Dinde Bidatlar

DİNDE BİDATLAR

Müminlerin annesi, ümmü Abdillah (1) Ayşe (r.a)’den dedi ki: Rasululalh (sav) buyurduki: Bizim bu işimizde dinimizde ondan olmayan birşey ortaya çıkarırsa, o reddolunur) Buhari ve Müslim rivayet etti.

Müslimin bir rivayetindede: Kimbizimişimiz (dinimiz) üzere olmayanbir amel yaparsa o reddolur)

Bu hadisi şeyhayn sahihaynde tahric etti. Kasım bin Muhammed halası Ayşe (ra)den rivayetetti, Lafızları farkı bir manalır birbirine yakındır, bazılafızlarında kim bizim dinimizde ondan olmayanı çıkarırsa o merdudu”

Bu hadis islam temellerindenbüyükbir asıldır, ameller için zahirinde ölçüdür. Allahın rızası istenmedne yapılan amelin amiline sevab olmadığı gibi Allah ve rasulünün emri üzere olmayan ameldeişleyene reddolunur, Allah ve rasulünün izin vermediği hususta dindekim bir şey ortaya çıkarırsa o dinden değildir.

İrbad bin Sariye’nin peygamber (sav)in şöyle buyurduğu hadisi rivayet ettiği gelecek: (S: 115) Benden sonra sizden kim yaşarsa çok ihtilaf görecek benim ve benden sonra hulefai raşidinin sünetine uyun,azı dişlerle ısırın, işlerin sonradançıkanından sakının, muhakkak her sonradan çıkan bidattır, her bidatda dalalettir”

Hutbesinde şöyle buyuyordu: (Sözlerin en doğrusu Alahın kitabı, hidayetlerin en hayırlısı Muhammed (sav)’in hidayetidir, işlerin en şerlisi sonradan çıkarılanlarıdır (2)

Sonradan çıkarılan işler üzerine kelamı iaret olunan İrbad hadisinin zikre zamanına bırakacağıız, burada şaiin emri üzere olmayan ameller ve onların reddolunması üzerine konuşacağız.

Bu hadis mantukuyla (Mantul kelam: Usul terimlerinden bir terimdir, Metercim) şairin emri üzere olmayan her amelin reddolunacağına delildir. Mefhumuylada emri üzere olan amelinde merdud olmadığını (makbul olduğunu ) bildiriyor, burada murad, onun dini ve şer’idir. O halde mana: Kimin ameli şeratın dışındaysa ve şeriatla bağlı değilse o reddolunur. Bizim emrimiz üzere değilse) sözü şuna işarettir: Amel yapanların amellerin hepsinin şeriatın hükümleri altında olması gerektir, o amellerin üzerinde şeriat emriyle yasağıyla hükmedicidir.Kimin ameli yeriatın hükümleri altındaysa ve ona uygunsa o makbüldür,kiminki bundan dışarıdaysa oda reddolunur.

Ameller iki kısımdır: İbadetler ve muamelat. İbadetler gelince: Onlardan tamamen Allah ve rasulünün hükmüden bazısı haricse o ameline (ameli yapana) reddolunur, ve Alllah ve rasulünün hükmeden bazısı haricse o amilen (ameli yapana) reddolunur, ve Allah tealanın şu kavli altına girer: Yoksa onların, Allahın izin vermediği bir dini getiren ortaklarımı var? (3) Kim Allah ve rasulünün Allah yaklaşma vesilesi kılmadığı bir amelle Allaha yaklaşmak isterse ameli batıldır, kendisine reddolunur. Bu beytullahta namazları ıslık ve el çır0ma olanların haline benzer.

İbadette yakınlaşma olmayan başkasından mutlaka yakınlaşma olmaz, peygamber (sav) güneş altında ayakta duranbir adam gördü, onu sordu, ve denildiki: O adam oruç tutmaya ayakta durup oturmamaya ve gölgelenmeye adak yaptı, Peygamber (sav) ona oturmasını,gölgelenmesini ve orucunuda tamamlanmasını emretti (4) Onun ayakta güneş altında duruşunu Allaha yakınlaşma olaraksaymadı Bununcuma günü peygamber (sav)’in hutbesini dinlerken olduğu rivayet edilir (5) adam peygamber (sav) hutbeye devam ettiği müddetçe, peygamber (sav)’in hutbesine saygı için ayakta durup oturmamayı, gölgelenmeyi adamıştı, peygamber (sav) bunu ifa edilmesi gereken Allaha yaklaşma vesilesi saymadı, bununla beraber başka yerlerde ayakta durmak ibadettir, namaz, ezan ve arafatta dua için olduğu gibi. İhramlı içinde güneşte durmak yakınlaşma vesilesidir, bunlar bazıyerlerdeki hareketler yakınlaşma vesilesiyle her yerdede yakınlaşma vesilesi olmadığına işaretitr. Bu hususta şeriata yerleri varid olan şeylere uymak gerekir. Aynı şekilde hususan nehyedilmiş ibadeti yapmakta yaklaşma vesilesi olmaz, bayram günü oruç tutmak veya nehyedilen vakitte namaz kılmak gibi. Ayşe ümmü Abdillah diye kimselerdi Denildiki Ona bu kimseyi kardeşinin oğlu Abdullah bin Zübeyr ile Rasullah (sav) takti Yine denildiki:Rasululalh’tan (sav) birdüşük yaptı onu Abdullah ismiyle isimlendirdi. (Bidayevennihaye ibni Kesir 8/ 91) (2) Bu Nesainin rivayetiri. (3)Şura suresi ayet: 21 (4) Buhari, Ebu Davud ve İbni Mace İbni Abbas’tan tahric etti. (5) Taberina el Kebirde tahriç etti. Adak yapan) Abu İsraildir. İsmi Kueyn veya Besirdir.

Kimde aslı meşru ve yakınlaşma vesilesi olanbir amel yaparda sonra ona meşru olmayan bir şey katarsa, yada meşru bir şeyi ihlal ederse ihlali kadar şeriata muhalefet etmiştir, veya kendisinden olmaya şeyi girdirdiği nisbette muhafet etmiştir, ameli temelinden reddolunurmu, olmazdı? Buna kabul olunur veya reddolunur diye bir şey söylenmez ve bakılır. Eğer ihlal ettiği şey amelin parçalarından veya şeriatta batul olmasını gerektirecek şartlarından biriyse, namaz için teharete gücü yettiği halde ihlaleden gibi, veya namazda rüku veya secdeyi ihlal eden gibi,bu amel reddolur,eğer amel farzsa iadesi gerekir.

Eğer ihlal ettiği şey amelin batıl olmasını gerektirmiyorsa, farz namazda cemaati kaçıran gibi, buna ameli reddolunur denmez bilakis nakıstır.

Eğer ameli meşru olmayan bir şey ziyade etmişse, ziyadesi reddolunur, yani ve yaklaştırıcı vesile olmaz ve ona sevab verilmez. Fakat bazan amel temelinden ibtal olur, mesela nakazına bilerekbir rekatdaha fazla etleyen gibi, bazanda temelinde ibtal etmez (S: 117), abdesti üçerüçerdeğilde dörder kere su kullanarak alak gibi, veya gündüzle beraber geceyide oruç tutmak gibi.

İbadette emrolunan şey yasak olunanla değitirebilir,namazda avret yerini haram elbiseyle örten gibi, veya abdesti gasbedilmiş su ile alan gibi, veya gasbedilmiş arazide namaz kılmakgibi, alimler bunda ihtilaf ettiler: Ameli aslından reddolurmu, olmazmı? Fakihlerin çoğu aslında reddolunmayacağı görüşündedir.

Abdurrahman bin Mehdi kelam ashabından (Şimeriyle) denilenlerden, Ebu Şemr (1) ashabınadan şöyle dediklerini hikaye etti: Ücretinde haram para bulunabir elbiseyle namaz bir kimse kılarsa, namazı geri iade etmesi gerekir, ve dedi ki: Onların sözlerinden daha çirkin bir söz duymadım.. Allahtan afiyet istiyoruz. Abdurrahman bin Mehdi selefin sözlerine vakıf olan büyük fakihlerdendir, bu söze inkar ette ve bidrat kıldı,bu onun bu gibi durumlarda namızın iadesine dair seleften bir şey bilmediğine işaret ediyor. Bu haram malla hac yapmaya benziyor, hadiste reddolunacağına dair rivayet variddir,fakat hadissabit değildir (2)

Alimler farzın düşüp, düşmeyeceği hususunda ihtilaf ettiler.

Buna yakın: Haram aletle kurban kesmek, veya kesmesi caiz olmayanın kesmesi, mesela hırkıs,gibi alimlerin çoğu dedik: Bu şekilde kesilen mübah olur, bazıları: Haramdır, dedi. Yine ihramlının av hayvanını kesbeside ihtilafladır, fakat bunun bunun haramlığına dair söz daha meşhur daha zahirdir, çünkü yasaklanmıştır. Bunun için bazı alimler ibadete has olupta onu ibtal edecek yasakla, onu ibtal etmeyecek yasağı ayırmışlardır. Necasetle veya taharetsiz veya avret yerini örtmeden veya kıbleden başka yere dönüp kılınan ibtal olur (S:118), çünkü yasak namazla özeldir, gasb edilen yerde kılınannamaz bunun gibi değildir. Buna şuda delildir: Orucu yeme içme ve cinsel ilişki gibi oruca özel yasaklar bozar, oruca özel olmayan yalan söylemek, gıybet cumhura göre bozmaz.

Hacda böyledir: İhramlıyken yapılması yasaklanan şey onu ibtal eder, oda cinsel ilişkidir, haccı ihrama has olmayan yasaklar ibtal etmez, adam öldürmek, hırsızlık yapmak yapmak ive içki içmek gibi. İtikafta böyle: buna has bir yasakla ibtal olur oda cinsel ilişkidir. Bizim ve çoğunluğun görüşüne göre sarpoşluklada ibtalolur çünküsarhoşun mescide girmesi yasaklanmıştır,ve Alah tealanın şu ayetininiki yorumunda birine girdiğ için: Sarhoşlar iken namaza yaklaşmayın) (3), murad namaz mekanlarınadır,hayızlı gibioldu,bizim görüşümüzde başka büyük günahları işlemesiyle itikafı batzıl olmaz, ekser alimlerin görüşüde budur. Bu hususta seleften bir grub muhalefet etti, onlardan bazısı: Ata, Zühri, Sevri, Malik ve başkalarından da hikaye edildi.

_______

Akidesi Mürcielik ve kaderciliktir. İmanın sadece Allah bilmek olduğunu zannettiler. (ElMilel vennihal) (2) Bezzar ve Taberani evsatta tahric etti, Eshehani Ömerin kölesi ve Eslemden rivayet etit, mürseldir Heysemi Bezzarın rivayetihakkında dedik: Rivayette Sülelyann bin Davud el Yemani var O zayıftır, Meckauzzevaid 3/ 209 ve sonrası. (3) Nisa suresi, ayet: 43

Mamelat ise: Akidler, feshler ve bu ikisi gibidir, onlardan şeri konumları değiştirenler, zina haddini mali ceza yapmak v.b gibi bu aslında reddolunur çünkü bu islamın hükümlerinde dah önce görülmemiştir.Buna şu delildir: Bir adam peygamber (sav)’e : Benim oğlum filanın yanıda ücretli işçidir, onun karıksıyla zina etti, bende fidye olarak yüz koyun ve bir hizmetçi verdim, dedi, peygamber (sav) buyurduki: Yüz koyun ve hizmetçi sana geri verilir, senin oğlunada yüz sopa ve biryıl uzaklaştırmadır” (1) Onlardan bazısı ya akid yapılmayacak cinsten şeye akid yapmak veya şartlardan biri olmadığı için,veya akid yapılana zulüm oluyorsa veya akid vakit darlığından dolayı gerekli (farz) olan Allahın zikrinden (namaz vs.) alıkoyuyorsa, bu akid tamamen reddolunurmu, olmaz mı?

Bu hususta insanlar çok ihtilaf ettiler, (S: 119) Bazıları redolur mülk ifade etmez, bazı şekillerde mülkifade edre diye varid (rivayet) olduğundan dolayı ihtilaf ortaya çıkmıştır inşa Allah doğruya en yakın olanı:% Yasak Allahın hakkındaysa, bu tamamen mülkiyet ifade etmez. Hakkın Allah için olmasının manası: İki anlaşmalının(akidleşenin) rızasıyla düşmez. Eğer yasak Belli bir insanın hakından dolayı ise, onun rızasıyla düşer, bu i...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın