๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Büyük Şafii İlmihali => Konuyu başlatan: Ekvan üzerinde 03 Kasım 2011, 18:04:34



Konu Başlığı: Meselelerin Asıllarıyla İlgili Çözümler
Gönderen: Ekvan üzerinde 03 Kasım 2011, 18:04:34
Meselelerin Asıllarıyla İlgili Çözümler


Meselelerin kuruluşu ve kesirsiz olarak her varise düşen hisseyi çözümlerle gösterelim.

Not. A harfi Asabenin hisse nisbetini gösterir.

1- Aslı (2)'dan kurulan mesele. İçinde nısf (1/2) ve geri kalanı olursa meselenin aslı (2)'den kurulur. Mesela,

 

VARİS              PAY NİSPETİ           MESELENİN ASLI 

                                                                   (2)   

Koca :                     1/2                               1

Amca :                      A.                              1   

 

Görüldüğü gibi bu meselede kocanın hissesi 1/2 dir. Çünkü ölenin asabe yoluyla amcası vardır. Asabe olduğu için amca da bir pay alır. Başka bir misal verelim.

                                                                    (2)

Koca :                     1/2                               1

Ana-baba bir

kızkardeş :              1/2                                1

2- Aslı (3)'ten kurulan mesele. İçinde sülüs (1/3) veya sülüsan (2/3) olursa meselenin aslı (3)'ten kurulur.

                                                                    (3)

Anne :                     1/3                               1

Amca :                     A.                                2

 

                                                                    (3)

İki kız :                   2/3                                1 

Amca :                    2/3                                1

                                                                     

                                                                    (3)

Ana bir iki

kız kardeş :               1/3                              1

Baba bir

iki kız kardeş :          2/3                              2     

 

3- Aslı (4)'ten kurulan mesele. İçinde yalnız rubu' (1/4) veya rubu (1/4) ile nısf (1/2) olursa meselenin aslı (4)'ten kurulur. Buna misal olarak,

                                                                           (4)

Koca :                       1/4                                     1

Oğul :                        A.                                      3

                                                                           (4)

Koca :                        1/4                                     1

Kız :                           1/2                                     2

Amca :                         A.                                     1

 

4- Aslı (6)'dan kurulan mesele. İçinde südüs (1/6) olan her meselenin aslı (6)'dan kurulur. Buna misal olarak, ölenin annesi, babası ve oğlu olursa,

                                                                (6)

Anne :                     1/6                             1

Baba :                     1/6                              1

Oğul :                     A.                               4

 

İkinci bir misal olarak anne, kız ve amca olursa,

                                                                 (6)

Anne :                     1/6                              1

Kız :                        1/2                              3

Amca :                     A.                              2

 

Diğer bir misal verelim.

                                                                 (6)

Anne :                     1/6                             1

İki kız :                   2/3                             4

Amca :                    A.                              1

Görüldüğü gibi bütün bu meselelerin aslı (6)'dan kurulur.

 

5- Aslı (8) olarak kurulan mesele. Meselenin içinde yalnız sümün (1/8) veya sümün ile nısf olursa bu mesele (8)'den kurulur.

                                                                  (8)

Karı :                      1/8                              1

Kız :                        1/2                             4

Amca :                    A.                               3

                                                                 

                                                                (8)

Karı :                     1/8                              1

Oğul :                     A.                              3

 

6- Aslı (12)'dan kurulan mesele. İçinde rubu' ve südüs bulunan mese­le (12)'den kurulur.

                                                                (12)

Koca :                    1/4                              3

Anne :                    1/6                              2

Oğul :                     A.                               7

Görüldüğü gibi koca 1/4 olan 3 payı, anne 1/6 olan 2 payı geri kalan 7 payı da asabe yoluyla oğul alır.

 

Başka bir misal verelim.

                                                                (12)

Karı :                    1/4                               3

Anne :                   1/3                              4

Amca :                  A.                                5

Burda da meselenin içinde 1/4, 1/3 ve asabelik olunca dağılım şekli görülmektedir.

 

7- Aslı (24) olan mesele. İçinde 1/8, 2/3 ve 1/6 olan meseleler (24) ile kurulur. Buna da bir misal verelim.

                                                                 (24)

Karı :                   1/8                                  3

İki kız :                2/3                                  16

Anne :                  1/6                                   4

Ana- baba bir

erkek kerdeş :       A.                                   1

Görüldüğü gibi bu meselenin aslı (24)'ten kurulur. Çünkü içinde 1/8. 2/3 ile 1/6 vardır. Karıya 1/8'den 3 pay,  iki kıza 2/3'ten 16 pay anneye 1/6'dan 4pay ve kalan 1 pay da asabe yoluyla erkeke kardeşe verilir.[1]



 
--------------------------------------------------------------------------------
 
[1] Kadı Ebu Şuca’, Ğayet’ül-İhtisar ve Şerhi , Ravza Yayınları: 399-402.