Verilebildiği hisse

A- Verilebildiği Hisse

Kimisi «imam herhangi bir kimseye hissesinden fazla olarak ancak, Beytü'l-Mal'ın hissesi olan ganimetin beşte birinden verebilir» demiştir. İmam Mâlik bugörüştedir. Kimisi «Ancak kendi sehmi olan beşte birinin beşte birinden verebilir» demiştir. îmam Şafii de bunu tercih etmiştir. Kimisi de «Ganimetin toplamından çıkarır» demiştir. İmam Ahmed ile Ebû Ubeyd de bu görüştedirler. Ulemadan kimisi, «imam isterse ganimetin hepsini istediği kimseye verebilir» demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, yukarıda geçen ganimetler âyeti ile

"Sana ganimetlerin hükmünü sorarlar. De ki: Ganimetler Allah'ın ve Peygamber'indir (istediklerine verebilirler). Şu halde Allah'tan korkun da bunun için aranızda bulunan gerginliği kaldırın" [69] âyeti arasında çelişme var mıdır, yok mudur diye ihtilâf etmeleridir.

Birinci âyet ikinci âyeti neshetmiştir diyenler, «Herhangi bir kimseye hissesinden fazla olarak verilen şey, ancak ganimetin beşte birinden ya da

beşte birinin beşte birinden verilebilir» demişlerdir.

Bu iki âyet arasında çelişme yoktur ve âyetlerin ikisi muhayyerliği ifâde ederler, yani îmam isterse, ganimetin mecmuundan verir, isterse kimseye fazladan bir şey vermez de ganimetin dördünün tamamını askerlere verir diyenler, «Fazla olarak verilen şey ganimetin mecmuundan verilebilir» demiş-lerdir.Bu ihtilâfın sebeplerinden biri de, bu mevzudaki hadislerin çeşitli olmasıdır. Zira bu mevzuda iki hadis bulunmaktadır. Biri İmam Mâlik'in îbn Ömer'den, «Rasûlullah (s.a.s) bizi Necid tarafına gönderdi. Ganimet olarak birçok develer ele geçirdik. Her birimize on iki deve düştü. Bundan başka her birimize ayrıca birer deve daha verildi» [70] mealinde rivayet ettiği hadistir ki bu hadis fazladan verilen develerin ganimet taksim edildikten sonra kendilerine verildiğini göstermektedir. İkinci hadis de, Habib b. Mes-leme'nin, «Rasûlullah (s.a.s), seriyelere savaşa çıkarken ganimetlerin beşte birini ayırdıktan sonra geri kalanın dörtte birini ve dönüşlerinde de beşti birini çıkardıktan sonra üçte birini verirdi» [71] mealindeki hadisidir. [72]

[69] . Enfal,8/l

[70] Buhûrî, Fardu'l-Uums, 57/15, no: 3134.

[71] Ebû Ubeyd, Emval, s. 396, no: 800; Ebû Dûvûd, Cihad, 9/158, no: 2749.

[72] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/266-267.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın