Yatsı namazının vakti

d- Yatsı Namazının Vakti:

Yatsı namazı vaktinin başlangıcı ve bitimi hakkında da ihtilâf etmişlerdir, imam Mâlik, îmam Şâfıi ve bir grup: «Yatsı namazının vakti, gün batışını takibeden kırmızılığın kaybolması ile başlar» demişlerdir.

îmam Ebû Hanife: «Bu kırmızılıktan sonraki beyazlığın da kaybolması gerekir» demiştir.

Bu mes'eledeki ihtilâflarının sebebi, ŞAFAK kelimesinin Arap dilinde müşterek anlamlı bir kelime olmasındandır. Zira Arap dilinde FECÎR nasıl iki tane ise, ŞAFAK da -kırmızılık ve beyazlık olmak üzere- iki tanedir. Beyazlık olan şafağın kaybolmasından sonra gecenin başlaması lâzımdır. FECR-IKÂZİB denilen ince beyazlığın doğması ile gece sona ermez. Ancak, ufku kaplayan beyaz fecirden sonradır ki akşamki larmızılık gibi bir kırmızılık doğar.

Şu halde, -FECR-I KÂZİB, FECR-Î SADIK, kırmızılık ve güneş olmak üzere- gökyüzünde doğanlar nasıl dört tane ise, batanların da dört tane olması gerekir. Bunun içindir ki, Halil'den hikâye edilen «Ben beyazlığı gözledim de gecenin üçte birine kadar devam ettiğini gördüm» şeklindeki iddiası hem kıyas, hem de deneme ile yanlıştır. Çünkü Büreyde ve Cebrail (a.s.)'in hadisleri ile sabittir ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz birinci günde yatsı namazını şafağın kaybolduğu sırada kılmıştır.[35]

Hadis ulemasının bunda ihtilâfları yoktur. Cumhur kendi görüşünü, «ayın ikinci gecesinde yatsı namazını ayın batması sırasında kılardı» diye sabit olan hadisi ile tercih etmiştir.

îmam Ebû Hanife de kendi görüşünü, yatsı namazının te'hirinin faziletine dair hadislerle ve,

«Ümmetime acımasaydım bu namazı gece yansına bırakırdım»[36] hadisi ile tercih etmiştir.

Yatsı namazı vaktinin sonu hakkında da üç çeşit görüşte bulunulmuştur. Kimisi; gecenin üçte birine, kimisi; yansına, kimisi; fecrin doğuşuna kadardır, demiştir.

Birinci görüş İmam Şâfıi ile imam Ebû Hanife'nin ve imam Mâlik'in de meşhur olan görüşüdür, ikinci görüş de yine imam Mâlik'ten rivayet olunmuştur. Üçüncü görüş ise imam Davud'undur.

Bu ihtilâfın sebebi de, yine hadislerin çelişmesidir. Cebrail (a.s.)'in imamet hadisinde, Cebrail (a.s.)'in Peygamber (s.a.s) Efendimiz'e ikinci gecede yatsı namazını gecenin üçte biri gittiği sırada kıldırdığı, Enes'in hadisinde ise Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yatsı namazını gece yansına bıraktığı anlatılmaktadır.[37] Aynca Ebû Said el-Hudrî ile Ebû Hüreyre'nin rivayetlerine göre Peygamber (s.a.s) Efendimiz, yukanda metnini verdiğimiz hadiste «Eğer ümmetime acımasaydım yatsı namazını gece yarısına te'hir ederdim» [38] buyurmuştur.

Ebû Katâde'nin hadisinde de Peygamber (s.a.s) Efendimiz:

«(Yatsı namazını kılmadan) yatmakla ihmal yoktur. İhmal, namazı -diğer namazın vakti girinceye kadar- te'hir etmektir» [39] buyurmuştur.

Cebrail (a.s.)'in imamet hadisini tercih edenler "Yatsı namazı vaktinin sonu, gecenin üçte biridir" demişlerdir. Enes'in hadisini tercih edenler "Gece yarisıdır", demişlerdir. Zahirîler de Ebû Katâde'nin hadisine dayanıp: «Bu hadis âmm'dır ve imamet hadisinden sonra varid olduğu için onu neshetmiş-îir. Şayet nesh etmemiş olsaydı, aralanndaki çelişme ikisini de hükümsüz bırakırdı ki o zaman da, icma' halinin istishabına (aynen bırakılmasına) gidilmeli idi. Çünkü, yatsı vaktinin fecrin doğması ile sona erdiğinde ittifak vardır» demişlerdir. [40]

[35] Ebû Dâvûd, Salât, 2/7, no: 419.

[36] Ebû Dâvûd, Salât, 1/7, no: 422; Nesâî, 1/268.

[37] Buhâfî, Mevâkitü's-Salât, 9/25, no: 572

[38] Tiimirf. Salât, 2/124, no: 167; İbn Mâce, Salât, 2/8, no: 691

[39] Ebû Dâvûd, Salât, 2/11, no: 441

[40] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/229-230.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın