/229, Süyuti’nin Fethu’l Kebir’i: 2/123)

(1) Hadis munkatıdır. Çünkü Cabir bin Zeyd Ömer yetişmemiştir. Salim el-Muradi zayıftır.

(2) Metruktür.

(3) Hadis munkatıdır. Çünkü Umeyr bin Hani Ali’den işitmemiştir.

(4) Taberani Kebir ve Evsat’ta tahric etti. Heysemi Mecma’da dedi ki: (7/275) senedinde Talha bin Zeyd el-Keriş var o gerçekten zayıftır.

(5) Taberani Kebir’de tahric etti. Heysemi Mecma’da (7/275) dedi ki: Adamları sahih rivayet adamlarıdır.)

Kalble iyiliği ve kötülüğü bilmenin farz olduğu hiç kimseden sakıt olmayacağına işaret ediyor, kim ki bilmezse helak olur. Dil ve el ile itiraz ise güç nisbetince vacibtir. İbni Mesud dedi ki: Sizden yaşayan birinin kötülüğü görüpte engellemeye gücü yetmeyeceği zaman gelmesi yakındır, ancak Allah’ın kalbinden nefret ettiğini bilmesi müstesnadır.

Ebu Davud’un Sünen’inde1 Urs bin Umeyr Peygamber (s.a.v.)’den şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Yeryüzünde bir hata işlendiğinde onu görüpte ondan nefret duyan görmemiş gibidir, onu görmeyipte razı olan onu görmüş gibidir.” Kim bir hatayı görürde kalbimden nefret ederse diliyle ve eliyle itiraz etmeye gücü yetmediği takdirde onu görmemiş gibidir, kim o kötülüğü görmemiş ve ona razı olmuşsa itiraz etmeye güç yettiği halde itiraz etmemişse onu görmüş gibidir, çünkü hatalara haramları en çirkinlerindendir, kalble itirazı kaçırmış oluyor insan kalble itiraz da her müslümana farzdır, her halükarda kimseden sakıt olmaz.

İbni Ebi’d Dünya Ebu Hureyre (r.a.)’den tahric etti, o Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğu rivayet etti:“Kim bir masiyette hazır bulunur da ondan nefret ederse sanki ondan gaib gibidir, kim o (masiyetten) galib olur da o masiyeti severse sanki ona hazır olmuş gibidir.”2 Bu da önceki gibidir bununla kalble inkarın herhalde bütün müslümana farz olduğu açığa çıktı.

El ve dille inkara gelince, güç nisbetindedir, Ebu Bekir Sıddık (r.a.) hadisinde olduğu gibi Peygamber (s.a.v.)’den şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Hangi kavim içerisinde masiyetler işlense sonra onlarda değiştirmeye gücü yetse ve değiştirmeseler Allah’ın genel ceza vermesi yakın olur” bu lafızla Ebu Davud tahric etti.

Ve dedi ki: ﬁube dedi ki:“Hangi kavim içerisinde masiyetler işlenirse onlar o masiyetler işleyenlerden fazla ise..”3 (S: 149) Yine Cerir’den tahric etti, Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet ettiğini işittim: “Hangi adama masiyetler işleyen bir kavim içinde bulunsa, o (kavmi de) değiştirmeye gücü yetse ve değiştirmeseler. Allah ölmeden önce onlara bir azap isabet ettirir” bunu İmam Ahmed tahric etti lafzı şudur: “Hangi kavim içerisinde masiyetler işlerse de o kavimde masiyetler işleyenlerden daha güçlü ve daha çokça Allah onlara genel azap verir.”1 Yine Adiy bin Amire’den şöyle dediğini tahric etti: Resulullah (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu işittim: “Allah aralarında kötülüğün yapıldığını görüpte itiraz etmeye güçleri yettiği halde itiraz etmeyinceye kadar özel bir topluluğun amelinden dolayı geneli azaplandırmaz, eğer böyle yaparlarsa Allah özeli de geneli de azaplandırmaz.”2

Yine o ve ibni Mace Ebu Said’den tahric etti, Peygamber (s.a.v.) hutbesin de buyurdu ki:

“Dikkat edin bildiği takdirde bir adam insanların korkusu hakkı söylemekten engellemesin.” Ebu Said ağladı ve dedi ki:

“Vallahi birçok şeyler gördük ve korktuk. Bunu imam Ahmed tahric etti ve şunu ekledi: Çünkü ecel yakınlaştırılmaz, rızık uzaklaştırılmaz, hak söylenildiği veya büyük bir mesele hatılatıldığı için.”4 Yine imam Ahmed ve ibni Mace Ebu Said’den Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu tahric etti:

“Sizden biriniz nefsini hor görmesin” dediler ki:

“Ya Resulullah bizden biri nefsini nasıl hor görür?” buyurdu ki:

“Hakkında söz söylemesi gereken Allah’ın emrini görür sonra da söylemez, Allah ona buyurdu ki: ﬁu şu şey hakkında konuşmaktan seni ne engelledi? Der ki:İnsanlardan korktum, Allah buyurdu ki: Benden korkman daha hak değil miydi?”5

(1)Hadis sahihtir, Ebu Davud ve Taberani Kebir’de tahric etti. (Feyzu’l Kadir ve Camiu’s Sağir).

(2) Hadis zayıftır, Beyheki ve ibni Adiy Kamil’de tahric etti, senedinde Yahya bin Ebi Süleym veya Ebu Süleyman var, Zehebi dedi ki: Kuvvetli değildir de Yahya bin Ebi Süleym veya Ebu Süleyman var, Zehebi dedi ki: Kuvvetli değildir (Feyzu’l Kadir)

(3) Sahihtir bu lafızla Ebu Davud tahric etti, benzerini Ahmed Tirmizi, ibni Mace, Nesai ve ibni Hibban Sahihinde tahric etti (Tergib ve Terhib: 3/229 ve sonrası).

(1) Cerir bin Abdillah’tan Ahmed Ebu Davud ibni Mace ibni Hibban Esbehani tahric etti. (Tergib ve Terhib: 3/229).

(2) Ahmed, Beğavi ve ibni’l Mübarek tahric etti Hafız ibni Hacer Fethu’l Bari’de hasen gördü, Taberani Kebir’de Urs bin Umeyre’den şu lafızla tahric ettiği hadis onu destekliyor:“Allah özelin yaptığı işten dolayı geneli cezalandırmaz, ta ki özel genelin değiştirebileceği bir amel yapar da genel değiştirmezse, o zaman Allah’ın genelin ve özelin helakini ilan ettiği zamandır.” Heysemi Mecma’da dedi ki: 7/268. Adamları güvenilirdir

(3) Hadis hasendir. Ahmed ibni Mace ibni Hibban sahihinde tahric etti. (Camiu’s Sağir).

(4) Hadis sahihtir. Ahmed Tirmizi: (2192) ve ibni Mace tahric etti. (Mecmau’z Zevaid: 7/272).

(5) Hadis munkatıdır, Ahmed, EbuNuaym Hilye’de: (4/384) İbni Mace Beyheki Ebu’l Bahteri tarikıyla tahric etti. (Said bin Feyruz) O Ebu Said’i işitmedi. (Fethu’l Kebir: 3/355) Yine Ahmed ve Ebu Nuaym Hilye’de: (4/384) Bir adamdan, o da Ebu Said’den, o da Peygamber (s.a.v.)’den benzerini rivayet etti, Ebu Nuaym dedi ki:Zeyd bin Ebu Enise ise adamı isimlendirdi ve dedi ki: Ebu Bahteri’den, o da Meşfaa’dan, o da Ebu Said’den. Sonra Ebu Nuaym isnadıyla Zeyd bin Ebu Enise’den tahric etti, o ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın