|
Konu Başlığı: İş Akdinin Hukukî Mâhiyeti Gönderen: Sümeyye üzerinde 17 Temmuz 2012, 11:42:45 BİRİNCİ BÖLÜM İŞ AKDİNE GENEL BAKIŞ I — İş Akdinin Hukukî Mâhiyeti: A) İş Terimi ve Kapsamı: İş sözcüğü; arapça «amele» kökünden masdar olup sözlükte; iş işlemek, yapmak, icra etmek, tasarruf etmek ve amel etmek gibi anlamlara gelir [310] Âmil sözcüğü de; işçî, bir işi yapan, işleyen ve çalışan kişi anlamında kullanılır..Arapçada genel olarak çalışmak ve iş yapmak anlamında başka terimler de vardır, «sa'y»-, «faale» ve «cehede» ile türevleri bunlar arasında sayılabilir. Kur'an-ı Kerim'de; kendi işinde veya başkalarının işinde çalışmak yahut âhiret için iyi işler yapıp hazırlamak anlamlarında olmak üzere 670 kadar âyet vardır [311] Yalnız iş (amel) sözcüğü ve türevleri 360 âyette geçer [312] Hz. Peygamber'in hadislerinde de aynı terimleri ve işçi, işveren konularında çeşitli hükümleri bulmak mümkündür. Birkaç örnek vererek geçeceğiz: «... onun meyvasından ve kendi ellerinin yaptıklarından yesinler diye...» [313] «İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır» [314] «İnanıp iyi iş yapanlara ALLAH ücretlerini tam olarak verecektir» [315] «Biz elbette, iman edip işini iyi yapanların ücretini zayi etmeyin» [316] Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur : «İşçinin ücretini teri kurumadan önce veriniz [317] «İşçi çalıştıran kimse, işçisine ne kadar ücret vereceğini bildirsin» [318] 310] İbn Manzur, Iâsanü'1-Arab, Beyrut 1955. [311] M. Fuad Abdülbâkî el-Mu'cemü'l-Müfehres li Elfâzı'l-Kur'âni'l-Kerîm, Kâhira 1378/1958, ilgili sözcüklerin maddeleri. [312] a. esr. amel maddesi. [313] Yasin, 35. [314] Necm, 39. [315] Al-i İmrân, 57. [316] Kehf, 30. [317] İbn Mâce, Rehin : 4, [318] Nesâî, K. 35, B. 44; Zeyd b. Alî, Müsned, H. 654; ez-Zeyla'î, Nasbu'r-Râye li Ehâdlsi'l-Hidâye, c. IV, s. 131. Dr. Hamdi Döndüren, Çağdaş Ekonomik Problemlere İslami Yaklaşımlar, İklim Yayınları: 143-144. |