> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Bidayetül Müctehid > Yasak satışlar
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Yasak satışlar  (Okunma Sayısı 2039 defa)
22 Şubat 2011, 16:49:08
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 22 Şubat 2011, 16:49:08 »



D- Yasak Satışlar


1. Şeriatte Mantuk Satışlar
 


Yasak edilen satışlar, taraflardan birinin aldanıp zarar görmesine elve­rişli olan satışlardır ki, bu durumun -ya satılan şeyin veyahut satış bedelinin ne olduğu, nasıl olduğu, ne kadar olduğu-, eğer va'deli ise -ne zaman Ödenmesi gerektiği, satış anında mevcud olup olmadığı, görüldüğü zamanki du­rumunu koruyup koruyamadığı gibi hususlardan birinin bilinmemesi veya­hut satıcının satılan malı teslime gücü yetmemesi gibi- birçok sebebi vardır. Birtakım satışlarda bu sebeblerin çoğu veyahut bir kısmı bulunduğu için bu satışların bir kısmı açıkça yasak edilmiş, bir kısımda da meskut geçmiştir. Açıkça yasak edilen satışlardan çoğunun caiz olmadığında ihtilâf yoktur. İh­tilâf varsa ancak isimlerinin açıklanmasmdadır. Meskût geçenlerde ise ih­tilâf etmişlerdir. Biz burada önce yasak edilen satışları, sonra meskût geçen­lerden ihtilâfı meşhur olanları anlatacağız ki, fıkıhta, yani misalleri kaidelere kıyas etmekte asıl kaideler yerine geçmiş olsun.

Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yasak ettiği satışların bir kısmı şunlar­dır:

1- Habelul-Habele satışı [54],

2- Henüz var olmayan bir şeyin (ma'dûmun) satışı [55],

3- Henüz kızarıp olgunlaşmayân meyvelerin satışı [56],

4- Mülâmese, münâbeze [57], çakıl [58] ve muâveme [59] satışları,

5- Bir satış içinde iki satış [60], r

6- Şartlı satış [61],

7- Bir şeyin hem peşin, hem veresiye olarak satışı [62],

8- Başağın ağarmadan [63], üzümün kararmadan [64] satışı,

9- Yavrunun, anası karnında veyahut babası sırtında satışı [65]


Mülâmese Satışı: Cahiliyette, dürülü bir kumaş veya elbiseyi açıp görieden sırf elle yoklanarak ve içinde ne olduğu bilinmeyerek satışı idi. Ule-ıa bu satışın haram olduğunda müttefiktirler. Çünkü bu satışta satılan şeyin .asıl bir şey olduğu -satın alınırken- bilinmez.

Münâbeze Satışı:
İki kişi arasında görmeyerek, meselâ: bohçalanmış elbiselerini birbirine -cayma hakkını tanımadan- vererek değiştirmekti.

Çakıl Satışı:
Alıcının «Şu çakılı atıyorum. Hangi kumaşa değerse be-limdir» demesi şeklinde oluyordu. Kimisi de «Cahiliyyet Arapları 'Bu çakıl elimden düştüğü zaman satış kesinleşir' derdi» demiştir ki, -ister bu, ister ötekisi olsun- böyle bir satış kumardan başka bir şey değildir.

Habelü'l-Habel satışını da iki şekilde açıklamışlardır. Kimisi «Devenin :arnındaki yavruyu ve yavrunun da bir yavru doğuruncaya kadar va'de bıra-:ılan satışlardı» demiştir. Kimisi de «Yavrunun yavrusunu satmaktı» demiştir. Bu ise, yavrunun, anası karnında veyahut babası sırtında satışı demektir. Bütün bunlar Cahiliyye devrinin satışları olup haram olduğunda -yukarıda mlattığımız sebeblerden dolayı- ittifak edilmiştir.

Meyvaların satışına gelince: Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in meyvaîar [olgunlaşıp yenilebilecek bir duruma gelmedikçe satışını yasak ettiği sabittir. L\ncak buna ilişkin birkaç mes'ele vardır. Biz burada, bu mes'elelerin meşhur olanlarını anlatacağız. Biri şudur:

Meyvaların satışı, ya meyvalar henüz oluşmamışken, ya oluştuktan sonra ise, ya ağaçtan koparıldıktan sonra, ya öncedir. Şayet önce ise, meyva­îar ya olgunlaştıktan Önce, ya sonradır. Bunların her biri de ya şartsızdır ya ağaçta bırakılması ya ağaçtan koparılması sanıyladır. Birinci kısım, yani meyvanın henüz oluşmamışken satışı -henüz var olmayan şeyin satışı veya­hut muâveme, yani ağacın birkaç yıl için satışı kabilinden olduğu için- bütün ulemanın ittifakıyla caiz değildir. Çünkü rivayete göre Peygamber (s.a.s) Efendimiz, ağacı birkaç yıl için satmayı yasak etmiştir. Ancak Hz. Ömer'le Abdullah b. Zübeyr'in bunu caiz gördükleri, rivayet olunmaktadır. Meyvala­rın oluştuktan sonra ve fakat daha ağaçta iken satışına gelince: Meyvaîarın kopanlmadan satışının caiz olmadığını söyledikleri rivayet olunan Ebû Se­leme b. Abdurrahman ile İkrime'den başka, bütün ulema -aşağıdaki tafsilata göre- cevazında müttefiktirler.

Meyvanın, ağaçta satışını caiz gören cumhurun bu görüşünü kabul ettiğimiz taktirde, bu satış ya meyvanın olgunlaşmasından sonradır, ya öncedir. Bu da -yukanda söylediğimiz gibi- ya şartsız olarak satıştır, ya ağaçtan kopa­nlması veya ağaçta bırakılması sanıyladır. Meyvanın olgunlaşmadan ve ağaçtan kopanlması şartıyla olan satışının cevazında ihtilâf yoktur. Ancak Süfyan Sevrî ile İbn Ebî Leylâ'dan caiz olmadığı yolunda bir rivayet gelmiş ise de, zayıftır. Meyvanın olgunlaşmadan ve ağaçta bırakılması şartıyla olan satışının ise, caiz olmadığında ihtilâf yoktur. Ancak Lahmi, îmam Mâlik'in mezhebinde caiz olmasının lazım geldiğini söylemiştir.

Meyvanın olgunlaşmadan ve şartsız olarak satışında ise ihtilâf etmişler­dir, îmam Mâlik, tmam Şafii, îmam Ahmed, îshak, Leys b. Sa'd, Süfyan Sevrî ve başkalan olan cumhur, caiz olmadığı görüşündedir. îmam Ebû Hanife ise, «Caizdir, Ancak alıcıya, meyvalan hemen koparmak gerekir» de­miştir, imam Ebû Hanife bunu, görülmeyen şeyin satın alınması olduğu için değil -geleceği üzere- ona göre ağaçtaki meyvalan satın alabilmek için mey­valan koparmanın şart olduğundan söylemiştir. Olgunlaşmayan meyvalann şartsız olarak satışını caiz görmeyen cumhurun delili, İbn Ömer |r.a.)'den geldiği sabit olan «Peygamber (s.a.s) Efendimiz satıcıya da, alıcıya da -ol-gunlaşmadan- meyvalann satışını yasak etti» [66] mealindeki hadisidir. Zira hadisten olgunlaştıktan sonra -ağaçta kalmasına ihtiyaç bulunmadığı için-satışının caiz olduğu anlaşılmaktadır. Cumhur «Bunun sebebi, meyvalann, olgunlaşıncaya kadar çoğunlukla birçok tabii afete uğradığı endişesidir» di­ye yorumda bulunduğu için hadisteki yasağı olgunlaşmayan meyvalann her satışına hamletmeyerek, «Eğer satış, meyvalann kopanmı şanıyla yapılırsa caizdir. Çünkü bu durumda âfetlere uğraması endişesi yoktur» demiştir. Bu yorumun sebebi de, Enes b. Mâlik'ten gelen rivayete göre Peygamber (s.a.s). Efendimiz'in olgunlaşmayan meyvalann satışını yasak ettikten sonra,

«Eğer Allah, meyvayı kısmet etmezse, o zaman biriniz neye karşılık kardeşinin malını alır?» [67] buyurmuş olmasıdır. Bunun için cumhur, «ya­sak edilen, meyvanın, olgunlaşıncaya kadar ağaçta bırakılması şartıyla olan satışıdır» diyerek meyvalann kopanlması şartıyla yapılan satışının cevazını benimsemiştir. Ancak bu durumda vaki olan şartsız satışın -her iki ihtimali de taşıdığı için- cevazında ihtilâf etmişlerdir.. Meyvalann olgunlaşıncaya kadar ağaçta bırakılması mânâsına hamleden veyahut satış -şansız olduğu için- bu mânâyı da ihtiva, ettiğini söyleyenler, «caiz değildir», meyvalann koparılması mânâsına hamledenler ise «Caizdir» demişlerdir. îmam Mâlik'ten gelen meşhur rivayete göre şartsız olan satışlar, meyvalann ağaçta bırakılması mânâsına yorulur. Kimisi de îmam Mâlik'ten, kopanlması mânâsına hamlettiğini rivayet etmiştir.

Henüz olgunlaşmayan meyvamn şartsız olarak satışını caiz gören Küfe ulemasının delili ise, ton Ömer'den geldiği sabit olan, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in,

«Meyvesi ıslah edilen bir hurmalık satılırsa meyvası satıcıya aittir. Meğer alıcı onun kendisine olmasını şart koşarsa...» hadisidir. Küfe ulema­sı, «Alıcının meyvayı kendine şart koşmasının cevazından meyvanın ağaç­tan ayrı olarak da satılmasının cevazı anlaşılır» diyerek yasağı mendubluğa hamletmişlerdir. Bunlar yasağı mendubluğa hamletmekte ayrıca Zeyd b. Sâbit'ten rivayet olunan «Peygamber (s.a.s) Efendimiz zamanında insanlar meyvalan olgunlaşmadan isterdi. Birbirlerinden haklarını isteyince çoğu kez alıcı birtakım hastalıkların adını vererek, 'Hurmalar şu şu hastalıklara uğramıştır' derdi. Nihayet Peygamber (s.a.s) Efendimiz yanında didişip çe­kişmeleri uzayınca Peygamber (s.a.s) Efendimiz onlara öğüt kabilinden,

'Meyva verebilecek duruma gelmeden satmayınız', buyurdu» [68] hadisiyle de ihticac etmişlerdir. Kıife ulemasından, henüz olgunlaşmayan meyvamn şartsız olarak satışını caiz gö­rüp de -îmam Ebû Hanife gibi- alıcıya, hemen meyvayı koparmak gerektiği görüşünde olmayanlar, henüz olgunlaşmayan meyvanın -olgunlaşıncaya kadar- ağaçta bırakılması şartıyla satışını caiz görmeli .idiler. Cumhur, ol­gunlaşmayan meyvanın şartlı olarak satışının cevazını, meyvanın ağaç ile birlikte satışına hamletmektedirler.

Olgunlaşan meyvanın şartsız olarak ağaçta satışına gelince: Bunun ce­vazında ihtilâf yoktur ve -Cumhura göre- meyvanın ağaçta bırakılması mânâsındadır. Çünkü olgunlaşmayan meyvanın ağaçta bırakılması şartının caiz olmayışı -Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in 'Eğer Cenâb-t Allah meyvayı kısmet etmezse, o zaman herhangi biriniz kardeşinden neye karşılık, malını alır?' hadisinin delaletiyle- meyvanın hastalıklara uğrayabileceği endişesindendir. Olgunlaşan meyvalarda ise, hastalıkların görülmesi çok az olur. Zira hastalıklar, çoğunlukla olgunlaşmayan meyvalarda görülür.

Hanefiler ise, ağaçta bırakılması şartıyla hurmanın satışım caiz görme­mektedirler. Şartsız olarak satışı da, -yukarıda söylediğimiz gibi- onlara gö­re koparılması şartına yorulur. Halbuki bu, hadisin kavramına aykırıdır. De­lilleri de, satışın, satılan malın hemen teslim edilmesini gerektirmesidir. Çünkü eğer hemen teslim edilmesini gerektirmezse, o zaman "Garar satışı", yani akibeti bilinmeyen bir satış olur. Bunun içindir ki hazır ve elde olan eşyanın va'deli olarak satışı caiz değildir. Cumhur ise, meyvayı -hepsinin bir­likte kuruması mümkün olmadığı için- hazır ve elde olan eşyadan istisna et­miştir. Küfe uleması meyvalann satışı konusunda Cumhurdan iki hususta aynlmışlardıar. Biri, olgunlaşmayan meyvayı satmanın cevazı, biri de, ol­gunlaşan meyvanın ya ağaçt...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Yasak satışlar
« Posted on: 28 Mart 2024, 12:23:00 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Yasak satışlar rüya tabiri,Yasak satışlar mekke canlı, Yasak satışlar kabe canlı yayın, Yasak satışlar Üç boyutlu kuran oku Yasak satışlar kuran ı kerim, Yasak satışlar peygamber kıssaları,Yasak satışlar ilitam ders soruları, Yasak satışlarönlisans arapça,
Logged
16 Mayıs 2017, 21:21:45
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #1 : 16 Mayıs 2017, 21:21:45 »

Esselamu aleyküm.Rabbim bizleri haram olan durumlardan,alışverişlerden korusun inşallah.Rabbim razı olsun bilgilerden..
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

17 Mayıs 2017, 06:11:41
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.947


« Yanıtla #2 : 17 Mayıs 2017, 06:11:41 »

Ve Aleyküm Selam. Mevlam bizleri yasak haram olan tüm herşeyden uzak durmamızı nasip etsin inşâAllah.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

17 Mayıs 2017, 17:41:23
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #3 : 17 Mayıs 2017, 17:41:23 »

Ve aleykümüsselam Şeriat her insana adaletlidir . Çünkü şeriat Allah'ın yüce kanunlarıdır. Allah adaletlidir... Rabbim paylaşım için razı olsun.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes