Babıâli baskını tasviri

Babıâli Baskını Tasviri

Mevlânzâde Rıfat bey, adı geçen kitabında Bâbıâli baskınını şöyle tasvir ediyor: ".Babıâli baskını adı ile târihimize geçen facia Nâzım Paşa ve yaverlerinin katli, devletin (Osmanlı devletinin) büyük devletler gözündeki haysiyetini azaltmış İttihat ve Teraki cemiyetiyle hükümetinin bir haydut çetesi olduğunu göstermişti. Bâbıâli baskını İttihad ü Terâkkinin ileri gelenleri tarafından önceden düşünülüp, hazırlanmış yerine getirilmesi için uygun bir fırsat beklenmişti. İttihatçıların muhaliflerinin bazıları evvelden haber almış, dahiliye nâzın Re-şid Bey'i ve Harbiye nâzın Nâzım Paşa'yı ikaz etmiş, buna karşı tedbir almalarını tavsiye etmişlerse de, muhaliflerin İleri gelenlerindeyse ittihatçıların böyle büyük bir cinayete teşebbüs edemeyecekleri kanaati gâlib geldiğinden, gelen haberlere ehemmiyet verilmemiş, karşı tedbir alınmamıştı.

Kaza gelince böyle olur. Tedbir durur, akıl ve basiret kör olur. Levh-i ezelde yazılan hüküm neyse o, başa gelir. Fertlerde olsun,cemaatlerde olsun bazen öyle güzel anlar olur, bazen de böyle felâketler görülür ki; oluş sebebi anlaşılamaz. Bilinmez bir âlemden gelen bir sır olarak kalıp, ne yapalım kader, talihimiz böyleymiş denir, geçilir! Hâttâ ediplerimizin aşağıdaki mısraları bu inancı takviye etmiştir.

"Talihi yâr olanın yâr sarar yarasını

Talihi yâr olmayanın felek.....anasını

Bibaht olanın bağına bir katresi düşmez

Baran yerine dürrü güher yağsa semâdan"

Halk arasında: "Talihi iyi olan denize düşse kulağı ile uskumru tutar" Yine: "Kişinin işi tersine dönünce devenin üstünde yılan sokar" darb-ı meselleride bu anlayışı kuvvetlendirip yayılmasına sebeb olmuştur." Diyen Mevlânzâde şöyle devam etmektedir: "..İklim itibarıyla İstanbul, Ocak ayında soğuk olur. Kar, yağmur eksik olmaz. 23/Ocak/19 13 târihinde meydana gelen Bâbıâli baskını baharı andırır, lâtif ve güneşli bir güne rastla-mıştı. Gökyüzü berrak, bulutsuz, güneş parlak toprak rutubeti ve yağışı emmiş, halkı neşelendirmişti. Geliş ve gidişe zahmet verecek yağmurdan, çamurdan eser görülmüyordu. Dikkatle yürümeyi gerektiren buz tutma olayı dahi yoktu. Herkes de, leventler gibi yürüyüş, bir rahatlık görülüyordu. İttihatçılar bu müsaid havadan hayli istifade etmişlerdi. Almakta oldukları tertibatı kolayca tanzim ediyorlardı.

23/Ocak'ın bu baharı andırır günün de saat bir buçuğa doğru, doru bir arab atına binmiş, yanına iki süvari zabiti almış olduğu halde erkân-i harp kaymakamlarından Cemâl (paşa) bey, bâbıâli'nin arka yollarını dolaşıyor alınan tertibatı teftiş ve tanzim ediyordu. Kapahfınndan Şûray-i devletle bâbıâli arasındaki yolu takip, Salkımsöğüt'ten, Ebu's Suud Efendi Caddesini geçerek, Meserret oteli önünden bâbıâli caddesini aşıp, (şimdiki, Ankara caddesi) Yeni Postane arkası yoldan, (şimdiki Aşir efendi caddesi) polis müdürlüğü kapısına çıkıp İran sefarethanesi yanından bâbıâli'nin giriş kapısı önüne (şimdiki valilik girişi) gelmişti. Geçtiği bu yollarda bazı şahıslara rastlıyor ve bunlara öze! talimatlar veriyordu. Bâbıâli'nin önünde o zamanlar bir kahvehane vardıki; adına "Mazuliyn kahvesi" denirdi. Cemâl ve arkadaşları işte bu kahvenin önünde atlarına mola vermişlerdi. Tam bu anda Talât, elleri paltonun cebinde olduğu halde orada görülmüştü. Cemâl İle aralarında konuşma yerine bazı işaretler teati edilmişti. Cemâl böylece yapılacak işin emrini Talât'tan almıştı. Cemâl o anda ceketinin yan cebine ince bir kaytanla bağlı olan ufak bir düdük çıkarıp ağzına götürerek, üç defa öttürmüştü.

Müteakiben arka sokaklardan beşer-onar kişilik kafileler gelip bunlara katılıverdi. Talât bile eline iki bomba almış olduğu halde cümle kapısının önüne gelip bir nöbetçi gibi durmuştu. Aynı silahla silahlanmış olan Kara Kemâl ile bir kaç arkadaşı gelip, Talât'ın emrine girmişti. Bu tertibat alındıktan sonra Cemâl, yine Talât'ın bir işareti üzerine atını tırısa kaldırıp, İran sefareti karşısında bulunan muhafızlık dâiresine gelip, attan inmiş ve doğru yukarı çıkarak İstanbul muhafızı sağır Memduh Pa-şa'yı maiyeti yardımıyla nezaret altına alarak muhafızlık makamına oturmuş, muhafızlık vazifelerini hiç bir hadise meydana gelmeden yapmaya başlamıştı. Aynı tarz ve usûlle aynı saat ve dakikada Azmi bey dâhi polis müdürlüğüne el koymuştu. Polis müdür Cafer İlhami bey'i göz altına al-dırmiştı. İstanbul'da bulunan bütün gazetelerin kapısına birer jandarma konup, giriş-çıkış yasaklanmıştı. Babıâli ile padiah sarayı -ve Harbiye nezâreti ve diğer makamlar arasında haberleşmeye yarayan telgraf ve telefon hatları da kestirilmişti."

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın