Kurşunlu Camisi

Kurşunlu Camisi ve Külliyesi

Kurşunlu Camisi

Eskişehir'in güneyinde, Yukarı Mahalle Odun Pazarı'nda bulunan Kurıunlu Külliyesini, Kanuni Sultan Süleyman zamanında Osmanlı veziri Gazi Melek Mevlana Mustafa Paıa 1525 yılında yaptırmııtır. Kubbesinin kurıunla kaplı olmasından ötürü de Kurıunlu Cami olarak tanınmııtır. Cami üzerindeki kitabesinde Mimar Sinan'ın eseri olduıu yazılıdır. Ancak Mimar Sinan'ın eserlerinin listesini veren Tuhfetü'l -Mimarin de külleyenin yalnızca kervansarayının ismi yazılıdır. Caminin yanı sıra yapı topluluıu misafirhane,yemekhane, mutfak,kervansaray ve sıbyan mektebinden meydana gelmiıtir. Çeıitli dönemlerde onarım geçiren cami l966 yılında müzeye dönüıtürülmüıtür.

Kesme taıtan yapılmıı olan cami tümüyle yıkılmıı ve l961-l962 yılında yeniden yapılmııtır. Osmanlı mimarisindeki tek kubbeli camiler plan düzenindedir. Caminin önünde bulunan son cemaat yeri sivri kemerlerle birbirine baılı altı mermer sütunun oluıturduıu beı bölümlüdür. Bunların üzeri pandantifli beı küçük kubbe ile örtülüdür. Kubbelerin içerisi kalem iıleriyle bezenmiıtir. Son cemaat yerinin ortasındaki giriı kapısı hafifçe içeri çekilmiı, basık kemerlidir. Kapının üzerinde caminin kitabesi yer almaktadır. Giriıin hemen üzerine ahıap ve sonradan yapılmıı kadınlar mahfili yerleıtirilmiıtir.

Kare planlı ibadet yeri,14.90x14.90 m. ölçüsünde olup, tromplu merkezi ve sekizgen kasnak üzerine oturan bir kubbe ile örtülmüıtür. Kubbe ve tromplar kırmızı, mavi, sarı, siyah ve beyaz renklerde kalem iıleriyle bezenmiıtir. Burada rumi ve palmet motifleri ve kıvrık dallar boı yer bırakmamacasına tüm yüzeyleri kaplamııtır. Caminin içerisi alt sırada dikdörtgen çerçeveli ikiıer, üst sırada da sivri kemerli alçı ıebekeli birer, kubbe kasnaıında da dört pencere ile aydınlatılmııtır.

Mihrap dikdörtgen bir çerçeve içerisinde mukarnaslı yuvarlak bir niı ıeklindedir. Mermer taklidindeki mihrap geç devir kalem iıleriyle bezenmiıtir. Mihrabın köıelerinde birer Mevlevi sikkesine yer verilmiıtir. Caminin kuzeybatı köıesinde taı kaide üzerinde yuvarlak gövdeli, beyaz mermerden tek ıerefeli minaresi bulunmaktadır.

Caminin doıusunda bulunan medrese, misafirhane ve yemekhane olması gereken bölümler art arda iki ayrı mekandan meydana gelmiıtir. Bunlardan birinin medreseden çok zaviye olması kuvvetle muhtemeldir. Külliyenin güneydoıu köıesinde "L" ıeklinde yerleıtirilmiı olan zaviye, araziden ötürü camiye göre daha yüksek konumdadır. Batı yönündeki giriıi merdivenlidir. Revakların üzeri meyilli ahıap bir çatı ile örtülmüıtür. Revakların arkasında dershane olduıu sanılan pandantifli bir kubbe ile örtülü ve revaka da geniı bir kemerle açılan bir mekan bulunmaktadır. Burası doıu, güney ve batı duvarlarında birer pencere ile aydınlatılmııtır. Revaktaki hücreler 2.15x2.65 m. ölçüsünde olup üzerleri beıik tonozlarla örtülmüıtür. Hücrelerin her birisinde ocak, dolap ve güneye bakanlarında birer pencere bulunmaktadır. Bu yapı günümüzde kullanılmamaktadır.

Avlunun güneyindeki kapı ile batıdaki yemekhane arasındaki bölümün misafirhane olduıu sanılmaktadır. Bu yapının önünde, iki yandan merdivenle çıkılan bir sundurma ve iki kenarı kapalı, üzeri çatılı bir revak bulunmaktadır. Burada 5.20x5.20 m. ölçüsünde dört oda bulunmaktadır. Bu odaların da her birinde birer ocak ve bunun iki yanında da birer küçük dolap bulunmaktadır. Günümüzde Vakıflar Genel Müdürlüıünün bir birimi olarak kullanılmaktadır.

Mutfaıın karıısında yemekhane olduıu sanılan bir mekan bulunmaktadır. Avlunun batı kapısı yanındaki bir kapıdan içerisine girilen holde basık kemerli bir diıer kapı ile asıl yapıya girilmektedir. Bu yapı 9.30xl9.30 m. ölçüsünde dikdörtgen planlıdır. Muntazam düzgün taıtan olan bu yapının üzeri beıik tonozla örtülüdür. Günümüzde Odun Pazarı Belediyesi Nikah Salonu olarak hizmet vermektedir.

Yemekhanenin karıısında bulunan mutfak 8.80x8.80 m. ölçüsünde dikdörtgen planlıdır. Üzeri sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülmüıtür. Bu yapı da düzgün kesme taı, moloz taı ve tuıla kullanılarak yapılmııtır.

Yapı topluluıunun kuzey yönünde kervansaray bulunmaktadır. Kuzey cephesindeki basık kemerli bir kapıdan girilen kervansaray l8.20x37.70 m. ölçüsündedir. ıç mekandaki sekinin yanında on altı ocak bulunmaktadır. Dııarıya mazgal pencerelerle açılan kervansaray kademeli bir arazide bulunduıundan ötürü yapı da buna uydurulmuıtur. Yapının ortasındaki altı adet kare ayak kemerlerle birbirine baılanmıı ve üzeri de beıik tonozlarla örtülmüıtür.
Günümüzde bu yapı kendi kaderine terk edilmiı, harap durumdadır.

Caminin doıusunda yer alan sıbyan mektebinin önünde üç yöne doıru ikiıer kemerle açılan bir revak bulunmaktadır. Bunun arkasındaki basık kemerli bir kapıdan 5.50x5.50 m. ölçüsünde kare bir mekana geçilmektedir. Üzeri tromplu sekizgen kasnaklı bir kubbe ile örtülmüıtür. Bu yapıda da moloz taı ve Bizans dönemine ait devıirme malzeme kullanılmııtır. Bu yapı da kendi haline terk edilmiı olup günümüzde kullanılmamaktadır.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın