> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Büyük Şafi Fıkhı > Şafii için Özel Alışverişler
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Şafii için Özel Alışverişler  (Okunma Sayısı 1918 defa)
19 Şubat 2010, 23:48:03
Eflaki
Gökte oturan melek
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 9.997


« : 19 Şubat 2010, 23:48:03 »



Yukarıda sözünü ettiğimiz alışverişler umumi alışverişlerdir, bunların özel bir adı yoktur. İnsanların çoğu bu şekilde alışveriş yaparlar. Bunların dışında özel birtakım isimleri olan bazı alışveriş şekilleri daha vardır. Bu alışverişlerin bir kısmı caiz, bir kısmı yasaktır. Yasak olan alışverişin bir kısmı vardır ki yasak ve günah olmakla beraber sahihtir. Şimdi bu özel alışverişleri beyan edelim:

1. Caiz Olan Alışverişler

Bu alışverişler, umumi alışveriş şeklinden biraz değişiktir. Fakat bu değişiklik bu tür alışverişin caiz olmadığı vehmine yol açtığı için fakihler bunların caiz olmadığı vehmini bertaraf etmek için onları izah etmiş ve özel isimler vermiştir:

A. Tevliye

Tcvliye, kişinin satın aldığı bir malı kaça aldığını belirtmeden yeni bir müşteriye satması veya müşteriye ´Seni bu akde velî kıldım´ demesidir.

B. İşrak (Ortak Etme)

İşrak da tevliye gibidir. Fakat burada malın tümünü satmak yerine, malın bir kısmına başkasını ortak etmek sözkonusudur. Meselâ ´Sen bu malın yarısını vereceksin´ demek, işraktır. Ancak kişiyi ne´ kadarına ortak ettiğini açıklamak gerekir. Eğer ´Seni bu malın bir kısmına ortak ettim´ denir de ortak edilen kısmın ne kadar olduğu belirtilmezse akid bâtıl olur. Ancak mutlak olarak ´Seni bu mala ortak kıldım´ denirse, akid sahih olur, kişi de malın yansına ortak olur.

C. el-Murabaha

Murabaha, satın alınan bir malı belli bir kâr ile başkasına satmaktır. Meselâ satıcının ´Şu aldığım evi % 10 kâr ile sana sattım´ demesi, mu -rabahadır. Fakat 100 liraya aldığı malı, 150 liraya aldığını söyleyerek, % 10 kârla satarsa, haram işlemiş olur. Kârın, verilen paranın cinsinden olması şart değildir; yani kişinin ´Şu evi aldığım fiyata sana devre­diyorum, ancak kâr olarak bana 5 kg. yağ vereceksin´ demesi caizdir.

D. el-Muhatate (el-Vedia)

el-Muhatate kişinin aldığı malı, zararla satmasıdır. Ancak zarar ettiği miktarı -meselâ % 10 zararla sattım gibi- belirtmesi gerekir. Bu durumda muhatate, murabaha´nın tam tersi olmaktadır.

İşte bu dört alışveriş türü caizdir. Bunların caiz olduğunun delilleri ise şunlardır: Bu akidler, bey1 akdinin rükün ve şartlarını haizdirler ve Allah Teâlâ´nın şu hükmünün, kapsamına girmektedirler:

Allah alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır.(Bakara/275)

Ayrıca şu hadîs de bu alışverişlerin bir kısmının meşru olduğuna de­lâlet etmektedir. Rivayet edildiğine göre Hz. Ebubekir, Hz. Peygamber´e ´Anam-babam sana feda olsun! Şu iki devemden birini al´ dediğinde,. Hz. Peygamber ´Ancak parasıyla alırım´ demiştir.[1]

Hadîsin zahirinden bunun tevliye akdi olduğu anlaşılmaktadır; yani Hz. Ebubekir deveyi aldığı fiyata Hz. Peygamber´e vermiştir. Allah daha iyisini bilir.

Bu alışverişlerin sahih olması için malın fiyatının ne kadar olduğu alıcı ve satıcı tarafından bilinmelidir.

Satıcı ve alıcının malın kaça alındığını bilmesi gerekir, biri veya ikisi malın kaça alındığını bilmezse ikinci akid sahih olmaz. Hatta ikinci akdin yapıldığı mecliste alıcıya bilgi verilse dahi akid sahih olmaz. Ayrıca şu hususa da dikkat edilmesi gerekir: Satıcı ´Ben bu malı aldığım fiyata sana satıyorum´ dese, sadece mala ödediği para bu akde dahil olur; malın masrafları aldığı fiyata eklenmez. Fakat satıcı ´Bu mah bana malolduğu fiyata sana satıyorum´ derse, malın nakil ücreti, depo ücreti ve diğer masrafları alıcıdan istenir.

Yasak ama caiz olan selem akdi, ribalı alışverişler ve sarraflıktaki alışverişler gibi bazı alışverişleri -yasak ve caiz olmayan alışverişlerden sonra- ileride beyan edeceğiz.

2. Yasaklanan Alışverişler

Şeriatın yasak ettiği birtakım alışverişler vardır ki şeriat ya bir zarar­dan veya onunla beraber meydana gelen bir kötülükten ötürü onları nehyetmiştir. Bu alışverişler a) bâtıl olan alışverişler ve b) haramlıkla beraber sahih olan alışverişler olmak üzere iki kışıma ayrılır:

A) Haram ve Bâtıl Olan Alışverişler

Bu alışverişler, şâri´nin rükün veya şartlarında noksanlık gördüğü alışverişlerdir. Sâri, bu tür alışverişten insanları sakmdırmıştır, fakihler de bunların bâtıl olduğuna hükmetmiştir. Onları şöyle sıralayabiliriz:

1. Memedeki Sütü Satmak

Koyunun yününü üzerindeyken, olmamış meyveyi dalındayken sat­mak da memedeki sütü satmak gibi yasaktır.

İbn Abbas´tan rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber olgunlaşmamış meyvenin dalındayken, koyunun yününün koyunun üzerindeyken, sütte bulunan yağı sütün içindeyken satılmasını yasaklamıştır.[2]

Bu tür alışverişlerin bâtıl olmasının nedeni, bunların ne olacağının ve ne kadar olacağının bilinmemesidir. Meselâ dalında bulunan olgun­laşmamış meyvenin ne olacağı, ne kadar olacağı bilinmemektedir. Me­medeki sütün ve koyunun üzerindeki yünün durumu da böyledir. Bu tür alışverişlerde aldatma ve aldanma ihtimali yüksek olduğundan bunlar yasaklanmıştır.

Biz olgunlaşmadan dalında iken satılan meyvenin alışverişinden tafsilatlı olarak bahsetmek istiyoruz. Çünkü günümüzde bu tür alışverişler sıkça yapılmaktadır.

Olgunlaşmamış Meyveyi Dalındayken Satmak (Daman)

Biz daman kelimesini de parantez içine aldık, çünkü halk bu tür alışverişlere günümüzde daman ismini veriyor. Bizi isim (=daman) değil, ism-i meful (=madmun) ilgindiriyor ki bu olgunlaşmamış meyveyi da­lındayken satmaktır. Hatta halk daha da ileri giderek çiçek halindeki ağaçların meyvelerini satıyor ve satın alıyor. Bu tür alışveriş günahı daha fazlalaştırır.

Şunu belirtelim ki Allah´a, Rasûlü´ne, mal ve evladın fayda vermediği ceza gününe iman eden kişi İslâm´ın emrine boyun eğmeli, şeriatın neh-yettiği bu tür alışverişlerden -bunda büyük bir kazanç olduğunu düşünse bile- uzak durmalıdır. Ayrıca bu tür alışverişlerde kâr değil, zarar vardır.

Olgunlaşmamış meyveleri dalındayken satmakta büyük bir aldatmaca vardır. Ayrıca malın miktarı belli olmadığından alışveriş de bâtıldır. Dolu, hastalık v.b. gibi afetlerden ötürü o meyvelerin hiç olmaması veya tamamen yok olması da mümkündür. Bu durumda ağaçların sahibi karşılıksız olarak insanların parasını almış olur ki bu halkın malını bâtıl yolla yemektir. Bu hususta Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:

Allah o meyveleri müsmir kılmadığı takdirde sizden herhangibiri, kardeşinin malını (parasını) neye karşılık alacak (veya helâl sayacak)tır?[3]

Öyleyse olgunlaşmamış meyveleri dalındayken satmak haramdır ve yapılan akid bâtıldır. Hz. Peygamber bu tür alışverişi kesin olarak yasak­lamıştır. Bu tür alışveriş yapan kişiler bunun günahını eşit olarak yüklenirler.

İbn Ömer´in şöyle dediği rivayet edilmiştir: ´Rasûlullah (s.a), salâhları meydana çıkmadıkça (ağaç üzerinde henüz olgunlaşmamış olan) yaş meyvelerin satışından nehyetmiştir. (Rasûlullah) hem satıcıyı, hem de alı­cıyı (bundan) nehyetmiştir´.[4]

Bu tür alışverişlerin yasaklanmasının, halkın maslahatına olduğu açıktır. Bu tür alışveriş yapıp da kavga etmeyen çok az kişi görürsün. Hatta bu tür alışverişler çoğu zaman kan akıtılmasına dahi sebep olmak­tadır. Bu da Allah´ın şeriatına muhalefet etmenin neticesidir. Bu bakım­dan mü´minler, hatta tüm insanlar için en uygun yol, Allah´ın şeriatına sarılmaktır. Ancak bu şekilde ebedi saadete eriiebilir, Allah´ın rızası kazanılabilir. Her kim Allah için (haram) birşeyi terkederse, Allah ona ondan daha hayırlısını ihsan eder.

Olgunlaşmış meyvelerin dalındayken satılması caizdir. Bahsi geçen hadîslerin mefhum-u muhalifleri buna delâlet ettiği gibi, bunun caiz olduğuna delâlet eden hadîsler de ileride gelecektir. Olgunlaşmamış meyvelerin dalındayken satılmasının yasaklanmasından, olgunlaşmış meyvelerin dalındayken satılmasının yasak olmadığı anlaşılmaktadır. Bunun nedeni açıktır, zira meyveler olgunlaştıktan sonra kolay kolay zarar görmezler. Çünkü olgunlaşan meyvenin kabuğu kalın, çekirdeği büyük olur, bundan dolayı da zarar görmesi pek nadir olur. Olgunlaşmamış meyvenin ise kabuğu ince, çekirdekleri küçük olduğundan çok çabuk zarar görür. Dalında olgunlaşan meyveleri, müşteri o memleketin toplama zamanına kadar dalında bırakabilir. Ancak meyveleri satan kişi, derhal toplamayı şart koşmuşsa durum değişir.

Meyvelerin Olgunlaşması ve Yemeye Uygun Duruma Gelmesinin Umumi Faydaları

Renkli meyvelerin olgunlaştığı, kızarma veya sararmalarından veya olgunlaşmanın diğer alâmetlerinin görülmesinden anlaşılır. Renkli olma­yan meyvelerin olgunlaştığı ise tadından anlaşılır. Hz. Peygamber´in, hur­maların alacalanma´dan (kızarıp sararmadan) satılmasını yasak ettiği riva -yet edilmiştir.[5]

Olgunlaşmamış meyveler, ağaçtan toplandığı takdirde satılabilir. Ancak bunlardan meşru olarak yararlanılması gerekir. Olgunlaşmadan toplanılan meyve herhangibir işe yaramıyorsa, satılması sahih olmaz. Olgunlaşmamış meyvenin toplanıp -işe´yaraması halinde- satılmasında al­datma sözkonusu değildir. Ziraî ürünler de meyve gibidir, çünkü her iki­sinin satışı da aynı amaca yöneliktir. Allah hakikati daha iyi bilir,

2. Kumar Gibi Olan Alışverişler

Bunlar satılan malın bilinmediği veya akid yapanın iradesinin tahak­kuk etmediği alışverişlerdir. Bu alışverişlerden üzerine sınır getirilenler­den biri de el-münâbeze veya el-mülâmese´dir. Bu alışveriş, akid yapan iki kişinin iki maldan birini belirtmeksizin alışveriş yapmalarıdır. Satıcı o mallardan birini atarsa veya alıcı onlardan birine dokunursa, o mal satıl­mış ol...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Şafii için Özel Alışverişler
« Posted on: 28 Mart 2024, 19:04:32 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Şafii için Özel Alışverişler rüya tabiri,Şafii için Özel Alışverişler mekke canlı, Şafii için Özel Alışverişler kabe canlı yayın, Şafii için Özel Alışverişler Üç boyutlu kuran oku Şafii için Özel Alışverişler kuran ı kerim, Şafii için Özel Alışverişler peygamber kıssaları,Şafii için Özel Alışverişler ilitam ders soruları, Şafii için Özel Alışverişler önlisans arapça,
Logged
05 Aralık 2019, 16:03:40
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #1 : 05 Aralık 2019, 16:03:40 »

Esselamu aleyküm.Rabbim razı olsun bizlere bu bilgileri sunan kardeşimizden....
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

07 Aralık 2019, 04:12:44
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #2 : 07 Aralık 2019, 04:12:44 »

Aleyküm selâm. Rabbimizin bizlere yasak ettiği her türlü şeylerden kendimizi uzak tutanlardan olalım inşaAllah
Bilgiler için Allah razı olsun kardeşim
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

08 Aralık 2019, 07:54:33
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #3 : 08 Aralık 2019, 07:54:33 »

Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes