Batılılaşmanın sebebi

Batılılaşmanın Sebebi

Aslında Mısır eyaletimizde batı tipi kalkınma modeli Kavalalı Mehmed Ali Paşadan sonra büyük bir hız alır. Bu durum İstanbul'a sıçramadan olamazdı. Çünkü;Mısır eyaletimiz adetâ imtiyaza açık bir valilik görüntüsü vermekteydi. Bu bakımdan Osmanlı üst kademesi bu eyalet ile pek meşgul olup, batılılaşmanın onlara sağladığı farkları görmeğe başlardı Sömürge yollarını ele geçirmiş avrupa ülkeleri ve ıhssa İngiltere, Fransa, Hollanda gibi ülkelerin her taraftan anlıyı sarmaya alması bu ülkelerdeki politik ve staretek niyetleri öğrenmenin çağa uygun yolunu bulmak gereki-du Eskiden para verilerek saraylardan elde edilen casuslarla bu işlerin yürümeyeceği görülmüştü. Artık dâimi elçilik usûlünü ihdas gerekiyordu. Yinede bu elçiliklerde uzun yıllar islârn unsur yerine tercümanlar ve hristiyan Osmanlı hariciyecileri bilhassa Dönmeleri istihdam etme yoluna gidildi. Askeri alanda taa Sultan Fâtih zamanında başlıyan mühendis urban katkısı, zamanla bir çok avrupalı mühendis ve asker müşavirler kullanımına kadar gitmiştir. Moltke de bunlardan biridir.

Kavalalı Mehmed Ali Paşanın oğlu İbrahim Paşa kuvvetleriyle Nizip'de yapılan ve devletin mağlubiyetine mâl olan savaş ile ilgili hatıratında, söylediklerinin özetini buraya almak icab etti. Moltke diyorki: Serasker Hafız Paşaya gidip, İbrahim Paşa birlikleri peyder pey gelmekte. Bunlara hemen saldırıp, toplanmadan işlerini bitirelim teklifinde bulundum. Bana; işi müneccimbaşına sorduralım cevabını verdi. Cepheye ibrahim Paşa askeri dahil olup saf tutarken bizim kuvvetler müneccimbaşı'dan gelecek cevabı beklemekteydi. Sonunda haber geldi. Falanca yıldız, filânca yıldızın bilmem neresine geldiğinin gündüzü eşref saattir, düşmana hücum edile, oldu. Tâyin edilmiş olan günü beklerken, gökyüzünde bulutların yığılmaya başladığını müşahede ettim. Yine Hafız Pasa ya koşup, bulutların yığılmakta olduğunu görüyormusunuz?Bulunduğumuz yer hem biraz çukur hemde yumuşak toprak kuvvetli bir yağmur burayı bataklığa çevirebilir, hareket kabiliyetimizi engeller, biraz yamaçlara çekilelim dediğinde yine güngörmüş ihtiyarlara mesele iletildi, onların dediği, keçilerin dübürü büzülmüyor, atların kulakları dikleşmiyor,
buna bakarsak yağmur beklenmiyor demek oldu. Me varki çok geçmedi öyle bir yağmur yağdı kî, insanlar atlarının üzerindeyken bile boğulma tehlikesi atlattılar. Bunun için bir ordunun hava tahmini keçilerin büzüğüne, atların kufağının dikilmesine kalmışsa mağlubiyetler artık o ordu için şart sayılmalıdır." Dünyaca ünlü bu mareşalin'bu sözleri dahi batılılaşmamı denir"? Bilmem ama, mutlaka mevcud halden çıkarılmalıydı, nitekimde öyle oldu.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın