Kölük (Gülük) Camisi

Kölük (Gülük) Camisi

Bir Selçuklu hanımının kendisine yakışan eseri, Kölük (Gülük) Camii, Medrese ve Hamamı 1210...

Son zamanlara kadar kendi adıyla anılan mahallede, dar sokaklar arasından geçilerek ulaşılan cami, bugün etrafı tamamen açıldığı için ortada kalmıştır. Kuzeyindeki hamamı ise harabe durumdadır. Selçukluların ilk eserlerinden olan cami, günümüze ulaşabilen şahane çini mihrabı ile dikkati çeker.

Babası Mahmut’un Ulu camiyi tamir ettirmesi gibi Yağıbasan’ın torunu Atsız Elti de Gülük Camii’ni tamir ettirmiştir. Halil Ethem 735’te (1335) zelzeleden yıkılan caminin Kölük Şemseddin tarafından tamir ettirildikten sonra bu adı aldığını yazmaktadır. Doğru okunuşu “Gülük” değil, “Kölük” olup, “cesur” mânasına gelen eski bir Türk adıdır.

Gülük Camii, tromplu mihrap önü kubbesi ve ortadaki pandantifli küçük aydınlık kubbesi ile belirtilen orta ekseni ve tonoz örtüleriyle kesme taştan sade ve gösterişsiz bir yapıdır. Caminin kuzeydoğu köşesini keserek sonradan açılan portal üzerindeki üç satırlık kitâbesinde, “Sevgili, adaletli, fetihler sahibi, inananların emir'i, Büyük Sultan Keyhusrev’in oğlu izzeddin Keykavus’un hâkimiyeti sırasında, Allah’ın zayıf kulu, iffetli kadın, Yağı basan oğlu Mahmud’un kızı Atsız Elti Hatun tarafından tamir ettirildi. Sene altı yüz yedi (1210-11)” yazılıdır.

Gülük Camii’nin XIII.yüzyıl başından kalan portali, erken bir tarihte sonradan gelişen Selçuklu portallerinin olgun bir kompozisyonunu göstermektedir. Kitâbe levhası iki iri plastik kabartma motifi arasına yerleştirilmiştir. Geometrik yıldızlı geniş bordür, yedi sıra mukarnaslı niş, yan nişler ve köşe sütunları ile klasik bir portalin bütün unsurlarını bir araya toplamaktadır. Batı kanadının medrese olarak düzenlendiği ve planın cami-medrese tipine uyduğu anlaşılmaktadır.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın